Sığır Etinin Besin Değeri ve Faydaları Nelerdir?
Özellikle de protein deposu olarak bilinen et, yüksek besin değerlerine sahip olması nedeni ile, sağlık açısından son derece gerekli bir besin kaynağıdır. Fakat, kırmızı etin yağ içeriği çok yüksek olduğu için, yağları alınmış şekilde tüketilmesi çok daha sağlıklı olacaktır. Öte yandan, etin, yağda kızartılmış şekilde tüketilmesinden ziyade, haşlanmış ya da fırında kendi yağıyla pişirilmiş şekilde tüketilmesi çok daha faydalıdır.
Et özellikle de kırmızı et, memeli hayvanlar sınıfına dahil olan küçükbaş ya da büyükbaş hayvanların etinden elde edilen bir besin kaynağıdır. Kültürden kültüre ve ülkeden ülkeye değişkenlik gösteren et tüketim alışkanlıklarında, ülkemiz tercihini daha çok dana, koyun, kuzu ve sığır etinden yana kullanmıştır. Ayrıca, keçi ve oğlak gibi hayvanların etleri de tercih edilebilmektedir. Her bir büyükbaş ya da küçükbaş hayvanın eti ise, birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Örneğin, koyun ve yavrusu olan kuzu etleri daha yağlı ve daha yumuşak bir yapıya sahipken, sığır ve yavrusu olan dana eti ise, daha az yağ içerdiğinden, biraz daha sert bir yapıya sahiptir.
Bir kırmızı etin besleyici olmasındaki kilit nokta ise, içermiş olduğu Myoglobin proteinidir. Buna göre, bir kırmızı et bu protein bakımından ne kadar zengin ise, rengi de o denli kırmızı olacaktır ve besleyici özellikleri de aynı oranda artacaktır. Bundan dolayı etin renginin kırmızı olması, sağlayacağı fayda açısından ipuçları sunmaktadır.
Besin Değerleri
Etin besin değerleri ele alınırken de, dana ve koyun etlerini karşılaştırmak daha faydalı olacaktır. Bu durumda;
Yağlı ve pişmiş 100 gram az yağlı koyun eti için besin değerleri şu şekildedir;
-
Enerjisi: 180 kcal’dir.
-
Protein: 26,98 gram
-
Yağ: 7,94 gram
-
Kolesterol: 87 miligram
-
Potasyum: 222 miligram
-
Sodyum: 62 miligram
-
Kalsiyum: 21 miligram
-
Demir: 2,32 miligram
100 gram yağlı ve pişmiş dana etinin besin değerleri ise şu şekildedir;
-
Enerji: 151 kcal
-
Protein: 28,88 gram
-
Yağ: 3,8 gram
-
Kolesterol: 73 miligram
-
Potasyum: 242 miligram
-
Sodyum: 43 miligram
-
Kalsiyum: 7 miligram
-
Demir: 3,06 miligram
-
A vitamini: 24 miligram
Sığır Etinin Yararları
Protein Kaynağı
Et kaynaklı protein, kas yapılanması ve doku yenilenmesi gibi metabolik süreçlerin desteklenmesi açısından ihtiyaç duyulan tüm amino asitleri içermektedir. Kas kütlesi için gerekli olan et, kaslara hareket kabiliyeti sağlamaktadır. Ayrıca et, hastalıkların önlenmesine yardımcı olan enzimlerin ve hormonların üretilmesine yardımcı olmaktadır. İlginçtir ki protein, kilo vermeyle de dolaylı yoldan ilişkilidir. Çünkü, et tüketildikten sonra, saatler boyunca tokluk hissi yaşanmasına neden olmakta ve bu sayede yemek yeme isteğini azaltmaktadır. Yaklaşık 85 gram et, bir yetişkinin günlük ihtiyacı olan ortalama protein ihtiyacının yaklaşık olarak yarısını karşılamaktadır.
Çinko Kaynağı
Yağsız et, iyi bir çinko kaynağıdır ve çinko minerali ise, kas kütlesinin yapılanmasına yardımcı olmakta, bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve beyin sağlığını desteklemektedir. Ortalama bir insanın günlük ihtiyacı olan çinko miktarı 15 miligramdır. 85 gram yağsız kırmızı et ise 5,5 miligram çinko içermektedir.
