İşitme Kaybı Nedir? 

Duyma kaybı, işitme kaybı veya sağırlık, sesleri algılama yetisindeki tam ya da kısmî bir azalmayı ifade eder. Birçok biyolojik  ve çevresel etmene bağlı olarak gelişen duyma kaybı, ses algılama yetisine sahip bütün canlılarda ortaya çıkabilir.
Seslerin frekansını belirtmek için Hertz birimi kullanılır. Kusursuz bir insan kulağı 20-20.000 Hz arasındaki sesleri işitir. Örneğin insan sesinin frekansı 500–5000 Hz arasındadır.
Seslerin şiddeti ise desibel ile belirtilir. 80 dB üserindeki seslere uzun süre maruz kalmak işitme kaybına neden olabilir. 130 dB ve üzerindeki sesler kulaklarda fiziksel hasara neden olabilir. 80 dB'ye örnek olarak iş makinalarının çıkardığı gürültü, 130 dB'ye örnek olarak jet uçağı motoru örnek verilebilir.

İşitme Kaybı Nedenleri

Yaralanma veya Basınç Değişiklikleri

Şiddetli kafa travması orta kulak kemiklerini yerinden oynatabilir veya sinir hasarı oluşturarak kalıcı işitme kaybı ortaya çıkarabilir. Ani basınç değişiklikleri (uçak yolculuğu veya scuba dalışı gibi) kulak zarına, orta kulağa veya iç kulağa zarar verebilir. Kulak zarı genellikle birkaç hafta içerisinde iyileşmektedir. Ciddi iç kulak hasarı vakalarında ameliyat gerekebilir. Kulağınızın içine kulak çubuğu veya diğer nesneler sokmak iyi bir fikir değildir. Bu kulak zarını yırtabilir ve kalıcı hasara neden olabilir.

İlaçlar ve İşitme Kaybı

Bazı ilaçların potansiyel bir yan etki olarak işitme kaybına neden olduğu bilinmektedir. Bunlar arasında belirli antibiyotikler ve kanser ilaçları yer almaktadır. Genellikle bu tedaviler süresince işitme izlenir. Ancak, bazı işitme kayıpları kalıcı olabilir. Düzenli aspirin kullanımı, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar ve asetaminofenler işitme kaybı riskini arttırabilir. Bazı durumlarda işitmeyle ilgili yan etkiler ilacın alınmasıyla birlikte ortadan kalkabilir.

Kronik Hastalık

Kulakla doğrudan alakalı olmayan belirli kronik hastalıklar işitme kaybına neden olabilir. Bazıları iç kulağa veya beyine giden kan akışını kesebilir. Bu hastalıklar arasında kalp hastalığı, felç, yüksek tansiyon ve diyabet yer almaktadır. Romatoid artirit gibi otoimmun hastalıkları da belirli işitme kaybı türleriyle ilişkilidir.

Kulağın Anatomisi

Ses dalgaları dış kulaktan girer ve kulak kanalı boyunca ilerler. Bu kulak zarının orta kulaktaki çekiç, örs ve üzengi adı verilen küçük kemiklerin titreşmesini sağlar. Daha sonra bu titreşimler, sesin anlaşılabilmesi için mikroskobik kılların beyine sinir sinyalleri gönderdiği kokleadaki sıvıya ulaşır. Bu kısımlardan veya yollardan herhangi birinin tıkanması işitme kaybına yol açar.

Tümörler ve Oluşumlar

Osteom, ekzostoz ve iyi huylu polipler gibi kanserli olmayan oluşumlar kulak kanalını tıkayarak işitme kaybına yol açabilir. Bazı durumlarda bu oluşumun alınması işitmeyi tekrar eski haline getirir. Akustik nevroma (görselde görünen iç kulak tümörü) iç kulakta oluşur. Denge sorunları, yüzde uyuşma ve kulak çınlaması gibi sorunlara yol açabilir. İşitmenin kısmen geri kazanılması için tedavi faydalı olabilir.

Patlama Sesleri

Yetişkinlerin yaklaşık %17’sinde belirli oranda işitme kaybı bulunmaktadır. Bazı durumlarda bunun sebebi yüksek ses ve ani gürültülerdir. Maytap, silah atışı veya diğer patlamalar güçlü ses dalgaları yaratır. Bunlar kulak zarını yırtabilir veya iç kulağa zarar verebilir. Buna akustik travma adı verilir. Etkileri derhal ortaya çıkar ve kalıcı işitme hasarına yol açabilir.

Konserler, Yüksek Sesler ve Tinitus

Gürültülü bir konserden sonra kulaklarınız çınlıyor mu? Buna tinitus adı verilir. Bir rock konserinde ortalama desibel düzeyi 110’dur. Bu yalnızca 15 dakika içerisinde kalıcı hasara neden olmak için yeterince yüksek bir ses anlamına gelir. 85 desibel üzerindeki sese uzun süre maruz kalmak işitme kaybına yol açabilir. Diğer riskli sesler arasında yaprak üfleme makinaları ve zincir testereler yer almaktadır. Normal konuşma 60 desibeldir. Tinitus saatlerce, günlerce, haftalarca sürebilir veya kalıcı olabilir. İşitme hasarı veya kaybını önlemek için sese maruz kalma düzeyini azaltan kulaklıklar kullanınız.

