Saç beyazlaması bir gecede belirmez, bütün saçlarınızın beyazlaması ise dipten uca gelene kadar uzun bir süre sonra alacaktır. Bazı saçlar erken beyazlayabilir, bu genellikle genetik bir durumdur. Kan şekeri düşüklüğü, gizli şeker gibi hastalıklar saçların erken beyazlamasına sebep olabilir. Eğer ailenizde şeker hastalığı yaygınsa, saçlarınız beyazlamadan, periyodik olarak yükleme testini yaptırmanız ve bu hastalığa yakalanma risklerini aza indirmeniz gerekmektedir.
Saç beyazlamasının nedeni ise, saça rengini veren melanin denilen boyar maddenin azalarak saçın tırnak gibi şeffafa yakın beyaz renk almasıdır. Saç beyazlamasının nedenleri ise, saç kökünde saçı oluşturan hücrelerin arasında melanin pigmenti salgılayan melanositler vardır. Bu melanositler yıllar içerisinde ölürler ve renk veremez duruma gelirler bu saç beyazlamasının tek nedenidir. Melanositlerin neden öldüğü ve de bazı kişilerde neden çok erken olduğu bilimsel olarak henüz bilinmemektedir. Ayrıca stres, tüm hastalıkları tetikleyen bir faktör olduğu gibi, saç beyazlamasını da hızlandırabilme etkisine sahip. Stres, üzüntü yaşandığında, vücuda kortizon hormonu salgılanıyor. Bu da normalin üzerinde salgılanan kortizon hormonunun başka yerde kısıtlamaya gitmesine sebep olabiliyor. Saç boyalarına da dikkat etmek gerekmektedir. Eğer ailede genetik olarak saçların erken beyazlamasına sebep olacak kişiler bulunuyorsa, saç boyama işlemlerini 30’lu yaşlara kadar ertelemeliler. Çünkü saç boyası, saçın erken beyazlamasına teşvik anlamına da geliyor. İyi malzeme, iyi ürünler kullanılmadığı zaman saç kendini erken bırakıyor ve beyazlama biraz daha hızlı başlıyor. Bu sebeple saç boyası kullanırken, saçın yıpranmasına sebep olacak ürünler kullanmamaya dikkat etmelisiniz.
Saçlarınızın orijinal rengi beyazdır. Koyu ve açık renkli pigmentler farklı oranlarda bir araya gelerek kişinin saç rengini belirler. Saç hücrelerinde biriken hidrojen peroksit zamanla bu pigmentlerin kaybolmasına, dolayısıyla saç beyazlamasına neden olur. Aşağıdaki etkenler sürecin hızlanmasına yol açar:
Hastalıklar
Alopesi Areata: Halk arasında kılkıran olarak da bilinir. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak stres faktörünün önemli olduğu düşünülüyor. Vücudun bağışıklık sistemi kıl ve saç köklerini yabancı gibi algılayarak döker. Saçlar sonradan yeniden çıksa bile genellikle beyaz olarak çıkmaktadır.
Vitiligo: Halk arasında ala olarak bilinir, bir cilt hastalığıdır. Vücudun herhangi bir yerinde görülebilir ancak saçlı deride görüldüğünde saç beyazlamasına yol açar.
Anemi (Kansızlık): Neden olabileceği başka bir sürü sorunun yanında saç beyazlamasına yol açabilir. Kan ile beslenemeyen saç telleri beyazlar.
Kalıtım
Saçlarımızın kodlarımız tarafından ayarlanmış bir beyazlama saati vardır. Bu saatin yelkovan hızı anne ve babanın genlerine göre kişiden kişiye değişir. Yani saç beyazlamasının hızı ve görüldüğü yaş aile içinde benzerlik gösterir.
Kalıtım aşağıda yer alan diğer nedenlerin etki gücünde de rol oynar.
Vitamin Eksikliği
Tükettiğiniz gıdalarda yeteri kadar B12 vitamini bulunmazsa saç beyazlaması hızlanır, daha genç yaşlarda ortaya çıkabilir. Eksikliği halinde saç beyazlamasına neden olan en etkili diğer vitaminler şunlardır: A, B3, B5, B6, B7, C, E, D inositol.
Tiroit Yetersizliği
Tiroit hormonu metabolizma üzerinde hayati etki ve öneme sahiptir. Yetersiz kalması durumunda saç pigmentlerinin kaybolması durumu ortaya çıkar. Hafif tiroit yetersizlikleri bile saç beyazlamasına yol açarak kendini belli edebilir.
