Diyet süresince yaşanan zorlukları, sıkıntıları saymaya kalksak ilk sıralarda aniden gelen tatlı krizleri olur. Evet, bakıldığında tarçınlı elma ya da hurma ile bu krizleri geçiştirebiliriz ama ya canımızın daha ağır tatlılar çektiği zamanlarda ne yapacağız? Tatlı krizleri diyetin olmazsa olmaz bir parçadır. Normalde çok fazla tatlı yemiyor olsanız bile diyet döneminde mutlaka bir ara canınız tatlı çekecektir ve bu çok doğaldır. Vücut diyetteyken yeni bir döngüye girer; kalorisi sınırlandırılır, bazı yiyeceklerin yenmesi yasaklanır. Haliyle tüm bu değişim, vücudumuzda “kriz” oluşturacak sorunlara neden olabilir. Diyet aslında bir nevi kriz yönetimidir. Canımızın çok tatlı çektiği zamanlarda bu krizi iyi yönetebilirsek sorunsuz bir şekilde o anı atlatabiliriz. Yapılan en büyük yanlış, şüphesiz direkt olarak en ağır tatlıya yönelmektir. Nefsimizi kontrol altında tutabilmek, diyet listesinden daha büyük bir öneme sahiptir. Özellikle gece acıkmaları zaman zaman kâbusumuz olabilir. Bunu önlemek için gün içinde dikkatli beslenmeli ve ara öğünlerimizi atlamamalıyız. Ara öğünlerin saati saatine düzenli bir şekilde tüketilmesi, ana öğünde fazla yemenin de önüne geçer. Bu ve bunun gibi pek çok önlem, aslında diyetin temelini oluşturur. Bugün sizlerle diyette en sık rastlanan durumlardan biri olan tatlı krizlerini konuşacağız. Diyette tatlı krizini bastırmanın birkaç basit yolu var aslında. Evet, istediğimiz tatlıdan direkt olarak yiyemeyeceğiz ancak bu krizi iyi yönetirsek ilerleyen aşamalarda çok daha kolay, istikrarlı ve sürdürülebilir bir diyet bizi bekler. Şimdi gelelim şu tatlı ataklarıyla nasıl baş edebileceğimize. Öncelikle bu tatlı krizlerini yaşamamak için gün içinde tükettiklerimize özen göstermemiz gerekiyor. Yeterli ve dengeli beslenme ilk şart. Diyette yapılan yanlışlardan biri az beslenmektir. İdeal diyet, sağlıklı beslenmeyi gerektirir. Günlük olarak almanız gereken kalori miktarı belirlenir ve ardından ona göre dengeli bir beslenme planı çıkarılır. Bu noktada sağlıklı ara öğün atıştırmalıkları da büyük önem taşır. Ara öğünün temel amacı yukarıda söylediğimiz gibi bu ani acıkmaları frenlemek ve bir sonraki öğünde daha az besin tüketmektir. Ara öğünleri sağlıklı ve zamanında yaptığımız müddetçe anlık tatlı krizleri çok daha nadir uğrayacaktır. Tarçın, tatlı krizlerini önlemede altın değerinde bir üründür. Tarçını hayatımıza dengeli bir şekilde katarsak tatlı krizlerini büyük ölçüde frenlemiş oluruz. Probiyotik gıdalar, magnezyum içeren besinler de tatlı ataklarını azaltmakta etkin rol oynar. Tüm bunları aşağıda detaylıca ele alacağız ancak öncesinde bu tatlı krizlerinin kaynağına bir göz atmakta yarar olacaktır.
Tatlı krizleri neden olur?
