Ketojenik diyet vücudunuzun enerji için yağ yakmasına yardımcı olmak amacıyla, beslenmede çok düşük miktarda karbonhidrat tüketilmesini hedefler. Ketojenik diyetin temel prensibi karbonhidrat yerine yağ yakılmasını sağlamaktır. Ketojenik diyetin önemli sağlık yararları arasında kilo kaybı ve belli hastalıklara yönelik riskin azalmasından bahedilebilir.
Ketojenik diyet ya da bir başka deyişle ‘’keto’’ diyeti sağlık açısından birçok fayda sunan düşük karbonhidratlı yüksek yağlı bir beslenme şeklidir.
Konu üzerinde yapılan pek çok araştırma bu tür bir diyetin kilo vermenize ve sağlığınızda iyileşmeye yardımcı olduğunu gösteriyor. Ketojenik diyetin yararlı olduğu düşünülen başlıca hastalıklar şunlardır:
· Diyabet
· Kanser
· Epilepsi
· Alzheimer
Ketojenik Diyet Nedir?
Keto diyetinin temel prensibi, Atkins diyeti ve düşük karbonhidrat diyetleri ile çok benzer. Keto diyetlerinde karbonhidrat tüketimi çok düşürülür ve yüksek oranda yağ tüketilir. Amaç vücuda karbonhidrat alımını olabildiğince azaltmak onun yerine vücudun yağ kullanmasını teşvik etmektir. Karbonhidratlarda yaşanan bu azalma vücudu ‘’ ketoz’’ olarak tanımlanan metabolik bir oluşum içine sokar.
Ketoz gerçekleştiğinde vücut enerji elde etmek için yağları kullanmak konusunda çok verimli hale gelir. Bu metabolik döngü sırasında karaciğerdeki yağlar da beyne enerji sağlayabilen ketonlara dönüşür.
Ketojenik diyet yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta kan şekeri ve insülin seviyelerinde ani düşme yaşanabileceğidir. Bununla birlikte vücutta ketonların artması, beraberinde sağlık açısından çeşitli yararlar getirir.
Ketojenik Diyet Türleri
Ketojenik diyetin farklı türleri bulunur. Başlıca ketojenik diyet türleri şunlardır:
· Standart Ketojenik Diyet (SKD) : Bu diyette çok düşük karbonhidrat, orta düzeyde protein ve yüksek düzeyde yağ tüketilir. SKD diyetinde tüketilen besin bileşenlerinin oranı yaklaşık şöyledir:
o %70 yağ
o %20 protein
o %10 Karbonhidrat
· Döngüsel Ketojenik Diyet (CKD): Bu diyet türünde 5 ketojenik gün ve ardından 2 yüksek karbonhidrat günü beslenmesi gerçekleştirilir. 5 Günün ardından gelen 2 günde daha yüksek karbonhidratlar ile beslenme sağlanır.
· Hedefli Ketojenik Diyet (HKD): Bu diyet uygulanırken, yapılan egzersizlerin etrafına karbonhidrat eklenebilir.
· Yüksek Proteinli Ketojenik Diyet (HPKD): Yüksek proteinli ketojenik diyet de standart ketojenik diyete benzer ancak içeriğinde daha fazla protein bulunur. Söz konusu diyette beslenme bileşeni oranları şöyledir:
- % 60 Yağ
- % 35 Protein
- % 5 Karbonhidrat
Döngüsel ya da hedefe yönelik ketojenik diyetler daha gelişmiş ketojenik diyetlerdir. Daha çok vücut geliştiriciler ve sporcular tarafından tercih edilir. Genel olarak ortalama popülasyonda en çok tercih edilen uygulama standart ketojenik diyet uygulamasıdır.
Ketoz (Ketozis) Nedir?
Ketoz vücudun yakıt olarak karbonhidrat yerine yağ kullandığı metabolik bir oluşuma girmesi halidir. Karbonhidrat tüketimi önemli ölçüde azaldığında hücrelerin ana enerji kaynağı olan glikoz değerinde de düşme yaşanır. Bu durumda görülen metabolik oluşum ‘’ketoz’’ veya ‘’ketozis’’ diye tanımlanır. Ketojenik diyet yapmak ketoza girmenin en etkili yolu olarak bilinir. Bu dönemde takip edilen rejimde karbonhidrat tüketimi 20 gram ila 50 gram ile sınırlanır. Et, balık, yumurta, fındık ve sağlıklı yağların alımı yükselir.
Protein tüketimini azaltmak da önemlidir. Bunun nedeni vücudun yüksek miktarda tüketilen proteini glikoza çevirmesidir. Proteinin şeker miktarını yükseltmesi, vücudun ketoza geçişini yavaşlatabilir.
Aralıklı oruç tutmak vücudun ketoza daha hızlı girmesine yardımcı olabilir. Aralıklı orucun da pek çok farklı yöntemi olmasına karşılık en yaygın yöntem günde 16 saat boyunca oruç tutmak ve gıda alımını 8 saat ile sınırlamaktır.
Ketozise girdiğinizi gösteren belirtiler şunlardır:
· Artan susuzluk hissi
· Sık idrara çıkma
· Azalan iştah
Ketojenik Diyet Kilo Vermenize Yardımcı Olabilir
Ketojenik diyet kilo vermenin ve özellikle kiloya bağlı hastalık risklerinin azaltılmasına etkili bir yöntemdir. Yapılan bilimsel çalışmalar ketojenik diyetin, düşük yağlı diyet kadar etkili bir kilo verme yöntemi olduğunu gösteriyor.
Ketojenik diyetin diğer zayıflama diyetlerine göre önemli bir avantajı çok doyurucu olmasıdır. Böylece kalori saymadan ve yiyecek alımınızı takip etmeden kilo veririsiniz.
Yapılan çalışmalarda elde edilen sonuçlar incelendiğinde çok düşük karbonhidratlı ketojenik diyet uygulamasının, uzun süreli kilo kaybı açısından düşük yağlı diyete oranla daha etkili olduğu ortaya çıktı. Keto diyetini uygulayan bireyler, hedeflenen süre sonunda düşük yağlı diyet uygulayan bireylerden yaklaşık 2 kg daha faza ağrılık kaybettiler.
Üstelik keto diyeti uygulayan gurubun diyastolik kan basıncında ve trigliserit seviyelerinde de azalma saptandı. Ketojenik diyet nedeniyle vücutta ketonların artmasının düşük kan şekeri seviyesi ve iyileşen insülin duyarlılığı üzerinde de olumlu etkide bulunabileceği düşünülüyor.
Diyabet ve Prediyabet İçin Ketojenik Diyet Uygulaması
Diyabet en basit tanımıyla metabolizmadaki değişiklikler, yüksek kan şekeri ve bozulmuş insülin fonksiyonu ile karakterize edilir. Ketojenik diyet uygulaması, tip 2 diyabet, prediyabet ve metabolik sendromla yakın ilişki içinde olan vücuttaki fazla yağdan kurtulmanıza yardımcı olabilir.
Yapılan araştırmalar ketojenik diyet yapan hastalarda kan şekeri dengelenmesinde iyileşme kaydedildiğini gösteriyor.
