Gluten, buğday içerisinde yer alan ve un öz değerlerini en fazla içeren protein grubudur. Unun içerisinde Yas gluten değeri 28-32 arası ideal olup eksikliği durumunda iyi buğday ile karıştırılarak veya kuru gluten ilavesi ile istenen değerlere ulaşılabilir. Kuru gluten, buğday nişastası üreticilerinin yakın geçmişe kadar teknoloji yetersizliğinden dolayı elde edilmesi zor olan ancak bugün Un sanayi, dayanıklı unlu mamuller, ve balık yemi başta olmak üzere yem sanayinde kullanılan bir sanayi haline gelmiştir.
Yem sanayindeki kullanımı özellikle balık yavru yemlerinde 2 mm nin altında yer alan ıslak ürünlerinin imalinde avantaj sağlamaktadır. Son yıllarda birçok yem üreticisi tarafından tercih edilmektedir.
Kullanımının sınırlı veya kontrollü olması gerekliliği Çölyak hastalığının bu protein grubuna karşı hassasiyetinden kaynaklanmaktadır. Batı ülkelerinde hazır gıdalarda, içindekiler listesinde belirtilmesi gereken belli bir oranın üzerinde risk taşıyan alerjenlerin başındadır.
Gluten Rahatsızlığının Belirtileri
-
Aşırı kilo kaybı veya aşırı kilo artışı
-
Mide problemleri
-
Vücutta kaşıntı
-
Yorgunluk hissi
-
Ani ruh hali değişimleri
-
Kemik ağrıları
-
Laktoz hassasiyetindeki belirtiler
-
Genetik
Bunlara benzer problemler yaşıyorsanız gluten hassasiyetinizin olması çok muhtemeldir.
Gluten Hassasiyeti Tedavi Yöntemleri
Gluten rahatsızlığı olan kişiler öncelikle yaşam tarzlarını ve alışkanlıklarını değiştirmeleri gerekiyor. Beslenmelerinde gluten içeren besinleri kesinlikle tüketmemeleri gerekmektedir. Dışarıdan alınan besinlerin çoğu gluten içermektedir buyüzden içeriklerine dikkat edilmesi gerekiyor. Çünkü bazı diş macunlarında, meyve sularında, şekerli gıdalarda ve sakızlarda da gluten bulunabiliyor. Kan testi ve sonrasında ince bağırsak biyopsisi ile kesin tanı konulmaktadır. Gluten hassasiyeti belirtileriniz varsa hekiminize başvurunuz. Unutulmamalıdır ki en belirgin tedavi yöntemi GLUTENSİZ sıkı bir diyettir.
Hangi Besinler Gluten İçermektedir?
-
Tahıl ürünleri
-
Soya sosu
-
Pastane ürünleri
-
İşlenmiş et ürünleri
-
Ekmek
-
Soslar
-
Dondurma
-
Bazı vitamin türleri
-
Makarna
-
Ketçap
-
Hazır çorba
-
Patates cipsi
Özellikle buğday türlerinde bulunan gluten çok daha etkilidir.
Gluten İçermeyen Besinler Hangileridir?
-
Karabuğday
-
Mısır ve mısır nişastası
-
Badem unu
-
Hindistan cevizi unu
-
Bulgur
-
Bezelye unu
-
Meyve ve sebzeler
-
Süt ve yoğurt
-
Kavrulmuş fındık,
-
Kahverengi veya beyaz pirinç
-
Deniz ürünleri
-
Pirinç çorbası
-
Patates
-
Yabani pirinç
-
Kurubaklagiller
Bu gıdaları gluten içermeyen gıda listemize ekleyebiliriz.
