Spirulina Nedir ?
Spirulina, sıklıkla "mavi-yeşil alg" olarak da anılan, filamentöz siyanobakteri (Cyanobacteria) cinsidir. Botanik bilimi açısından yosunun bazını oluşturan iğ ipliklisiyanobakteriler sınıflandırmasında ele alınır. ITIS tarafından aşağıda isimleri yer alan 16 farklı türü belirlenmiştir:
- Spirulina corakiana
- Spirulina crispum
- Spirulina labyrinthiformis
- Spirulina laxa
- Spirulina laxissima
- Spirulina major
- Spirulina maxima
- Spirulina meneghiniana
- Spirulina nordstedtii
- Spirulina princeps
- Spirulina subsalsa
- Spirulina subtilissima
- Spirulina pacifica
- Spirulina platensis
- Spirulina tenerrima
- Spirulina weissii
Spirulina, aynı zamanda, yukarıda anılan ve çerçevede isimleri belirtilen 13 farklı türden biri olan Spirulina platensis'in (botanikçiler tarafından bu tür için günümüzde daha ziyade Arthrospira platensis tanımı kullanılmaktadır) ticari boyutta geçerli ismidir.
Spirulina platensis (Arthrospira platensis), veya kısaca spirulina, bir gıda kaynağı olarak dünyanın pek çok yerinde yetiştirilen bir üründür ve çok zengin bir besin kaynağıdır. Dünyaya yayılması Aztek uygarlığından hareketle olmuştur ve Azteklerin temel besin maddeleri arasında yer almıştır. Bu Spirulina türü aynı zamanda flamingo kuşlarının tüylerindeki pembe tonların sebebidir.
Spirulina bir sağlıklı besin veya şifa maddesi olarak Kuzey Amerika ve Avrupa’da gözde bir ürün haline gelmiştir. Türkiye’de de giderek daha iyi tanınmakta ve tüketimi yaygınlaşmaktadır. Piyasada genelde kapsül, tablet veya toz şeklinde ve diyet ek malzemesi olarak bulunur.
Spirulina düşük yağ ve kalorili, kolesterolsüz, bütün temel amino asitleri içeren bir protein kaynağıdır. Şeker hastalığı ve anemigibi hastalıklarla mücadelede ve hava kirliliğinin bünye üzerinde yarattığı zayıflatıcı etkilerin önüne geçilmesinde önemli katkılar sağlar. Antioksidan unsurlar içerdiği için, yaşlanmanın yanı sıra, kanser, artirit, katarakt gibi sağlık sorunlarının da temel bir faktörü oldukları düşünülen oksijen bazlı radikal hücrelere karşı da bağışıklık kazandırıcı etkisi bulunmaktadır. Dahası, spirulinada bulunan gamma-linolenik asit yağ birikintilerinin çözülmesine yol açar, kalp rahatsızlıklarının önlenmesinde yardımcı olur ve kötü kolesterolü düşürür.
A.B.D. Ulusal Kanser Enstitüsü (National Cancer Institute): Spirulinadaki sulfolipidlerin ayrıca böbrek toksisitesini azaltır ve radyasyon kaynaklı hastalıklarının şiddetini azaltır.
Spirulinanın insan bünyesi için temel besin kaynağı haline getirilmesinin yaratacağı etkiler üzerinde bilimsel boyutta tartışmalar sürmektedir. Aztekler için spirulina büyük önem taşımış olmakla birlikte, mısırın yanı sıra tüketilmiş bir temel gıda olduğu bilinmektedir. Günümüzde Japonya ve ABD'de bazı Budist tapınaklarında spirulina rahiplere benimsetilen diyetin temelinde yer almaktadır.
Spirulina’nın Faydaları Nelerdir?
- Vücut için olmazsa olmaz besin olan protein açısından oldukça zengindir. Hücrelerin yenilenmesi, kas sistemi içinde çok gerekli olan proteini en yoğun miktarda bulunduran bitkidir. Yağsız organik protein olması açısında kilo kontrollerinde inanılmaz bir destektir. Spirulinanın en yakın takipçisi soya fasulyesidir ki, soya fasulyesine göre yaklaşık 2-3 kat fazla protein içerir.
