Amarant (Horozibiği ) Bitkisi Nedir ve Faydaları Nelerdir?
Amarant özellikle tahıllarda düşük bir amino asit , lisin, ve protein bakımından oldukça zengin bir besindir. Amarant Quinoa yakın ikinci gelen tüm tahıllarda en yüksek lisin içeriğe sahiptir . Ayrıca çok iyi bir amino asit karışımı vardır. Bu tahıl besini içeriğinde 150 gram protein ile günlük ihtiyacımız olan protein miktarının bir yetişkinde bulunması gerekeni tek başına tamamını sağlamaktadır. Amarant lif içeriği yüksek bir tahıldır. Bu kanser ve kalp hastalıklarına karşı etkili bir rol oynar. Amarant da hastalıkların birçok türde önlenmesinde önemli bir rol oynar. Fitosteroller önemli miktarda içeren tek tahıl çeşididir.
Arginin, histidin , izolösin, lösin , linoleik asit, lisin, metiyonin, oleik asit, palmitik asit, fitosteroller, treonin, triptofan ve aynı zamanda phytonutrientler bakımından geniş bir içeriğe sahiptir. Ayrıca vitamin bakımından da oldukça yüksek olan bu bitki içeriğinde B2 vitamini (riboflavin), B9 vitamini (folik asit), kalsiyum, bakır, demir, magnezyum, fosfor, potasyum ve çinko açısından da oldukça zengindir.
Amaranthus, Amaranthaceae familyasından yaklaşık altmış türü bilinen, süs bitkisi olduğu kadar tohumları yenebilen, renkleri koyu mordan kırmızıya ve altın rengine kadar değişiklik gösteren bir bitki cinsi. Celosia (horozibiği) cinsi ile yakın akraba olan bu cins birçok ortak özelliğe sahiptir.
Birçok türü ot sayılsa da dünyanın birçok yerinde yaprakları sebze kendisi süs bitkisi ve tohumları da tahıl sayılır. Rengârenk çiçeklerinden boya yapılabilir. Çabuk üreyen ve bakım gerektirmeyen, kolay hasta olmayan dayanıklı bir bitkidir.
Hem yaprakları hem de siyah benekli küçük sarı tohumları yenebildiği gibi, kurutulan tohumları öğütülerek ekmek yapımında kullanılabilir. Azteklerin başlıca tahıllarından olan Amarant bol liflidir ve yüksek protein içerir.
Sağlık Açısından ;
Meksika ve Orta Amerika ülkelerinde yetiştirilen ve son günlerde alternatif tıp alanında büyük bir gündem maddesi haline gelen Amarant’ın birçok hastalığa faydası olduğu ve protein açısından en yüksek değerlerden birine sahip olduğu söyleniyor. Ancak Türkiye’de tüketilmeye alışık olmayan şifalı bitki çoğu kişide merak uyandırıyor.
Tam anlamıyla tamamen protein deposu olduğu söylenen bitki, özellikle kilo vermek isteyen ve diyet yapan kişiler tarafından araştırılmaya başlandı.
Sağlık Açısından Faydaları Nelerdir ?
Peru’da, Amarant çiçekleri, diş ağrısı ve ateş tedavisinde kullanılır. Ekvatorda popüler olan, “aguardîente” adı verilen alkollü içecek Amarant çiçeğinden yapılır, ve “Kanı temizlemeye’5 ve kadınların adet dönemlerini düzenlemeye yardımcı olduğu düşünülür.
Kanser: Skualen, Amarant’da doğal olarak bulunan, tümörlere kan gidişini durdurabilecek bir antioksıdandır. Amarant yağı yüzde sekiz skualen içerirken, daha yaygın olarak kullanılan bir skuaien kaynağı olan köpekbalığı yağı, sadece yüzde bir oranında skualen içerir.
Göğüs Kanserini Önleme: Araştırmalar Amarant tohumunun içindeki bir bileşenin, söeüs kanseri hücrelerindeki tümör büyümesini engelleyebileceğini bulgusuna vardı.
Kalp Hastalığı: Yulaf, kolesterole karşı tartışmasız şekilde en şifalı tahıl olarak görülse de Amarant da kötü kolesterolü düşürmede neredeyse yulaf kadar etkili görünüyor ve yulafa alerjisi olanlar veya yulafı sevmeyenler için geçerli bir alternatif olabilir
Diyabet: Amarantın, hipergliseminin önlenmesine yardımcı olabileceği ve diyabete bağlı komplikasyonları azaltabileceği keşfedildi. Diyabetli fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, Amarant’ın kandaki glikoz değerini belirgin şekilde düşürdüğü, ensülin değerini arttırdığı ve yükselmiş karaciğer fonksiyonu belirtilerini normale çevirdiği keşfedildi.
Saklama : Amarant hamur işlerinde kullanılmak üzere un halinde satılır.
Ekmek hamuru yapmak için eşit ölçüde buğday unuyla karıştırın.
Amarant tohumları, hava geçirmez bir kap veya kavanoz içinde, buzdolabında altı aya kadar saklanabilir.
Hazırlama Ve Servis Önerileri: Amarant tohumları çok küçük olduğu için, ince delikli bir süzgeçte veya tülbent üstünde, soğuk suyla yavaşça yıkanmalıdır. Tohumlar, ayrıca, fırınlanabilir veya buharda pişirilebilir.
Amarant tohumlan, domates suyu gibi yoğun tadı olan sıvılarla pişirilirse, daha iyi bir tat alır.
-
Yapraklan, haşlanmış veya kızarmış sebze olarak kullanılır.
-
Amarant çorbalar için mükemmel bir kıvam arttırıcıdır.
-
Amarant başka bir tahılla birlikte elma suyuna koyup kaynatın veya fırında pişirin, daha sonra taze meyvelerle servis edin.
-
Pirince alternatif olarak düşük yağda kızartılmış horozibiği hazırlayın.
-
Amarant tohumlarını tavada kızartabilirsiniz ve mısır taneleri gibi patlarlar. Patlamış Amarant , balık ve etin yanında veya çorba, salata ve güveç üstünde kıtır ekmek olarak mükemmel gider.
-
Haşlanmış Amarant soğutulduğunda, pektin kullanmadan ve çok az tatlandırıcıyla meyve marmelâdı yapmada kullanılabilecek peltemsi bir kıvam alır.
Servis: 8 adet
Hazırlama ve pişirme: 25 dakika
Bu tarif 4 adet enerji deposu yiyecek içerir
Malzemeler: 5 su bardağı Amarant unu 2 su bardağı ayran veya pirinç sütü 2 su bardağı katkısız buğday unu 2 büyük yumurta su bardağı çok amaçlı un
su bardağı kanola yağı 2 çay kaşığı kabartma tozu 2 su bardağı taze meyve(çay üzümü ve çilek gibi.) 3 çay kaşığı karbonat
Hazırlanışı: Bütün kuru malzemeleri bir kâsede karıştırın. Ayrı bir kâsede ayran, yumurta ve yağı karıştırın ve akıcı bir hal alana kadar çırpın. 5 dakika beklemeye bırakın. Katı ve sıvı malzemeleri karıştırın. 2 su bardağı meyveyi ekleyin. Harç kolayca dökülemeyecek kadar yoğun olduysa biraz su ekleyin. (Yoğunluğu azaltmak için bir kerede bir yemek kaşığı su ekleyin.) Gözlemeleri tavada veya ızgarada pişirin ve taze meyvelerle servis edin.