Kefir Nedir?
Kefir, Kafkasya kökenli olduğu bilinen probiyotik bir süt ürünüdür. Yüzlerce yıllık geçmişe sahip olan kefir, Kafkasyalıların sağlıklı ve uzun yaşamlarının sırrıdır. Kefir, sütün mayalanması ile elde edilen fermente bir süt içeceğidir. Ekşi ve ferahlatıcı tadı ayrana benzese de ayrana göre biraz daha ekşi ve keskindir.
Kefir, Kafkasya’nın dağlık bölgelerindeki keçilerin sütünden yapılmaya başlanmış ve sonraları yapımında koyun ve inek sütü de kullanılmıştır ve dünyaya da buradan yayılmıştır. Rusya’da yapılan bir araştırmada yoğurtta 2 adet olan probiyotik bakterinin kefirde 25-30 adet olduğunun tespit edilmiş, bunun üzerine dünya tarafından tanınmış ve popülaritesi giderek artmış İskandinav ülkelerinde, Avrupa’da, ardından Amerika ve Japonya’da üretilmiştir.
Kefirin Tarihçesi
Kefirin nasıl bulunduğu, ilk olarak kefir mayasının nasıl elde edildiği kendi adıma da merak ettiğim bir konudur. Bu konuyla ilgili edindiğim bilgilere göre Kafkaslar hayvan postlarından tulumlar yapıyor ve bu postların içerisine de keçi sütü koyarak keçi sütünün fermente olmasını yani mayalanmasını sağlıyorlardı. Bu şekilde de kefir elde ediyorlardı. Sonra bu tulumların içinden aldıkları, fermente olmuş (mayalanmış) sütün bir kısmına yeniden taze süt ekliyorlar ve yeniden kefir elde ediyorlardı. Böylece sürekli ve doğal fermantasyon sağlanıyordu. Fermantasyon yani bu mayalanma işlemi devam ettikten birkaç hafta sonra tulumun iç yüzeyinde tabaka şeklinde biriken, protein pıhtılarını içeren karnabahar benzeri yapılar oluşuyordu. Bunlar kefirin tanecikleri yani kefirin mayası olmaktaydı. Bu tanecikli, süngerimsi kefir tanecikleri alınıp bölünerek kurutuluyordu. Kefir tanesi, kefir danesi veya kefir tohumu olarak da bilinen bu küçük tanecikler işte kefirin mayasıdır. Kefir taneleri ya da kefir mayası beyaz-sarımtırak bir renktedir ve karnabahar veya patlamış mısır gibi görünmektedir. Şekilleri düzgün değildir, suda erimezler. Süte ekleyince şişerler ve renkleri beyazlaşır. İyi bir kefir tanesi esnek, yumuşak ve yapışkandır.
Kefirin Besin Değeri
Kefirde “iyi bakteriler” olan bifidobakterler ve laktobasiller vardır. Ayrıca bu bakterilere ek olarak lactobacillus caucasus, leuconostoc, asetobacter ve streptokok gibi bakteriler bulunmaktadır.
-
1 bardak kefir yaklaşık 150 kaloridir ve 8 gram yağ, 30 gram kolesterol ve 12 gram karbonhidrat içerir. Protein bakımından oldukça zengin olan kefirin 1 bardağı 8-11 gram protein içermektedir.
-
1 bardak kefir içerek günlük A vitamini ihtiyacının %10’ununu, kalsiyum ihtiyacının %30’unu ve C vitamini ihtiyacının %4’ünü alabilirsiniz. Aynı miktarda kefir 125 mg sodyum, 350 mg potasyum ve 4 gram şeker içerir.
Kefirle Süt Arasındaki Fark Nedir ?
Kefirin hem daha çok probiyotik içermesi hem de laktoz intoleransı bulunanlar tarafından da tüketilebilmesidir.
Kefirle Yoğurt Arasındaki Fark Nedir ?
Yoğurdun probiyotik üretimine yardımcı olması kefirin ise kendisinin bir probiyotik olmasıdır. Yani yoğurt içerdiği bileşenler ile probiyotik üretimine katkıda bulunurken kefir direkt olarak bu mikroorganizmaları içermektedir. Bu özelliği ile sindirim sorunlarına daha hızlı bir çözüm sunar.
Kefir Nasıl Yapılır?
Kefir yapımı için, öncelikli ihtiyacımız elbette mayadır. Günümüzde mayanın kuru da satılıyor olması sebebiyle, yaş maya temin etmek için Anadolu’yu gezmenize gerek yoktur. Bunun yanında elbette kefir mayalama yapacağınız, ihtiyacınız ölçeğinde süt de temin etmeniz gerekir. Mayalama yapılacak İnek veya keçi sütü olabilir. Keçi sütü çok daha besleyici olduğundan daha çok tercih edilmektedir. Evde kefir yapımı aslında klasik yöntemdir zira kefir bir ev besinidir. Paketli satışının mazisi çok öncelere uzanmamaktadır. Kefir mayalama, yoğurt mayalama gibi yapılır, ancak süreç biraz daha uzundur.
-
Kefir yapımı için daha önceden kaynattığınız soğumuş sütü herhangi bir kavanoza, kavanozun ¾’ünü dolduracak biçimde ekleyin.
