Anne Sütünün Faydaları Nelerdir?

Anne sütünde bulunan proteinler inek sütündeki proteinlere göre bebeğin midesinde daha kolay sindirilir. Bebeğin gelişimi için gerekli olan yağ asitleri, anne sütünde daha yoğun bulunurken, içerdiği mineraller de bağırsaklardan daha kolay emilir. Anne sütü, inek sütüne oranla daha az miktarda protein içerse de bunlar bebeğin gereksinimi için yeterli miktardadır. Fazla protein ve mineraller böbreklerden atılır. Bunların yeterli miktarda bulunması, anne sütü alan bebeklerde böbreklere fazla yük binmesini engeller. Anne sütü, vitamin yönünden (özellikle A ve C vitamini) zengindir ve içerdiği laktoz, sindirim sisteminde kalsiyum emilimini artırır. Sütün içerdiği yağ miktarı emzirme süresine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Emzirme süresi uzadıkça içindeki yağ oranında artış görülür.

Anne sütü ile beslenen bebeklerde süt alerjisi görülmez, çünkü içinde inek sütünde bulunan alerjen proteinler yoktur. Doğumdan hemen sonra salgılanan ilk süte “kolostrum” denir. Başlangıçta az miktarlarda salgılanan bu sütün üretimi bebek emdikçe giderek artar. Kolostrum doğumdan sonra ilk 72 saat içinde salgılanır. Bu süt, bebeği hastalıklardan koruyucu maddeler açısından çok zengindir ve sarımsı bir renge sahiptir. Yeni doğanın, kolostrum’dan maksimum düzeyde yararlanması için bebek mümkün olduğunca doğumu takip eden ilk 2 saat içinde emzirilmeye başlanmalıdır. Emzirme süt üretimini artırmak için sık aralıklarla yapılmalıdır.

Kolostrum Nedir?

• 
  Doğumdan sonra gelen sarı süte kolostrum denir.
  


• 
  Bebeği hastalıklardan korur.
  


• 
  İlk sütün miktarı az olabilir ama ilk günlerde bebeğin beslenmesi ve bağırsakların çalışması için yeterlidir.
  


• 
  Bileşiminde yüksek oranda protein ve bağışıklık kazandıran immünoglobulin vardır.
  


• 
  Yüksek oranda serum proteini içerdiklerinden ve yüksek pH derecesinden dolayı kaynatıldıklarında pıhtılaşma gösterir.
  


• 
  Uzmanlar bebeğin kolostrumdan yeterince faydalanabilmesi için doğumu takip eden 12 saat içinde bebeğin mutlaka emzirilmesini önerir.
  

Annenin Beslenmesi

Emziren annenin enerji ihtiyacı emzirmeyen kadına göre 500 kalori kadar fazladır. Emzirme süresince anne daha fazla kaloriden, proteinden, kalsiyumdan zengin gıdalarla beslenmeli ve günde ortalama 2 litre su içmelidir. Stres ve yorgunluk gibi faktörler süt üretimini olumsuz etkileyeceğinden, anne iyi dinlenmeli ve uykusunu iyi almalıdır.

Emzirme 

Emzirme esnasında meme başının temizliği çok önemlidir. Her gün duş alma alışkanlığı olan annelerin emzirmeden önce kaynatılmış soğutulmuş bir su ile meme başlarını silmesi yeterli olur. Bu su, temiz bir kapta (şişe) saklanmalı ve her temizlikte yeni bir bez ya da pamuk kullanmaya özen gösterilmelidir. Açık kap içinde bir önceki meme temizliğinde kullanılmış su ve bezin bekletilmesi ve bir sonraki emzirmede kullanılması tavsiye edilmez. Anne, her emzirme seansından önce mutlaka ellerini iyice yıkamalıdır.
Anne bebeğini, sırtını dayayacağı, rahat ve alçak bir koltukta oturup emzirirse kendini sırt ağrılarında korurken, rahat emzirme pozisyonunu da sağlamış olur. Emzirirken bebeğin gövdesi ile yüzü anne memesine dönük olmalı ve sırtı bir yastıkla desteklenmelidir. Emme süresince bebeğin burnunun meme dokusu ile kapanmadığına dikkat edilmelidir.
Bebeği emzirirken meme ucu, çevresindeki koyu alan ile birlikte bebeğin ağzını kapatacak şekilde ağza girmelidir. Yalnız meme ucunun bebeğin ağzına verilmesi, meme ucu çatlaklarına ve yaralanmalarına neden olacaktır. Meme ucunun dudaklarına sürtülmesi, memeye temas eden yanağın ya da çenesinin okşanması, bebeğin ağzını açmasını sağlarken, ağzına bir-iki damla süt damlatmak da emmeyi başlatır. Emzirme süresi, bebeğin emme süresine bağlıdır. Bebek bir memeyi beş-on dakikada boşaltır.
Her emzirme seansında iki meme de kullanılmalıdır. Bir sonraki emzirmeye, bebeğin en son emdiği memeden başlanmalıdır. Emzirme sırasında bebeğin çenesinin okşanması bebeğin emmesini hızlandırır.
Bazen bebekler, emme bittikten sonra memeyi bırakmazlar. Bu durumda anne küçük parmağını bebeğin ağzına sokup, meme ucuna bastırıp, yavaşça memeyi bebeğin ağzından çıkarmalıdır. Asla zorla çıkarmaya çalışmamalıdır. Emzirme bitiminde bebeği dik tutup, sırtını ovmak, bebeğin kolayca gaz çıkartmasına yardımcı olur.