- Halsizlik, bitkinlik, yorgunluk çekenler için pratik bir çözümdür. Vücut için yüksek enerji anlamına gelen B12 vitamini açısında da en yakın takipçisi dana ciğerine göre 2-6 kat daha fazla B12 vitamini içerir. Vücudu iyi beslediği için vücut direncini artırır ve enerji seviyesini olumlu etkiler.
- Demir eksikliği çekenler içinde ideal bir bitkidir. Spirulina dana ciğerine göre 28 kat, ıspanağa göre 58 kat fazla demir içermektedir. İçerdiği organik demir ve kalsiyum sayesinde sağlıklı kemik, sinir, kan ve kas dokusuna etkili bir destektir.
- Antioksidanlar açısında en zengin bitkilerden biridir. Antioksidanlar vücudumuzdaki toksinlerin temizlenmesi için olmazsa olmaz besinlerdir.
- Spirulina; GLA (Gamma Linolenic Asit), aminoasit içeren bitkiler arasında yine ilk sıradadır. Kendisine en yakın çuha çiçeği bitkisi yağından 3 kat fazla GLA içerir. GLA saç dökülmesi yaşayanlar için önerilmektedir.
- E vitamini açısından da oldukça zengin olan spirulina, en yakın takipçisi buğday filizine göre 3 kat fazla E vitamini içerir.
- Klorofil olarak da en zengin içerikli bitkidir. Buğday ve Alfaalfa bitkisinden 5 ila 30 kat fazla içeriğe sahiptir.
- Düzenli kullanıldığında ağız ve vücut kokularını da yok ettiği iddia edilir. Alerjik burun tıkanıklıkları üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Cilt güzelliği için faydaları oldukça fazladır. Stres, sigara, alkol, hava kirliliği gibi vücudumuzu olumsuz etkileyen dış etkenlerden vücudu korumaya ve temizlemeye yardımcıdır.
- Bilimsel araştırmalarda da sindirim sistemini desteklediği ve bağırsakların çalışmasını hızlandırdığı gözlemlenmiştir.
Spirulina Zararları Var Mıdır?
Spirulina her ne kadar bilim adamları tarafından 21. yüzyılın mükemmel besini olarak tanımlansada aslında keşfedilmesi ve insanlar tarafından besin olarak kullanılması çok eskiye dayanıyor. Bununla ilgili olarak en eski kaynak bize 1500’lü yıllarda Texcoco Gölü kıyısında yaşayan Aztek’leri işaret ediyor. Çad gölü kıyılarında yaşayan Kanembu kabilesi yerlilerinin kullandığı ile ilgili de bilgiler mevcut.
Spirulina yüzyıllardır güvenle kullanılan %100 doğal bir besindir. Dünyada Spirulina için yapılmış ve yayınlanmış birçok bilimsel makale mevcuttur. Bunlardan hiçbiri Spirulina’nın zararlı olduğu ile ilgili değildir. Tüm çalışmalar Spirulina Mavi-Yeşil Su Yosunu’nun %100 doğal, protein, vitamin ve mineral açısından çok zengin sağlıklı doğal besin desteği olduğunu göstermektedir.
Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Amerikan Gıda ve İlaç Bakanlığı (FDA), Dünya Tarım Örgütü (FAO) Spirulina’nın tamamen doğal ve çocuklar için tüketilmesi gereken güvenli bir besin olduğunu yayınlamışlardır. Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ve Avrupa Uzay Dairesi (ESA) Spirulina’yı az yer kaplayıp besin değerinin çok yüksek olması nedeniyle uzaya astronot besini olarak götürmektedir.
Spirulina’nın bilinen bir zararı yoktur. Tıpkı maydanoz gibi nane gibi tamamen doğal bir bitkidir.
Spirulina’nın İçiriğinde Neler Var?
