Her yeni güne yeni bir beslenme trendi ile başlıyoruz desek hiç de yanılmayız. Aralıklı oruç, kabak diyeti vesaire derken karşımıza yeni beslenme trendleri çıkıyor ki artık buna şaşırmaz olduk. Bugün konumuz son ayların popüler beslenme trendlerinden biri olan sirkadiyen beslenme modeli. Aslında belki de hep bildiğimiz bir şey ancak ismi değişik olunca bir merak uyandırıyor haliyle. Sirkadiyen beslenme modeli son günlerde oldukça popüler ve ezber bozmaya devam ediyor. Zira sirkadiyen beslenme modelinde ne yediğin değil ne zaman yediğin öncelikli. İsterseniz önce sikadiyen beslenme nedir kısaca bir göz atalım. Sirkadiyen beslenme için ne yediğiniz değil ne zaman yediğiniz önemlidir. Tüm yiyip içilenlerin belirli bir zaman içesinde ve vücut ritmine uygun olarak tüketilmesi gerektiğini savunan bir beslenme modelidir. Vücudunuzun ritmini tanırsanız, ona uygun beslenmeyi uygularsanız sağlıklı beslenme yolunda ilk adımı atmış olursunuz. Bu sayede hem psikolojik hem fizyolojik açıdan da daha sağlıklı hissedebilirsiniz. Sirkadiyen beslenme, diğer yemek modellerinin aksine sizin ne yiyip ne içtiğinizle ilgilenmez. Burada tamamen tüm olan biteni zamanla ilişkilendirir. Sirkadiyen beslenme her öğünün belirli bir zamanda ve düzenli bir şekilde yenmesi gerektiğini savunur. Bir nevi yeme disiplini de denebilir buna. Aynı saatte ve aynı düzende yenilen yemekler vücudun da bir ritme oturmasını sağlar bu sayede kilo verme süreci ve sağlıklı beslenme süreci de işlemiş olur. Sirkadiyen beslenme modelinde en önemli şey vücudun ritmini dinlemek ki bu noktada sirkadiyen ritim giriyor devreye… Yazımızın devamına sirkadiyen ritim nedir bununla devam edelim.
Sirkadiyen ritim nedir?
Sirkadiyen ritim, gün içerisinde yaşadığımız fiziksel, hormonsal ve psikolojik süreçlerin bir aynasıdır. Sağlıklı bir yaşam için ritmin çok önemli olduğunu savunur. Sirkadiyen ritim ve beslenmenin en önemli unsurları uyku ve beslenme düzeni olarak tanımlanır çünkü uykunun, sağlıklı yaşamla doğrudan ilgisi vardır. Sirkadiyen ritim sadece kilo vermek isteyenler için değil tam tersi kilo almak isteyenler için de önemlidir. Sirkadiyen ritim ve beslenmenin en önemli tetikçisi ise uykudur. Uyku hormonu gece saatlerinde üretilir ve bu saatte uyanık olmak sirkadiyen ritim dengesini bozar. Böylece kilo almaya daha elverişli bir hale gelmiş olursunuz. Eğer gün içerisinde sık sık uykunuz geliyor, sabahları geç uyanıyor ya da gece uykularınız düzenli değilse bu durumda sirkadiyen ritminizde bir bozukluk var demektir.
Sirkadiyen beslenme örneği: Sirkadiyen beslenme nasıl yapılır?
Sirkadiyen beslenme için tamamen düzenli bir beslenme tarzı demek mümkündür çünkü önemli olan zamandır. Sirkadiyen beslenme tarzında bilinmesi gereken ilk şey beslenme düzenidir. Beslenme düzeni oluşturmak gerekir ki geri kalan detaylar bu düzen dahilinde olsun. Beslenme düzenini oluşturduktan sonra yapmanız gereken bu düzeni bir ritme oturtmaktır. Örneğin bir saat aralığı belirleyin ve öğünlerinizi o saatte yiyin. Yani her gün, günün aynı saatinde yemek yeme alışkanlığı edinin. Bu, sirkadiyen beslenmenin ilk ve en önemli adımlarından biridir. Sirkadiyen beslenme modelini benimseyerek vücudunuzu de disipline sokmuş olursunuz. Metabolizmanın hızlanmasını sağlamanın yanı sıra pek çok hormonun da salgılanmasına olanak sağlar. Öğle yemeklerinde protein ağırlıklı tercihler yapabilirsiniz. Akşam yemeğini sebze ağırlıklı seçebilirsiniz. Akşam yemeğinden sonra atıştırmalıklardan uzak durmak gerekiyor. Gece saatleri vücudun dinlenme ve kendini yenileme saati, bu nedenle yormamak lazım. Sirkadiyen beslenmede uyku saatlerinin öneminden bahsetmiştik yukarıda. Bu süreç boyunca uyku düzeninizi de oturtmanız gerekiyor. Özellikle gece 01:00 ila 03:00 saatleri arasında derin uykuya geçmek önemli. Beslenme saatiniz de uyku saatiniz de her gün aynı saat aralıklarında olmalıdır. Vücut zamanla bu ritme alışacaktır ve sağlıklı beslenme rutini oluşacaktır.
Sirkadiyen beslenme zayıflatır mı?
Sirkadiyen beslenme ile kilo verenler vardır evet ancak öncelik kilo vermekten ziyade sağlıklı yaşam tarzını benimsemektir. Sirkadiyen ritminizi sağlıklı hale getirmek için öncelikle uyku ve beslenme düzenini oturtuyoruz bu sayede vücut ister istemez bir programa dahil oluyor. Sirkadiyen beslenme modeli ile zayıflamak mümkündür. Dikkat edilmesi gereken birkaç nokta vardır. Vücuda enerji veren gıdaları sabah saatlerinde tüketmek önemlidir zira gün içerisinde enerjiye ihtiyacımız vardır. Öğle yemeklerinde protein, akşam yemeklerinde ise sebze ağırlıklı beslenebilirsiniz. Akşam yemeklerinde tüketilen sebze, sindirim sisteminin daha iyi çalışmasına da olanak sağlayacaktır. Akşam yemeğini uyku düzeninize göre belirleyebilirsiniz. Uyumadan yaklaşık 4 saat öncesinde ağır yemeklerde kaçınmalı hatta yemek işini sonlandırabilirsiniz. Akşam yemeğinden sonra kahve, çay ya da çikolata gibi vücuda enerji veren yiyecek ve içeceklerden kaçınmanız gerekir. Gün içerisinde su içmek önemlidir ancak suyu belirli bir saatten sonra kesmek gerekir çünkü eğer gece tuvalet ihtiyacınız olursa bu uykunuzun bölünmesi anlamıma gelir. Mümkünse uyumadan yarım saat kadar önce su içmeyi durdurmanızda yarar olacaktır. Sirkadiyen beslenme ile sağlıklı bir yaşam tarzı oluşturmak mümkündür ancak elbette bu durum kişinin mevcut sağlık durumuyla doğrudan ilişkilidir. Herhangi bir beslenme trendini denemeden önce sizin için uygun olup olmadığını doktorunuza danışmanızda yarar vardır. Bu noktada elbette sirkadiyen beslenme yapanların yorumları önemli bir göstergedir ancak doktorunuzdan alacağınız onay sağlığınız için atacağınız en doğru adımdır.