Emzirme Süresince Karşılaşılan Problemler

Meme ucu masajı olarak, iki parmak arasında dairesel hareketler ile meme ucu yuvarlanabilir veya değişik yönlere nazikçe çekilerek sertleşmesi sağlanabilir. Bir başka yöntem olarak, ılık bir havluyla meme ucunun ovulması önerilebilir. Başarılı bir emzirme için meme ucunun sert olması gerekir. Doğumdan önce meme ucuna yapılacak masajlar, hamilenin başarılı emzirme için hazırlanmasını sağlar.

Yassı ya da içe çökük meme başları, emzirmeyi olumsuz etkiler. Doğumdan 6-8 hafta önce hamilenin memeleri muayene edilmelidir. Annenin meme başı içeri çökükse anneye meme ucu masajları öğretilmeli ve anne adayının emzirmeye hazırlanması sağlanmalıdır. Masaj olarak, anne doğumdan 1 ay önce meme başını çekme ve germe hareketlerini yaparsa, doğumdan sonra bebeği emzirmeden hemen önce iki parmağı ile meme ucunun iki tarafına bastırıp, parmaklarını yanlara doğru açıp meme ucunu dışarı çıkarabilir. Bu manevrada başarısız olursa meme, pompa ile boşaltılıp, süt bebeğe biberonla verilebilir. Sağılmış anne sütü, steril (mikroplardan arındırılmış) şişelerde oda ısısında 6 saat, buzdolabında 24 saat ve buzlukta da 3 ay bozulmadan saklanabilir. Bu da çalışan annelere büyük kolaylık sağlar.

Meme başı çatlakları loğusalarda sık rastlanılan bir sorundur. Emzirme sırasında yalnızca meme başının, çevresindeki koyu alan ile birlikte bebeğin ağzına verilmesi, bu şikayeti ortadan kaldırır. Emzirme bitince anne bir miktar kendi sütünü meme başı ve çevresine yayıp kurumasını beklerse, pamuklu yumuşak sutyenleri tercih ederse, kısa süreli fakat sık emzirirse, meme başı çevresindeki koyu alanın bebeğin ağzına iyice girdiğini kontrol edip emzirirse bu sorundan da kurtulur.

Göğüslerde süt birikmesi, süt aşırı üretilirse ve bebek yetersiz ya da uzun aralarla emdirilirse ortaya çıkar. Süt birikmesi, loğusalarda meme ağrısı ve vücut ateşinin yükselme nedenidir. Anında fark edilip, memelere sıcak havlu uygulanıp, pompa ile boşaltılırsa ve bebek sık emzirilirse belirtiler ortadan kalkar. Anne sütünün yetersiz geldiği hallerde bebekler genellikle memeyi 1-2 dakika emdikten sonra bırakır ve huzursuzdur. Annenin sakin ortamda, tek başına bebeği emzirmesi, bebeği şarkı söyleyerek sakinleştirmesi, memelerin elin içiyle yukarıdan aşağıya sıvazlanması ya da meme dokusuna parmak uçları ile hafif bastırarak dairesel hareketlerle masaj yapması, bu sorunun çözümünde faydalı olur. Sütün azaldığı durumlarda ise, anne daha fazla sıvı almalı, istirahatine dikkat etmeli ve bebeğini sıkça emzirmelidir.

Emzirmenin Anneye Faydaları

• 
  Doğum sonrası kanamaların geçişini hızlandırır.
  


• 
  Rahim, doğum sonrasında emzirmeyle birlikte daha çabuk normale döner.
  


• 
  Süt için salgılanan oksitosin hormonu anneyi daha huzurlu ve daha mutlu kılar. Emzirmek anneyi dinlendirir ve rahatlatır.
  