Vitaminler; Beta Karoten, B1 Thiamine, B2 Riboflavin, B3 Niacin, B5 Pantothenic Acid, B6 Pyridoxine, B9 Folate, B12 Colobalimine, Vitamin A, Vitamin C (ascorbic acid), Vitamin D, Vitamin E, Vitamin K, Vitamin H Biotin, Inostitol
Doğal Pigmentler; Fikosiyanin, Klorofil, Karotenoidler
Mineraller; Kalsiyum, Selenyum, Demir, Magnezyum, Potasyum, Krom, Bakır, Germanyum, Manganez, Fosfor, Sodyum, Çinko, Klorid, İyodin
Doğal Karotenoidler; Karotenler, Beta Karoten, Diğer Karotenler, Xanthophylis, Myxoxanthophyll, Zeaxanthin, Cryptoxanthin, Echinenone, Diğer Xanthophyl
Doğal Fitonutrientler; Gamma-Linolenik Asit (GLA), Alfa-Linolenic Asit (ALA), Linoleic Asit (LA), Stearidonic Asit (SDA) Eicosa Pentaenoic Asit (EPA), Docosa Hexaenoic Asit (DHA), Arachidonic Asit (AA), Glycolipidler, Sulfolipidler, Polisakkaridler
Amino Asitler – Temel Amino Asitler; Isoleucine, Leucine, Lysine, Methionine, Phenylaianine, Threonine, Tryptophan, Valine Temel Olmayan Amino Asitler; Alanine, Arginine, Aspartic Acid, Cystine, Glutamic Acid, Glycine, Histidine, Proline, Serine, Tyrosine
Spirulina Takviyelerinin Yan Etkileri
Spirilunanın tek başına tüketimi güvenli görülse de diğer mavi yeşil alglerle beraber tüketildiğinde toksik yani zehirleyici etkisi ortaya çıkabilmektedir. 10 gram ve üzerinde kullanımlarda ise karaciğer üzerinde olumsuz tesir yapabileceği belirtilmiştir
Kötü koşullarda yetişen Spirulina’ya toksik metaller veya zararlı bakteriler bulaşmış olabilir. Bu durumda karaciğerin zarar görmesi, bulantı, kusma, halsizlik, çarpıntı ve hatta hayati risk doğuran çok daha kötü sonuçlar doğabilir. Dolayısıyla eğer Spirulina takviyesi kullanacaksanız kesinlikle kaliteli bir ürün almalı, içeriğindeki Spirulina’nın elverişli ortamda, güvenli tüketim için özel olarak yetiştirildiğinden emin olmalısınız.
Spirulina Takviyesi Ne Zaman Kullanılır
Spiriluna , metabolizma ile ilgili şikayetler ve kalp problemleri için tavsiye edilen bir gıda takviyesi. Yüksek kolesterol, diyabet, kilo verme gibi sorunlar için öneren sprilunanın, aynı zamanda depresyon, stres, kaygı, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi duygusal ve zihinsel sorunlara da iyi geldiği belirtiliyor.
- Spiriluna tabletin başlıca kullanım alanları şöyle belirtilmiş:
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek
- Diyabet
- Alerjik reaksiyonlar
- Demir ve kalsiyum takviyesi
- Adet öncesi gerginlik
- Depresyon
- Arsenik zehirlenmesi
- Egzersiz için performans arttırma amaçlı
- Hafıza güçlendirmek
- Halsizlik
- Kalp hastalığı
- Sindirimin düzenlenmesi
- Yaraların hızlı iyileşmesi
Ancak şunu da belirtmekte fayda var ki; spiriluna kullananlar, spiriluna tabletin kronik yorgunluk şikayetine çok da iyi gelmediğini belirtiyor. Yine spiriluna kullananlar içinde Hepatit C rahatsızlığına iyi geldiğini söyleyenler olduğu gibi, karaciğerinin daha da kötüleştiğini belirtenler de olmuş. Kilo verme konusunda ise spiriluna kullananlar ikiye ayrılmış durumda. Spiriluna tablet kullanarak kilo kaybı yaşadığını belirtenler olduğu gibi, hiç faydasını görmediğini söyleyenler de var. Spirilunanın kilo vermeye katkı sağladığı yolunda da yeterli bilimsel kanıt elde edilememiştir.