B Vitamini Kaynağı
Bilhassa kırmızı et, doğal bir B vitamini kaynağı olmasından dolayı, vücut sağlığı açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Özellikle de, yağından ayrılmış haldeki et, sinir sistemi sağlığı için gerekli olan B-12 vitamini ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi için gerekli olan B-6 vitamini bakımından zengindir. B-12 vitamini, hafıza ve zihnin canlı tutulması bakımından da önemlidir. Ayrıca özellikle de koyun eti, bir diğer B vitamini türü olan niasin yani B-3 vitamini bakımından da zengindir ve bu vitamin sindirim sistemine yardımcı olmasıyla bilinmektedir. Et içerisinde bir miktar bulunan riboflavin yani B-2 vitamini ise, cilt ve göz sağlığı açısından faydalıdır.
Demir Kaynağı
Vücuda günlük olarak alınması tavsiye edilen demir miktarı kadınlar için 18 miligram şeklindeyken erkekler için daha az, 8 miligramdır. Yağsız et ise iyi bir demir kaynağı olmasının yanı sıra, vücut tarafından bitkisel kaynaklı proteinlere göre çok daha kolay şekilde absorbe edilmektedir. Haftada 1 veya 2 defa kırmızı et tüketilmesi, vücudun ihtiyacı olan demirin alınmasında etkilidir. Böylece, vücudun tüm doku ve organlarına oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri için gerekli olan demir ihtiyacı sağlanmış olmaktadır.
Sindirim Sistemine Faydaları: Et hayvansal gıda olduğundan dolayı sindirim sistemi için yararlıdır. Hayvansal gıdalar sindirim sistemi sağlığını koruyan başta protein olmak üzere diğer önemli besinleri içerirler. Özellikle tavuk eti hazmı kolaylaştırır.
Beyin Sağlığına Faydaları: Kreatin yalnızca et gibi hayvansal gıdalarda bolca bulunur ve beyin sağlığı için oldukça önemlidir. Etin içerdiği kreatin fiziksel ve zihinsel performansı arttırmaya yarar.
Bunun yanında et B6, B12 vitaminleri ile beyin sağlığı açısından oldukça faydalı olan omega-3 içerir. Düzenli et tüketimi, gerek beyin sağlığı gerekse zihin ve fiziki sağlığı korumanın önemli bir parçasını oluşturur.
Besleyici Rolü: Et inanılmaz bir besin deposudur. B12 vitamini, B3 (Niasin), B6, demir, çinko, selenyumu yüksek miktarda içerdiği gibi diğer vitamin ve mineraller de ette bol miktarda bulunur. Bu özelliğinden dolayı et tüketimi az miktarda alındığında bile vücudun ihtiyaç duyduğu besinlerin tek seferde yüksek miktarda alınmasını sağlar.
Kardiyovasküler Hastalıklar: Kalp ve damarlarla ilgili hastalıklar grubuna kardiyovasküler hastalıklar denir. Etin kardiyovasküler hastalıklara iyi gelmediğine dair ciddi iddialar vardır bunun nedeni etin yüksek oranda doymuş yağ içermesidir. Söz konusu iddialarla alakalı farklı görüşler vardır. Bazı kaynaklar bu iddianın doğru olmadığını savunmaktadırlar. Fakat iki tarafında mutabık olduğu konu etin kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini azalttığı yönündedir.
Kaslara Faydaları: Düzenli olarak et yemek kreatin seviyesinin sağlıklı düzeyde kalmasını sağlar. Böylece kas sağlığının korunması sağlanır. Etin içerdiği kreatin kas sağlığının korunmasına yararlıdır. Beyaz et tüketimi, özellikle kuzu eti kas sağlığı için faydalıdır. Protein içerdiğinden dolayı sporcular kas yapımı için düzenli olarak kırmızı et olan kuzu eti tüketirler. Sağlık uzmanları et tüketmeyenlerin kas yapılarının tüketenlere göre daha zayıf ve yaşlanma döneminde kas hastalıklarına daha hızlı yakalandıklarını savunmaktadırlar.