• 
  Rahim ve meme kanserine yakalanma riskini azaltır.
  


• 
  Menapoz döneminde yaşanma riski bulunan kemik erimesi problemini en aza indirir.
  


• 
  Doğal doğum kontrolü olanağı sağlar.
   
  

Anne Sütünün Kalitesini Arttırmanın Yolları;

Anne sütünün yeterli olup olmadığı yeni annelerin en önemli konusudur. Doğumdan yeni çıkmış taze bir anne bir taraftan yeni hayatına ve kendisine bağımlı mini minnacık bir cana uyum sağlamaya çalışırken bir taraftan da süt vermek gibi çok önemli bir görevini yerine getirmelidir.
Anne sütünün bebek için çok faydalı bir besin olduğunu bilmeyen anne yoktur herhalde. Gel gör ki bunu bilmek bebeği doyurabilmek ve yeterli miktarda süt üretebilmek için yeterli olmayabilir.
Sütünün bebeğin için yeterli olmadığını düşünüyor ve süt üretimini arttırmak istiyorsan tüm endişelerini bir kenara bırakıp bu yazıyı okumanı öneriyoruz. Süt üretimi sadece anne sütünü artıran yiyecekler ve içecekler ile artmaz. Sakin olmak, huzurlu olmak, dinlenmiş olmak ve bize kızacaksınız ama uyumuş olmak da çok mühimdir. Bunun yanında fiziksel olarak da emzirmeye engel bir durum söz konusu olmamalıdır.

1. Emzirme Sıklığı: Doğumdan sonra sütün hemen gelmeyebilir. Sütün 1-3 gün arasında yavaş yavaş gelecek ve bebeğin emdikçe artacaktır. Yenidoğan bebeğini, onun istediği sıklıkta emzirmen önemlidir. Emzirme sıklığının ilk zamanlarda günde 8-10 kez olması normaldir. Önerilen de bebeğin iki saatte bir emzirilmesidir.
Başlarda, emzirme sıklığı fazla ama emzirme süresi az olacaktır. Çünkü bebek çabuk yorulacaktır. Günler geçtikçe emzirme sıklığı azalır ve emzirme süresi artar. Üçüncü aydan başlayarak emzirme sayısı günde 4-5'e, altıncı ay itibariyle de 3-4'e iner.

2. Memenin Emzirmeye Hazır Olması: Ağrısız ve sızısız emzirebilmen bebeğinin daha rahat emmesini sağlar. Meme ucunda çatlaklar, memede ağrı, meme ucunun emzirmeye engel olması gibi problemler emzirmene engel olur.
Emzirememe ya da sütü boşaltamama da sütü azaltan faktörlerdendir. Bu durumda sorun ne ise ona yönelik tedbir alınmalısın. Örneğin; meme ucunun çıkması için masaj yapılabilir ya da süt pompası kullanabilirsin.
Çatlak kremleri ile çatlak tedavisi de yapmalısın. Problemin ne olduğuna bağlı olarak uzman yardımı almak gerekli olabilir.

3. Doğru Emzirme Pozisyonu: Emzirme pozisyonunun doğru olması, bebeğin anne memesini doğru bir şekilde kavraması ile anne sütünü daha iyi çekebilmesini sağlar. Bu yüzden bebeğinin memeni ne kadar kuvvetli çekerse süt salınımı o kadar çok artar. Bu konu ile ilgili detaylı bilgi için, Doğru Emzirme Yöntemini Bulman İçin 4 Emzirme Pozisyonu Önerisi! adlı yazımıza bakmanı öneririz.

4. Memenin İyice Boşalması: Süt salınımının artması için en kritik faktörlerden biri de memenin iyice boşalmasıdır. Bu sebeple;

• 
  Henüz bir memen tam olarak boşalmamışsa diğer memeni vermemen,
  


• 
  Bebeğin en son hangi memeni emdiyse bir sonraki emzirmeye o memeden başlaman,
  


• 
  Bebeğin memeyi tam olarak boşaltamıyorsa ya da sütün azsa her beslenme sonrasında süt pompası ile sütünü sağman önemlidir.
  

5. Süt Pompası Kullanımı:Süt pompası, doğru kullanıldığında, anne sütünü artırmaya yardımcıdır.
Bebeğin henüz çok kuvvetli bir şekilde memeyi ememiyor olabilir. Emiş gücü yüksek bir süt pompası süt salınımının artmasını sağlayacaktır.
Süt vermemen gerektiği bazı durumlar söz konusu olabilir. Emzirirken bazı ilaçlar kullanman gerekebilir ve bu ilaçları kullanırken doktorun emzirmeni istemeyebilir. Bu gibi durumlarda süt salınımının devam edebilmesi için vücuda uyarı vermen gerekir. Sanki bebeğini emziriyormuşçasına sütünü sağman gerekir.