Glutensiz Beslenme
Glütensiz beslenme Amerika’da son yıllarda hayli moda, benim bu beslenme şeklinin gücünü görmemi sağlayan şey ise erkek tenisinin çok önemli isimlerinden olan Novak Djkokoviç oldu. Bundan yaklaşık 3 yıl öncesinde iyi bir tenisçi olan ancak hiçbir zaman 1 numaraya yaklaşamayan Novak, sıkı bir beslenme ve fitness pogramı sonrasında tenis dünyasında 1 numara oldu. Başarısının sırları sorulduğu zamansa öncelikli olarak ‘glütensiz diyet’inden bahsetti. Hatta bu beslenme modeli onunla o kadar meşhur oldu ki, sonunda konuyla ilgili kitap yazmaya başladı. “Serve To Win” isimli kitapta glütensiz diyetini anlatıyor.
Peki, Glütensiz diyet nedir, gerçekten hızla kilo vermeye yardımcı oluyor mu? Herhalde en başta glütenin ne olduğunu açıklayarak başlamak gerekiyor. Glüten; buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein türüdür. Bu protein hamuru birbirine bağlar ve pişerken kabarmasını sağlar. Hamurda bulunması nedeniyle yediğimiz ekmek, pizza, poğaça, bisküvi, simit ve açma böreklerin birçoğunda glüten bulunuyor. Dolayısıyla günlük hayatta glütenden kaçınmak o kadar kolay değil.
Glütensiz beslenme modeline geçmek aslında bazı hastalıkları olan insanlar için bir tercih değil zorunluluk. Örneğin çölyak rahatsızlığı olan kişilerin glütensiz beslenmeye geçmeleri bir zorunluluk. Bir de vücutlarında glüten duyarlılığı olan kişiler bu diyeti özellikle uygulamalı. Çünkü glüten duyarlılığı olanlar için evet. Ve glüten duyarlılığı olan bu kişilerin yüzde 99’u bu duyarlılığını bilmiyor bile. Glüten duyarlılığı olan kişilerde, yenilen glütenli yiyecekler inflamasyona neden oluyor. İnflamasyon da kişilerde insülin direnci oluşmasına neden oluyor. Kanda insülin düzeyi artınca da kilo almak kolaylaşıyor. Bu nedenle glüten duyarlılığınız varsa kilo vermek için glütensiz diyet yapmak kilo vermeyi hızlandırabilir.
Glüten duyarlılığı olmayan kişilerin bu beslenme modelini uygulamasıysa rafine unla yapılan gıdalar tüketilmediğinden kalori tasarrufu sağlıyor ve kilo vermeyi kolaylaştırıyor. Ancak bu noktada beslenme düzeninizde glütenli gıdaların yerini hangi gıdalarla doldurduğunuz önem kazanıyor. Örneğin glütenli gıda olarak rafine unla yapılan gıdaları hayatınızdan çıkardığınızda yerini nişasta unlu ve şekerli gıdalarla doldurduğunuz zaman kilo verme konusunda hiçbir fayda elde edemezsiniz. Ancak beslenmenizde glütenli gıdaların yerini meyve, sebze ve baklagillerle doldurursanız kilo vermeniz kesinlikle kolaylaşır. Glütensiz diyet uygulamak istiyorsanız, bu noktada önemli olan sağlıklı beslenme prensipleri unutmadan aldığınız glüten miktarını minimuma indirmek.
Bunu kolaylaştırmak için aşağıda glütensiz beslenme prensiplerine uygun bir
Beslenme Programı:
Kahvaltı
-
Sebzeli omlet veya haşlanmış yumurta
-
Yağsız beyaz peynir
-
Tatlı patates
-
Maydanoz
-
Yeşil ve kırmızı biber
Ara Öğün
-
Bir parça meyve veya şeker katkısız meyve suyu
Öğle Yemeği
-
Mevsim sebzeleriyle karışık salata, yağsız lor peyniriyle
-
Domates
Ara Öğün
-
Bir bardak yağsız süt, yanında taze badem ve kuru erik
-
Ya da 1 adet havuç
Akşam Yemeği
-
Esmer pirinçten haşlama pilav
-
Buharda pişmiş yeşil fasulye