Tere, vücut için oldukça faydalı, salata olarak tüketilebilen bir bitki türüdür. Baharlı yapısıyla tanınmakta, mutfaklarla sıklıkla kullanılmaktadır. Vitamin açısından zengin olan tere, pişince acılaşır. Bu nedenle çiğ olarak tüketilmelidir. Asya kökenli olan bitki, Anadolu bölgesinde de bolca yetişmektedir. Sigaranın sağlık üzerindeki zararlarını azalttığı için sigara içenlerin bol miktarda tüketmeleri önerilmektedir. Tere adı nedeniyle görüntü olarak benzemeseler de sıklıkla dere otu ile karıştırılmaktadır.
Limon ve zeytinyağı ile tatlandırarak tüketilebilir. Aşırı miktarlarda tere tüketilmemelidir. Çünkü tere otu aşırıya kaçırıldığında böbreklere zarar verebilmektedir. Ayrıca küçük yaşlardaki çocuklara yedirilmesi önerilmemektedir. Salatalarda kullanılan tere, makarna soslarında da tercih edilebilir. KOAH hastaları için tereden yapılan özel bir karışım ile ciğerlerin temizlenmesi sağlanmaktadır. Tere, birçok hastalıkta da bitkisel tedavi yöntemlerinde tercih edilmekte, şifalı oluşuyla adından söz ettirmektedir.
Tere Nedir?
Turpgiller familyasından olan tere, salata olarak tüketilen baharlı bir bitki çeşididir. Zeytinyağı ve limon suyu ile sıklıkla tüketilen terenin birçok hastalığa karşı şifalı olduğu bilinmektedir. Kültürü de bulunan tere otu, bir diğer ismi ile kerdeme, kardamot bol yetiştiği Akdeniz bölgesinde de Hurf olarak da tanınmaktadır. Yakıcı bir tadı olan tere otu pişirildiğinde acılaşmaktadır.
Oluşan acı tat nedeniyle yenilmesi zorlaştığından çiğ olarak tüketilmesi önerilmektedir. Makarna soslarında da kullanılan tere, pişirilmeden sos içine doğranarak ilave edilmekte veya sosun üzerinde süsleme olarak kullanılmaktadır. Acımtırak, yakıcı ve batıcı bir lezzeti bulunan tere salatalara yakışmaktadır.
Tere otu, genel olarak vitamin eksiklerinde önemli bir vitamin deposu, iştah açıcı ve kuvvet verici etkisiyle tüketilmektedir. Bunun dışında idrar söktürücü, vücut ısısını dengeleyici, adet kanamasını söktürücü, saç dökülmesini önleyici, metabolizma hızlandırıcı, kilo almayı engelleyici, şeker ve diyabet hastalığında şifa için, hemoroidi olan hastalara, çıbanın kolay geçmesi için, nefes darlığını açıcı ve KOAH hastalarında ciğerleri temizlenmesi için tüketilmektedir. Saç bakımında eski zamanlardan bu yana kullanılan tere otu, dökülmeyi engelleyerek canlı saçlara sahip olmak için kullanılmaktadır.
Temizleyici bir özelliği bulunan tere, saç bakımında sıklıkla tercih edilmektedir. Balgam söktürücü, hazımsızlık ve grip gibi şikayetlerde de tüketilmektedir. Fakat çok fazla tüketildiğinde böbreklere zarar vermektedir. Tere otu A, C, D vitaminleri açısından zengindir. Kemik ve dişlerin güçlenmesi için gerekli olan kalsiyum açısından da zengin olan tere otu, tam bir şifa kaynağı ve vitamin deposu olarak tanımlanabilir. Tere otunun içerisinde bulunan B6 vitamini, hafızayı kuvvetlendirmektedir. Konsantrasyon eksikliği olan kişiler salatalarda bir öğün tere tüketerek bu sorunu çözebilirler.
Terenin Faydaları Nelerdir?
Yeşil renkli bir bitki olan tere, solunum yollarını rahatlatır ve astım, bronşit gibi solunum hastalıklarının semptomlarını gidermeye yardımcı olur. Diğer yandan tere, kabızlık ve basur gibi sindirim problemlerini gidermeye yardımcı olur, basur yaralarının iyileşmesini sağlar.
Hoş kokusu ve keskin tadı ile tere, kansere karşı koruyucudur ve göz sağlığını koruyucu etkiler göstermektedir. Portakaldan çok daha fazla miktarda C vitamini içeren tere, bağışıklık sistemini korur ve antioksidan özellikler gösterir. Soğuk algınlığı ve grip ile mücadele eden tere, kardiovasküler sağlığı korur ve diş sağlığını destekler.