6. Emzirirken Beslenme:Anne sütü vermeye devam ederken beslenmeye dikkat etmek önemlidir.

Anne Sütünü Arttıran Besinler Nelerdir?

• 
  Kara lahana, ıspanak ve özellikle dereotu gibi yeşil yapraklı sebzelerin süt üretimini artırdığı biliniyor. Gün içerisinde bol bol salata ve sebze yemeği tüketebilirsin. Süt kanallarını geliştirdiği için salatalarına birer adet havuç da ekleyebilirsin.
  


• 
  Sütün kalitesini artırdığı için yemek olarak nohut, fasulye, barbunya gibi baklagilleri tercih edebilirsin. Ancak baklagillerin gaz yapma ihtimali var. Bu yüzden bir gece öncesinde ıslatarak tüketmeni öneririz.
  


• 
  Zengin yağlar içeren kuruyemişler de anne sütü miktarını ve kalitesini artırmaya yardımcıdır. Peki, anne Sütünü Artıran Kuruyemişler Nelerdir? ceviz, fındık ve badem süt artırmaya yardımcıdır. Günde 2-3 adet ceviz ve 10 adet fındık ya da badem tüketebilirsin.
  


• 
  Araştırmalar sarımsağın bebeğin daha iyi emmesine yardımcı olduğunu gösteriyor. Ancak sarımsağın gaz yapma ihtimali yüksek! Bu yüzden çok az alarak bebeğini gözlemlemen ve kendinde hazımsızlık olup olmadığını kontrol etmen önemlidir.
  


• 
  Kimyonun da anne sütünü artırdığı belirtilmektedir. Et ve tavuk yemeklerine bol bol ekleyebilirsin.
  


• 
  Sütün kanallarda ilerlemesine yardımcı olduğundan yulafla zenginleştirilmiş kahvaltıları tercih edebilirsin.
  

7. İyi Uyku: Biliyoruz bu özellikle doğumdan sonraki ilk günlerde pek de mümkün değil; bu yüzden olabildiğince uyumak diyelim. Bebeğin uyurken uyumanı öneririz. Bu dönemde küçük küçük de olsa ev işleri yapmamaya çalış. Arkadaşlarından, ailede yardım isteyebileceğin kim varsa ondan çekinmeden yardım iste.

8. Huzurlu Olmak: Yeni hayata uyum sağlamak şüphesiz ki hiç kolay değil. Bir de eve giren çıkan herkesin bir fikri olması, “Ayşe'nin gelininde çok süt varmış çünkü çok hoşaf içiyormuş” gibi cümleler keyfini kaçırıyor olabilir. Çevreden gelen bu gibi yorumları kafana takma lütfen. Kültürümüzde her yeni annenin başına geliyor bu durum.
Seni mutlu edecek şeylere odaklanmaya çalış. Bu yorgunluk içinde sana kendini iyi hissettirebilecek güzel bir müzik dinlemek, biraz kitap okumak, arkadaşlarla sıcak bir kahve içmek gibi şeyler mutlaka vardır. Zamanını ayarlayarak haftada birkaç saati bunlara ayırabilirsin.
 

Anne Sütünü Artıran İçecekler Nelerdir?

• 
  Genel olarak sıvı alımının fazla olması anne sütünü artırır. En önemlisi de sudur. Günde en az 2 lt su içmen gerekir.
  


• 
  Suya ek olarak günde yaklaşık 1 lt de kayısı ya da ayva kompostosu tüketebilirsin. Kompostoya ekstra şeker koymana gerek yok.
  


• 
  Bazı uzmanlar sütü de öneriyor. Süt, gaz yapmıyorsa deneyebilirsin. Gaz yapıyorsa süt içmeni önermeyiz.
  


• 
  Ek olarak anne sütünü artıran bitki çaylarından da yararlanabilirsin. Rezene ya da emziren anneler için özel üretim çaylar tüketebilirsin.
  


• 
  Balık yağının da anne sütünü artırdığı belirtilmektedir.
  


• 
  Arpanın süt salınımını artırmaya yardımcı olma özelliğinden faydalanarak üretilen ve anne sütünü artırmaya yarayan malt içeceklerden de yararlanabilirsin. Yüksek kalorili olduğundan günde bir adet malt içeceği yeterlidir.