-
Sütümüze 2 kaşık kefir mayası ekleyip, karanlık bir yerde 1 gün bekletiyoruz.
-
Tam 1 günün sonunda kefir mayası ile kefiri ayırmak için süzüp, sıvıyı başka bir kaba alıyoruz.
Kefir yapımı sürecimiz tamamlandı. Hazırladığınız kefir, 1 veya 2 gün tazeliğini korur. Bayatladığında içilmemelidir. Bunun anlamanın yolu ise, rengidir. Kefir beyaz olmalıdır. Renk koyulaşırsa tüketilmemelidir.
Süzdüğümüz kefir mayasını bir sonraki kefir yapımı işleminde kullanabiliriz. Evde kefir yapımı bundan sonra bir döngü haline gelebilir. Evin bir köşesinde sonsuza kadar elinizdeki maya ile üretim yapabilirsiniz. Yeryüzünün en sağlıklı besinlerinden birisini üretmenin maliyeti artık süt kadar olacaktır.
Kefirin Faydaları Nelerdir?
Genel sağlık gidişatı açısından çok önemli olduğu gibi bazı rahatsızlıkların da iyileşmesine yardımcı, bazılarının da önlenmesine katkıda bulunmaktadır. Bu tip bilgiler kefirin sağlıklı bir besin olup tüketilmesi adına kullanılabilir ancak, ortada bir rahatsızlık varken bunun sebebi doktora gidilerek bulunmalı, tedavi yöntemleri araştırılmalı ve kefir gibi ürünler destek olarak kullanılmalıdır. Şimdi kefirin faydalarına bir de bu açıdan bakalım.
-
İlk olarak mide ve bağırsak üzerindeki onarıcı ve koruyucu etkisi vardır. Sindirim sistemi açısından oldukça faydalı probiyotikler kefirde yoğun olarak bulunmaktadır.
-
Doğal bir antibiyotik görevi üstlenen kefir, iltihapların giderilmesine yardımcıdır. Üstelik, antibiyotik kullanılmak zorunda kalınan durumlarda da kefir, antibiyotiğin vücuda verdiği zararı azaltır, hücrelerin korunmasına yardımcı olur.
-
Sindirime iyi gelir demişken, kabızlığın önlenmesi ve tedavisinde de kefir faydalı bir besindir.
-
Kefir, vücuttaki fazla tuz ve ödemin atılmasına da yardımcıdır.
-
Kemiklerin korunması ve gelişimi açısından da önemli olan kefir, çocukların gelişimi için de önemlidir.
-
Mide ülseri gibi durumlarda yaraların iyileşmesi bakımından kefir kullanılabilir. İçeriğindeki K vitamini bu açıdan faydalıdır.
-
Şişkinliği ve hazımsızlığı önleyen kefir, mide kramplarına da faydalıdır.
-
A vitamini içerdiğinden göz sağlığına da faydalıdır.
-
Akciğer enfeksiyonlarına kaşı etkilidir.
-
Kanserli hücrelerin gelişimini durdurur.
-
Cilde sürüldüğü zaman egzamaya iyi gelir.
-
Amino asit kaynağıdır ve rahatlatıcı etkisi vardır.
-
Dişlerin yapısını korumasına yardımcı ve çürüklere karşı etkili ve koruyucudur.
-
Kolesterolü düzenler.
-
Alerjik hastalıklara karşı baskılayıcı yönü vardır.
-
Yaşlanmayı geciktirir.Cildin genç kalmasına yardımcı olur.
-
Dikkat eksikliği ve odaklanma gibi problemleri azaltır
-
Kalbi korur.
-
Gut hastalığına iyi gelir.
-
Böbrek ve safra kesesi rahatsızlıklarına faydalıdır.
-
Hamilelik sırasında tüketilmesi anne ve bebek için faydalıdır.
-
Şeker hastalığına iyi gelir. Şekerin düşmesine yardımcı olur.
-
Zeka ve zihin gelişimine yardımcıdır.
-
Uykusuzluğa iyi gelir. Spor ve egzersiz yapanlar için enerji kaynağıdır.
-
Kilo vermeye yardımcıdır. Diyet yapanlar için faydalıdır.
-
Gıda zehirlenmeleri gibi durumlara karşı kanı temizleyici işlev görür.
-
İleri yaşlarda görülen kemik erimesi gibi durumlara karşı önleyici ve kemiklerin korunmasına yardımcıdır.
-
Görme zayıflığını ve kataraktı önleyici etkisi vardır.
-
Depresyona karşı faydalıdır.
-
Kesik ve yaraların iyileşmesini hızlandırıcı etkisi vardır.
-
İdrar yolu iltihaplarına karşı etkilidir.
-
Vücudun ihtiyacı olan vitamin, mineral ve protein desteğini sağlar.
-
Boy uzamasında ve sağlıklı gelişmede önemli bir besindir.
-
Serinletici ve rahatlatıcı etkisiyle yotgunluğa iyi gelir.
Kefirin böylesine geniş bir alana yayılan iyi etkileri vardır. Bu sebeple sağlıklı iken kefir tüketmek her tür hastalığın önlenmesi bakımından da önemlidir. Kefirin bu özelliğinin kaynağı ise içeriğindeki probiyotiklerdir. Peki probiyotik nedir ve ne işe yarar bir bakalım.
