Güneş çarpması genellikle yüksek sıcaklıkta uzun süre kalınması sonucu vücudun aşırı ısınmasıyla birlikte meydana gelir. Vücut ısısı 40°C veya daha yükseğe çıkarsa bünyede değişiklikler meydana gelir ve güneş çarpması gerçekleşir.
Güneş çarpması acil tedavi gerektirir. Tedavi edilmeyen güneş çarpması hızla beyin, kalp, böbrek ve kaslara zarar verebilir. Hasar, ciddi komplikasyona neden olup daha uzun tedaviler gerektirebildiği gibi ölüm riskini arttırır.
Güneş Çarpmasında Etkilenebilecek Risk Grupları ;
Yaş: Yaş durumuna göre güneş çarpmasının şartları ve sonuçları değişebilir. 65 yaş üzeri için normal sıcaklıklar bile tehlikeli olabilir. Çünkü bağışıklık sistemi zayıftır ve sıcaklıklarla mücadele edemez.
Sıcak Havada Çalışma: Genelde dışarıda çalışanları etkiler. İnşaat işçileri, futbolcular, askerler.
Aniden Sıcak Havaya Maruz Kalma: Bunlar iklim veya yer değişiklikleri sonucu ortaya çıkar. Başka bir şehir veya ülkeye gidildiğinde veya tatilde plajlarda çok sık rastlanılan güneş çarpmaları türüdür.
Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar vücudun nemli kalmasını ve su kaybı yaşamasını tetikleyebilir. Kan basıncı, damar açıcı düzenleyen ilaçlar alıyorsanız güneş çarpmasına karşı vücudu olumsuz yönde etkileyebilir.
Belirtileri
-
Güneş çarpmasının belirtilerini kısaca aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
-
Vücutta ısı derecesinin 40° C’i geçmesi en önemli belirtisidir.
-
Zihinsel durum veya davranış değişikliği. Konfüzyon, ajitasyon, konuşma bozukluğu, sinirlilik.
-
Terlemede değişme. Güneş çarpması, sıcak ve kuru cilt hissine neden olur. Bunun yanında ağır güneş çarpması cildin nemli hissedilmesine neden olabilir.
-
Bulantı ve kusma.
-
Ciltte aşırı derecede kızarıklık.
-
Hızlı nefes alma.
-
Yüksek kalp hızı, çarpıntı.
-
Baş ağrısı
Soğan Suyu
Güneş çarpmasına iyi gelen en iyi doğal şifa kaynaklarından biri soğan suyudur. Soğan suyu Ayurveda Hint tıp ilminde güneş çarpmaları için kullanılan eski bir yöntemdir. Buna göre, kulakların arka kısmına ve göğüs bölümüne soğan suyu sürülmesi yolu ile, vücut ısısının düşmesi sağlanmaktadır. Diğer yandan, bir miktar çiğ soğan, kimyon ve bal eklenerek fırında pişirilip yenildiğinde de etkili olacaktır. Çiğ soğan da vücut ısısının düşmesine yardımcı olmaktadır.
Demir Hindi (Hint Hurması)
Vitamin, mineral ve elektrolitler bakımından zengin olan demir hindi, kaynar su içerisinde bekletilip, süzüldüğünde ve içerisine çok az miktar şeker eklenerek içildiğinde vücut ısısının düşmesine yardımcı olacaktır. Aynı zamanda demir hindi suyu hafif yumuşatıcı özellik gösterdiğinden, mide hastalıklarının tedavisinde de etkilidir.
Erik
Mükemmel bir antioksidan kaynağı olan erik, aynı zamanda çok iyi bir nemlendiricidir. İçeriğinde bulunan antioksidanlar anti-iltihap özelikler gösterdiği için, güneş çarpmasına neden olan içsel bir iltihaplanmayı yatıştırmaya yardımcı olmaktadır. Yumuşayana kadar suda bekletilen erikler, lapa haline getirilip süzüldükten sonra suyu içildiğinde, güneş çarpmasına iyi gelmektedir ve vücudu rahatlatmaktadır.
Ayran ve Hindistan Cevizi Suyu
İyi bir probiyotik kaynağı olan ayran, vücudun yenilenmesine yardımcı olan özel vitamin ve mineralleri içermektedir. Bundan dolayı ayran, aşırı terlemeye bağlı sıvı kaybına iyi gelmektedir. Benzer şekilde, Hindistan cevizi suyu da, vücudun yeniden nemlenmesine yardımcı olarak, doğal yollardan elektrolit dengesinin sağlanmasına yardımcı olmaktadır.
Kişniş Suyu ile Nane Yaprağı
Kişniş suyu ya da nane yaprağı suyuna az miktar şeker eklenmesi ve bu şekilde tüketilmesi, vücut ısısının düşmesine yardımcı olmaktadır. Ayurveda Hint ilimine göre ferahlatıcı etkisi olan bu otlardan kişniş, su içerisine eklenerek içildiğinde de serinletici etki göstermektedir ve menopoz sıcak basmalarını da sakinleştirmektedir. Kişniş suyu aynı zamanda, cilt kaşıntılarına da iyi gelmektedir.
Tulsi ve Rezene Tohumları
Tulsi tohumları ile az miktar gül suyu karıştırıldığında, vücudun serinlemesine yardımcı olmaktadır. Rezene tohumu ise zaten ferahlatıcı bir baharattır. Geceden suya yatırılmış olan rezene tohumları, sabah süzülüp suyu içildiğinde, hem vücudu serinletmeye hem de vücudu güneş çarpmasına karşı korumaya yardımcı olacaktır.
Elma Sirkesi
Meyve suyu ya da soğuk suya eklenen birkaç damla elma sirkesi ile bal, vücudun kaybetmiş olduğu minerallerin ve elektrolitlerin geri kazanılmasını sağlamaktadır. Çünkü güneş çarpması nedeniyle terleme durumu yaşandığında vücut, potasyum ve magnezyum kaybetmektedir. Bundan dolayı da elma sirkesi, güneş çarpmalarına iyi gelmektedir.
Çemen: Kurutulmuş çemeni ıslatarak ezin ve bal karıştırarak 3-4 saat arayla 2-3 kaşık alın, bu daha hızlı kendinize gelmenizi sağlayacaktır.
Meyve Sebze: Güneş çarpması esnasında savunma sistemi yorgun düşmüştür. Bunun için bol bol meyve ve sebze tüketmeye çalışın.
Aloe Vera Suyu
Yüksek miktarda vitamin ve mineral içeren aloe vera, vücudun dış değişimlere karşı uyum göstermesine yardımcı olmakta ve vücudun savunma mekanizmasını geliştirmektedir. Bundan dolayı aleo vera suyu uygulaması, hem güneş çarpmasına iyi gelmekte hem de isilik tedavisine yardımcı olmaktadır.
Sandal Ağacı
Bir miktar sandal ağacı tozu, alın ve göğse uygulandığında, vücut ısısının düşmesine yardımcı olmakta ve serinletici etki göstermektedir. Ya da sandal ağacı yağı ile alın bölgesine yapılan masaj da etkili olacaktır. Sandal ağacı yağı, cilt kaşıntılarını da yatıştırmaya yardımcı olmaktadır. Bundan dolayı sandal ağacı, hem güneş çarpmasına iyi gelmekte, hem de güneş çarpmasına karşı vücudu korumaya yardımcı olmaktadır.