Sigara
Araştırmalara göre sigara genç insanlarda saç beyazlamasını 4% hızlandırmaktadır. Saç beyazlamasının genelde yıllara yayılan bir süreç olduğu hesaba katılınca görülecektir ki 4% aslında yüksek bir orandır.
Stres
Stres hormonları vücudun hangi bölgesini etkilerse , renk pigmentleri üzerinde etkisi olan melanositler saçlı deriden o bölgeye taşınırlar. Bu durum pigment yetersizliğine, dolayısıyla saç beyazlamasına yol açar.
Oksidatif Stres
Vücutta bulunan kararsız oksijen yapıları kararlı hale gelmek için hücre yapılarına zarar verebilir. Zararlarından biri de pigment kaybını hızlandırmasıdır. Bazı durumlar oksidatif stres seviyesini artırır. Bunlara örnek olarak ;
-
Sigara kullanımı
-
Zehirlenme, toksik etkisi yüksek gıdalar
-
Aşırı alkol tüketimi
-
Radyasyon
-
Aşırı fiziksel veya ruhsal baskı
Saç Beyazlamasını Yavaşlatma ve Giderme Yöntemleri
Genlerimizden kaynaklanan saç beyazlamasını yok etmek şu an için imkânsız. Ancak aşağıdaki uygulamalar sayesinde diğer nedenlerin etkisini azaltarak saç beyazlamasını geciktirebiliriz. Hatta genetik koşullarımız uygunsa çok uzun bir süre için tamamen yok edebiliriz:
Yeterli Düzeyde Vitamin ve Mineral Alınmalı
Pigment oluşumu için bakır gerekir. Ayrıca sağlıklı bir saç için çinko, demir, kalsiyum gibi temel mineraller de gereklidir. Bunun için yeterli miktarda çekirdek gibi bitki tohumları, yeşil sebze, et, yumurta, süt, sarımsak, böğürtlen ve ananas tüketilmelidir.
Tiroit hormonunun düzenli işlemesi için yeterli miktarda iyot alınmalı. İyotlu sofra tuzu kullanın (tuz miktarını sınırlı tutun) ve haftada en az bir kez balık tüketin.
Yeterince B12 vitamini alabilmek için karaciğer, et, pancar, balkabağı, elma, muz ve balık tüketebilirsiniz.
Stresten Kaçının
Stres duygusal olduğu kadar fiziksel problemlere de yol açıyor. Saç beyazlamasından kurtulmak için stresten uzak kalın, hayatınızın kontrolünü elinize alın ve pozitif düşünün.
Stresten korunmak için en somut yöntem hiç şüphesiz ki egzersiz. Haftada en az beş gün yarım saat süre ile orta tempolu egzersiz yapın. Bu sayede stressiz bir yaşamın vazgeçilmez unsuru olan kaliteli uykuyu da çağırmış olursunuz.
Saç Bakım Tavsiyeleri
-
Saç derisine Hindistan cevizi yağı ile masaj yapınca içerdiği laurik asit ve antioksidanlar saç beyazlamasının önüne geçer. Masaj sayesinde de saç derisindeki kan sirkülasyonu artırılır, saçlar daha güzel beslenir.
-
İki çay kaşığı su ile dört çay kaşığı altın çilek tozunu karıştırın. Karışıma bir tane limon sıkın. Hazırladığınız macunu saç derinize her dört günde bir uygulayın.
Ayrıca soğan suyu, Hint yağı, siyah çay ve siyah susam çekirdekleri içeren saç bakım ürünleri (veya evde hazırlanan karışımlar) saç beyazlamasına iyi gelir.
Yaşam Tarzı Önerileri
-
Sigara kullanmayın. Çiğnenebilir türevleri de dahil tüm tütün ürünlerinden uzak durun.
-
Kafeini azaltın, yeterince su tüketin. Kızarmış, baharatlı ve asitli gıdaları sınırlandırın. Böylece vücudunuz susuz kalmaz, saç folikülleriniz yeterince beslenir, saç beyazlaması yavaşlar.
-
Saç telleri D vitaminine de ihtiyaç duyar. Güneş görmeyi unutmayın.
-
Tiroit seviyenizi kontrol altında tutun.
-
Antioksidan içerikli besinler oksidatif stresi yok eder. Çilek, böğürtlen, üzüm, ahududu, yaban mersini, kuru üzüm, yeşil yapraklı sebze ve yeşil çay tüketin.
-
Saçlarınızın gerçek rengi beyazdır. Bu yüzden beyazlamasına kadar olan süreyi uzaltıp kısaltmak sizin elinizdedir. Siz , Saçlarınız için elinizden geleni yaparak beyazlamasını geciktirebilirsiniz.
