Kaygı duygusu da bütün duygular gibi normal sınırlar içinde hissedildiğinde yararlıdır. Kaygı insanları tedbirli ve başarılı olmaya motive eden bir duygudur. Oldukça kuvvetli bir duygudur ve normal sınırların üzerinde hissedilmeye başlandığında aşağıdaki rahatsızlıklara sebep olabilir:

·         Uyku sorunları

·         Mide bulantısı

·         Baş ağrıları

·         Kas gerginliği

·         Tırnak yeme

·         Diş gıcırdatma

·         Kafa karışıklığı

·         Sinirlilik

·         Bunalma hissi

·         Motivasyon düşüklüğü

·         Gündelik yaşamdan uzaklaşma

Bu tür fiziksel ve duygusal sorunlar, özellikle gençlerde sınava hazırlanırken ya da sınavda ortaya çıkabilir. Bu yazımızda sınav kaygısı ve onu nasıl yönetebileceğiniz hakkında yaptığımız araştırma sonuçlarını sizlere sunuyoruz.

Sınav Kaygısını Nedenleri Nedir?

Sınav stresi ya da sınav kaygısı yaşamanın birden fazla sebebi olabilir. Bu nedenler arasında en sık rastlananlar şunlardır:

·         Başarısızlık endişesi

·         Yeterince hazırlanılmadığının düşünülmesi

·         Çok iyi sonuçlar almayı istemek

·         Ders çalışmak için yeterli zamanın olmaması

·         Belli bir sonuç elde edilmesi baskısını hissetmek

·         Sınavda yeterli cevapların verilemeyeceği için endişelenmek

·         Çalışırken anlamakta sorun yaşamak

·         Aile baskısını yoğun hissetmek

·         Yoğun rekabet baskısı hissetmek

·         Sınav döneminde hayatında normalin dışında gelişmeler yaşanması

Çalışma Şekliniz Nasıl?

Farklı düşünme tarzları öğrenme ve çalışmadan alınacak verim üzerinde etkilidir. Yapılan araştırmalar insanların düşünce tarzını iki ana grupta inceliyor.

·         İnsanların % 57’si kelimelerle düşünüyor, yani bir içsesleri var ve onunla konuşuyorlar.

·         İnsanların % 43ü ise  duyularla düşünüyor. Zihinde canlanan görüntüler, kokular, hisler vb.  

Nasıl düşündüğünüz anlamak için kendinize bazı sorular sorun. Söz gelimi en sevdiğiniz yemek, dün ne yaptığınız ya da en sevdiğiniz şarkı gibi. Eğer bu sorulara cevap verirken en sevdiğiniz yemeğin öncelikle adını düşünüyorsanız, bir gün önce yapılanlar bir liste halinde aklınıza geliyorsa ya da sevdiğiniz şarkının sözlerini düşünüyorsanız siz kelimelerle düşünüyorsunuz.

Eğer en sevdiğiniz yemek gözünüzün önüne geliyorsa ya da sevdiğiniz şarkının müziğini duyabiliyorsanız, siz duyguları ile düşünen bir insansınız.

Bazı insanlar her iki gruba da dahil olabilir. Siz de her iki şekilde düşünüyor olabilirsiniz.

Kelimelerle düşünmeye daha yatkınsanız, iletişimi içeren stratejiler kullanmanı daha yararlı olduğunu görebilirsiniz. Sözgelimi kendi yazdığınız notları, yüksek sesle kendinize okumak gibi. Çalışmaya ara verdiğinizde iç sesinizden uzaklaşmaya çalışın. Söz gelimi güzel bir plajda meditasyon yaptığınızı düşünün.

Duyularla düşünmeye yatkınsanız, hangi duyu ile daha kolay düşündüğünüzü ayırın. Örneğin görsel düşünce tarzına sahipseniz, yazmış olduğunuz notları görsel olarak zihninizde canlandırın, bunun için renkler, resimler, diyagramlar ve tablolardan yararlanabilirsiniz. Duyularla düşünen insanların düşündüklerini iletmeleri bazen zor olabilir. Bu durumda düşüncelerinizi kelimelere dökmek üzerine çalışın.

Engelliyseniz Doktorunuzun Görüşlerini Dikkate Alın  

Otizm, dispraksi, disleksi vb. türde engeliniz varsa, sınav stresi için daha farklı çalışma tekniklerine ihtiyacınız olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

·         Güçlü yönlerinizi ve zayıf yönlerinizi ayırın. Sözgelimi odaklanmanız kuvvetliyse ve You tube videolarını seviyorsanız, çalışma konunuz ile ilgili olabildiğince çok You tube videosu izleyin .

·         Çalışma ve ödev yapma için en uygun ortamı belirleyin. Duyusal problemleriniz varsa ve sesler dikkatiniz dağıtıyorsa, çalışmak için sessiz bir yer bulun. Dikkatinizi toplamakta güçlük çekiyorsanız dikkatinizin fazla dağılmayacağı bir alanda çalışın.

·         Çalışma zamanınızı iyi ayarlayın.  En iyi odaklanabildiğiniz zamanlarda çalışın. Rutinleri seviyorsanız çalışmalarınıza rutin eklemeler yapın.

İçinde bulunduğumuz dünya her zaman yeteri kadar kapsayıcı olamıyor. İnsanları bireysel farklılıklarınız ve ihtiyaçlarınız konusunda bilgilendirmekten çekinmeyin. İnsanlar bilmedikleri problemlere yardımcı olamazlar. Çalışma ortamı, ödevler ya da sınav için özel ihtiyaçlarınız varsa, bunları öğretmeninizle paylaşın.

Başarılı Olmak İçin İpuçları

Sınav kaygısını hafifleterek başarılı olmanız için aşağıdaki ipuçlarından yararlanabilirsiniz.

·         Her çalışma oturumunda ne üzerine çalışacağınızı planlayın. Bu planı küçük görevlere bölün ve her seferinde tek bir görev üzerinde yoğunlaşın.

·         Uykunuza özen gösterin. Uyku, çalışma belleğini kısa süreli belleğe, kısa süreli belleği de uzun süreli belleğe birleştirir. İyi bir uyku verimli ders çalışma konusunda önemlidir.

·         Kendi kendinize rekabet edin. Görevleri tamamladığınızda ya da hedeflere ulaştığınızda kendinize minik ödüller verin

·         Çalışma oturumlarınızı çok uzun tutmayın. Çalışmanın ilk 15 ve son 15 gün dakikası edinilen bilgiler zihinde kalıcı olur. Uzun çalışma seansları yerine,  kısa aralıklı çalışma seanslarını tercih edin.

·         Bir arkadaşınızla konuşarak çalışmak da, karmaşık bilgeleri anlamanıza ve hatırlamanıza yardımcı olur.

·         Sağlığınıza dikkat edin. Besleyici yiyecekler tüketin. Egzersiz yapmak için kendinize zaman ayırın. Aile ve arkadaşlarla zaman geçirerek, sınav stresi sorunundan arınmaya çalışın.

·         Sorun yaşadığınız konuları öğretmeninize danışmaktan çekinmeyin.