Kemik Sağlığına Faydaları: Et ürünleri ve et suyu 9 farklı asit yanında amino asit açısından zengindir. Bunun yanında et suyu demir, çinko, magnezyum gibi kemik sağlığına faydalı mineraller içerir. Laboratuvar çalışmaları düzenli olarak et ürünleri tüketen kişilerin kemik ve kas yapılarının vejetaryenlere göre daha sağlıklı olduğunu aynı şekilde vejetaryenlerden daha güçlü yapıya sahip olduklarını ortaya koymuştur.
Bunun yanında konuyla ilgili olarak yapılan bilimsel araştırmalar beyaz et tüketimi yapan kişilerde yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkan kemik hastalıklarının daha az olduğunu ortaya koymaktadır.
Kan Sağlığına Yararlıdır: Vücutta demir eksikliğinin artması anemi hastalığının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Kırmızı et; demir açısından zengindir, buna paralel olarak vücutta demir üretimini arttırarak anemi hastalığına yakalanma riskini azaltır. Kan sağlığına faydalı olan kırmızı et, alyuvarların çoğalmasına katkıda bulunarak kan sağlığının korunmasını destekler.
Hafızaya Yararları: Kırmızı et B6 ve B12 vitaminleri içerir. Bu vitaminler hafıza sağlığı için önemlidir. Aynı şekilde, yaşlılık döneminde meydana çıkan unutkanlık hastalıklarının önüne geçmesini sağlar.
Sığır etinin Zararları
Yüksek Kolesterol: Kırmızı etin aşırı tüketilmesi sonucunda ortaya çıkan yüksek kolesterol hastalığı günümüzde oldukça yaygındır. Hayvansal yağların aşırı tüketimi sonucu kolesterol damarlarda birikir ve kalp damar hastalıklarına yol açar.Yüksek kolesterolü ve sonucunda oluşabilecek kalp ve damar hastalıklarını önlemek için et tüketimimize dikkat etmemizde fayda var.
Böbreği Yorar: Kırmızı et protein açısından oldukça zengin bir besindir. Ancak kırmızı etin fazla tüketilmesi halinde vücudumuza olması gerekenden fazla protein girmektedir. Proteinleri sindirmek için çabalayan böbrek bir süre sonra yorulmaya başlayabilir. Bunun önüne geçmek için aldığınız kırmızı etleri yağlarından ayırmanız sizin yararınıza olacaktır. Ayrıca etin iyi pişmesi de vücudun proteinleri sindirmesine kolaylık sağlar.
Besin Zehirlenmesi: Yemeklerden zehirlenmek en çok da et tüketimi sonucu meydana gelir. Bunun nedenlerinden biride etlerin sağlıklı olmayan yerlerden alınıyor olması olabilir. Et tüketimi sonucunda besin zehirlenmesi yaşamamak için alınabilecek en iyi önlem güvendiğiniz yerlerden et almak olacaktır. Doğru şekilde kesilen ve saklanan hiçbir et besin zehirlenmesine yol açmayacaktır.
Fazla Kilolar: Et tüketiminin bilinen en yaygın zararlarından bir diğeri ise fazla kilolardır. Etlerin içerisindeki yağ oranının fazla olması fazla tüketim ile birleştiği zaman kilo artışına neden olabilmektedir. Et tüketimi ile gelen fazla kiloların önüne geçmek için yapmanız gereken bol salata ile daha az et tüketmektir.
Mide Sorunları: Fazla et tüketimi en çok sindirim sistemi üzerine etki ediyor ve midede bir takım rahatsızlıkların yaşanmasına neden olabiliyor. Güç parçalanan bir besin olduğu için vücut sindirirken zorlanıyor. Dolayısıyla fazla tüketildiğinde midede ağrı, kramp, bağırsaklarda gaz, şişkinlik gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor. Bunları azaltabilmek için tüketim miktarının yanında pişirme tekniklerine de dikkat etmek gerekiyor. Kavurma ve kızartma gibi sindirimi zor yöntemler yerine, haşlama ve ızgaranın tercih edilmesi oluşabilecek problemleri bir nebze de olsa önlüyor.
Kabızlık: Hızlı ve çok miktarda et tüketimi, bağırsak alışkanlığı üzerinde de değişim yaratarak kabızlık sorununu ortaya çıkarabiliyor. Bunu önlemek için etle birlikte mutlaka salata ve sebze gibi lif içeriği yüksek gıdalara yer vermek gerekiyor. Ayrıca gün içindeki sıvı tüketiminin de mümkün olduğunca artırılması önem taşıyor.