Tatlı krizlerinin pek çok nedeni vardır. Gün içerisinde vücudumuzun ihtiyaç duyduğu enerjiyi almamışsak, bir süre sonra özellikle gece açlık hissederiz. Enerji, doğru ölçüde alınmalıdır. Sık sık yapılan ve sonra bozulan diyetler de tatlı krizlerine yol açabilir. Diyette istikrar çok önemlidir. Sürekli diyete başlayıp sonra bırakarak vücudumuza zarar vermiş oluruz. Gün içinde yeteri kadar beslenmek de çok önemlidir. Bir diğer neden yeterince karbonhidrat tüketilmemesi olabilir. Diyette genelde karbonhidrattan uzak durmak önerilir ancak bu doğru değildir çünkü vücudumuzun her besin öğesine gereksinimi vardır. Burada önemli olan dozunu iyi ayarlamaktır. Doğru miktarda karbonhidrat tüketimi önemlidir. Gün içerisinde yeteri kadar karbonhidrat alınmazsa bu durum tatlı atağına yol açabilir. Gün içinde alacağımız protein, yağ ve karbonhidrat miktarı çok önemlidir bu nedenle bunlardan birini tamamen hayatımızdan çıkarmak yerine doğru ölçülerde tüketmek gerekir. Tam tersi bir durum da söz konusudur. Örneğin karbonhidratı çok tüketirseniz bu sefer yine tatlı krizi yaşayabilirsiniz. Yani bu noktada görüyoruz ki en önemli şey karbonhidratı dengeli bir şekilde tüketmek. Özellikle gereğinden fazla rafine şeker, beyaz undan yapılmış ekmek, makarna, hamur işi gibi yiyecekler tüketmek tatlı krizini tetikleyen durumlar oluşturabilir. Şimdi gelelim işin psikolojik boyutuna. Şu bir gerçek ki stres, her şeyin tetikçisidir. Stres fazlalığı, kilo vermenin önündeki engellerden biridir. Gece gelen tatlı krizleri arka planda psikolojik nedenleri barındırıyor olabilir. Bazı insanlar stresli durumlarda hiç yemek yiyemezken bazıları da tam tersi oldukça fazla yer. Eğer beslenmenizi düzenli yapıyorsanız, ara öğünlerinize dikkat ediyorsanız, karbonhidrat alımına özen gösteriyor ve bunu dengeli bir şekilde yapıyorsanız tüm bunlara rağmen gece tatlı krizi yaşıyorsanız bu durumda stres hayatınızı etkileyen ciddi bir faktör olabilir. Ne kadar istesek de stresi hayatımızdan tamamen çıkarmak zor olabilir ancak mümkün olduğunda hayatımıza müdahale etmesini azaltmakta yarar olacaktır. Tatlı krizlerinin bir diğer bilinen nedeni ise regl dönemidir. Regl döneminde yaşanan hormon değişikliği kişiyi daha çok tatlıya yönlendirebilir. Bu her ne kadar doğal bir durum olsa da kontrol altına alınmasında yarar olacaktır. Kan şekerindeki birtakım bozukluklar da tatlı krizini tetikleyebilir. Kontrol ettirmekte yarar olacaktır.
Tatlı krizini bastırmak için ne yiyebilirim?
Tatlı krizinin sebeplerine değindikten sonra şimdi de çözüme odaklanalım. Tatlı krizini masum bir şekilde geçiştirmek için birkaç yiyecekten destek alabiliriz. Evet, bunların hiçbiri bir profiterolün yerini tutmayacaktır ancak yine de sonradan pişmanlık yaşamaktan iyidir. Unutmayalım ki diyet bir istikrar işidir. Şimdi gelelim tatlı krizine iyi gelen o yiyeceklere. Bunlardan ilki kuru üzüm ve leblebi ikilisi. Leblebi az kalorili kuru yemişlerdendir. Yanına tatlı olan üzüm eklenince tatlı krizini iyi bir şekilde dengeleyecektir. Tabi bunların adedi önemlidir, aşırıya kaçmamak gerekir. Kahve ve bitter çikolata da tatlı krizlerini bastırabilir. Şekersiz bir kahvenin yanında bir küçük parça bitter çikolata tatlı atağını anında azaltacaktır. Yukarıda tarçının öneminden bahsetmiştik. Tarçını, sevdiğiniz bir meyvenin üzerine dökebilir ve tatlı krizinizi yönetebilirsiniz. Özellikle dilimlenmiş elmanın üzerinde tarçın dökmek, tatlı krizini anında kesecektir. Kuru kayısı ve badem ikilisi de tatlı krizlerine birebirdir. Yanı sıra hurma ve ceviz de ani gelen tatlı atağını bastıracaktır. Tüm bunları adetli bir şekilde tüketmeniz önemlidir aksi halde bir çikolata yemiş kadar kalori de alabilirsiniz. Kuru yemişlerin yanı sıra bir de yoğurtlu karışımlar var ki bunlar da tatlı krizlerini önlemede oldukça etkilidir. Yoğurt ve pekmez karışımı, yoğurt ve tarçın karışımı, yoğurt ve az miktar reçel karışımı da tatlı krizine iyi gelecektir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta vardır. Bazı diyetlerde bazı gıdalar kesinlikle yer almaz. Özellikle insülin direncine sahip olan kişilerin kuru üzüm ve benzeri gibi kuru meyveleri tüketirken çok dikkatli olması gerekir. Bu nedenle ani tatlı krizlerini önlemek için ne yapmanız gerektiği konusunda bir uzmana danışmanızda yarar olacaktır özellikle kronik bir rahatsızlığınız ya da bir sağlık sorununuz varsa…