Kardiovasküler Sağlık
Yapılan birtakım bilimsel araştırmalara göre C vitamini, kardiovasküler sağlığı destekleyen bir bitki olarak saptanmıştır. C vitamini, C-reaktif protein seviyesini (CRP) artıran bir vitamindir. C-reaktif protein seviyesi ise, kalp ve kardiovasküler sağlığı destekler, kalp hastalıkları riskini ve kötü kolesterol seviyesinin yükselmesi riskini azaltır. Aynı zamanda çok iyi bir K vitamini kaynağı olan tere, bu vitamin yardımı ile de kalp sağlığını korur.
Diş ve Diş Eti Sağlığı
Yapılan birtakım araştırmalara göre tere, benzil izotiyosiyanat (BIT) adı verilen bir biyo kimyasal madde içermektedir. Terenin yapısından bulunan bu kimyasal ise, diş ve diş eti problemleri ile mücadele eder. Benzil izotiyosiyanat adı verilen bu kimyasal, asit üretimine sebep olan bakterilerin çoğalmasını önler. Böylece tere, dişlerin çürümesini engeller.
Anti-Kanser
Avustralya’da yapılan bir araştırmaya göre tere, diğer sebzeler arasında glukosinolat içeriği bakımından oldukça zengindir. Biyolojik metabolizmanın düzenlenmesini sağlayan glukosinolatlar, vücudu olası kanser riskine karşı korumaktadır. Tere, epithiospecifier protein (ESP) içermektedir. Bu bileşen ise, nitriller içerisindeki glukosinolatların dönüşümünü sağlamaktadır. Fakat bu ESP bileşeni anti-kanser etki göstermemesine rağmen tere, diğer çoğu bitkilere göre kanser riskini azaltan bir bitkidir.
Göz Sağlığı
Vücudun sağlığını destekleyen besin değerlerinin yaklaşık % 40’ını sağlayan tere, karotenoidlerin bir formu olan A vitamini bakımından zengin bir bitkidir. Karotenoidler ise, göz sağlığını destekleyen ve koruyan bir bileşendir. Bundan dolayı tere, görme kayıplarını önler, gözün bozulmuş olan gece görüş yeteneğini tekrardan onarmaya yardımcı olur, katarakt riskini önler ve retinitis pigmentosa gibi göz hastalıkları riskini azaltır. Tere zengin A vitamini içeriği sayesinde, yaşa bağlı olarak gelişen maküler dejenerasyon ve görme eksikliğini gidermeye yardımcı olur.
C vitamini Kaynağı
Portakaldan ve diğer turunçgillerden çok daha fazla miktarda C vitamini içeren tere, soğuk algınlığı ve gribe karşı korur. C vitamini bakımından zengin bir bitki olan tere, cildi korur ve güzelleştirir, diş eti sağlığını destekler. Kemikleri güçlendiren ve koruyan tere içermiş olduğu C vitamini sayesinde, vücudun ihtiyacı olan demir mineralinin, hücreler tarafından absorbe edilmesini sağlar.
Fazla Tere Tüketmenin Bir Zararı Var Mıdır?
Terenin, kanıtlanan herhangi bir alerjik etkisi bilinmemesine rağmen, bazı ilaçlar ile birlikte kullanılması halinde tere, bağırsakların tahriş olmasına yol açabilir.
Hamile ve emziren kadınların tere tüketmesinin belirlenmiş herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Kişisel bir alerji durumu yok ise, hamile ve emziren kadınların tere tüketmelerinde bilinen bir zarar bulunmamaktadır.
Tere, kandaki şeker seviyesini düşürücü etki gösterebilmektedir. Bundan dolayı, özellikle diyabet hastalarının çok fazla miktarda tere tüketmeleri, olumsuz birtakım etkilerin yaşanmasına sebep olabilir.
Vücuttaki potasyum seviyesinin çok fazla miktarda azalmasına sebep olan tere, çok fazla miktarda tüketildiğinde, vücut için gerekli olan potasyum seviyesinin azalmasına yol açmaktadır. Bu durum ise, riskli bir şekilde potasyum eksikliğine sebep olmaktadır.
Tansiyon değerlerini düşürmeye yardımcı olan tere, çok fazla miktarda tüketildiğinde, tansiyon değerlerinin anormal şekilde düşmesine sebep olabilmektedir. Bundan dolayı, zaten tansiyon değerleri düşük olan ya da düşük tansiyona meyilli olan kişilerin, çok fazla miktarda tere tüketmeleri zararlı olabilmektedir.
Tere, kandaki şeker seviyesini düşüren bir bitki olduğu için, cerrahi işlem sırasında kan şekerinin kontrol edilmesini zorlaştırabilmektedir. Bundan dolayı, belirlenmiş olan ameliyat tarihinden en az 2 hafta öncesinde, tere tüketimi durdurulmalıdır.