Kulaklıklar

Kulaklıkla dinlediğiniz müziği başkaları duyabiliyor mu? Eğer duyabiliyorlarsa sesi kısmalısınız. Kulaklık kullanmak geçici veya kalıcı işitme hasarlarına neden olabilir. Ses ne kadar yüksekse ve ne kadar uzun süre dinlenirse risk o kadar yüksek olacaktır. Güvenli şekilde müzik dinlemek için sesi kısın ve dinleme süresini azaltın.

Kulak Kiri Birikimi

Kulak kiri kulak kanalını bakterilere karşı korur. Ancak kulak kiri birikip sertleşebilir. Bu tıkanıklık işitmeyi etkileyebilir. Bu birikim aynı zamanda kulak ağrısına neden olup kulağınız tıkalıymış gibi hissetmenize yol açabilir. Kulağınızda kulak kirinden kaynaklı bir tıkanıklık olduğunu mu düşünüyorsunuz? Kulak kirini kulak temizleme çubuğu veya başka bir nesne kullanarak temizlemeye çalışmayın. Doktor bunu hızlı ve güvenli bir şekilde yapacaktır.

Çocukluk Hastalığı

Birçok çocukluk hastalığı işitme kaybına neden olabilir. Çocuklarda kulak enfeksiyonları orta kulakta sıvı birikimine neden olabilir ve enfeksiyonun ve sıvının yok olması durumunda iyileşen işitme kayıplarına yol açabilir. Diğer enfeksiyonlar orta veya iç kulağa hasar vererek kalıcı işitme kaybına yol açabilir. İşitmeyi etkilediği bilinen çocuk hastalıkları arasında suçiçeği, ansefalit, grip , kızamık, menenjit ve kabakulak yer almaktadır. Aşılar çocuğunuzu bu hastalıklardan korumaya yardımcı olabilir. Çocuk doktorunuz bu aşılar hakkında sizi bilgilendirecektir.

Doğuştan İşitme Kaybı

Bazı çocuklar işitme kaybı ile doğarlar. Buna kongenital işitme kaybı atı verilir. Kongenital işitme kaybı genellikle kalıtsal olsa da, hamilelikte gerçekleşen bir enfeksiyona bağlı da olabilir. Bebeğin prematüre olması veya doğum esnasında bebeğin yeterli oksijen alamamasına yol açan travmalar da kongenital işitme kaybını ortaya çıkarabilir. Yenidoğan sarılığı da bazı neonatal işitme kayıplarından sorumlu tutulmaktadır.

Yaşlanma

Yaş ilerledikçe işitme zayıflar. Tüm hayatınız boyunca kulaklarınızı korumuş olsanız bile bu meydana gelebilir. Genellikle yaşlanmaya bağlı işitme kaybının sebebi iç kulaktaki kıl hücrelerinin kaybıyla ilgilidir. Yaşlanmaya bağlı işitme kaybını önlemenin bir yolu yoktur. Ancak bu işitme kaybını telafi etmenin çeşitli yolları bulunmaktadır. Bu çözüm yolları hakkında odyoloğunuz ile görüşebilirsiniz.

İşitme Kaybı Tedavi Seçenekleri

Kulak Kirini Temizletmek: Kulak kirinin birikimiyle oluşan kulak tıkanması, tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Doktorunuz tedavi için kulak kirini yumuşatarak çıkarabilir.

İşitme Cihazları: İşitme kaybı, iç kulakta oluşan hasar nedeniyle meydana geldiyse işitme cihazları sesleri daha güçlü ve kolay şekilde duymayı sağlayabilir. İşitme cihazlarının yapısı kişinin ihtiyacına göre değişir. Doktorunuz, durumunuza göre bir cihaz tavsiye edecektir. Daha detaylı bilgiyi işitme cihazları bölümümüzde bulabilirsiniz.

Koklear İmplant: Koklear İmplant, iç kulakta meydana gelen sorunları gidermeye yarayan tıbbi bir cihazdır. İşitme cihazları, sesin şiddetini yükseltirken; koklerar implant, beyne ses sinyallerini göndermede problem yaşayan kokleanın görevlerini yerine getirir. Koklear implant, sesleri kodlanmış elektriksel uyarımlara dönüştürür. Bu uyarımlar, işitme sinirini uyarır ve beyin tarafından ses olarak algılanır. Daha detaylı bilgiyi Koklear İmplant bölümümüzde bulabilirsiniz.

Sensorinöral Işitme Kayıplarının Tedavisi

Sensorinöral işitme kayıplarında ani işitme kayıpları göze çarpar. Genellikle çok yüksek sese, gürülye maruz kalmaya bağlı olabildiği gibi, farklı nedenlere bağlı olabilen ani işitme kaybı tedavisi hiç vakit geçirilmeden başlatılmalı. Tedaviye erken başlanırsa oluşan iç kulak tipi işitme kaybı büyük oranda düzeltilebilir. Yüksek basınçlı oksijen, damar genişletici ilaçlar ve kortizon uygulaması ani işitme kaybı tedavisi için en etkili yoldur. Bu tedaviye, vitaminler, kan sulandırıcılar ya da diğer gerekli ilaçlar ilave edilebilir. Medikal tedavi ile düzeltilemeyen işitme kayıplarına 6 ay ya da bir yıl süre tanınır. Sonraki aşamada işitme cihazı uygulamasına gidilir.

Yaşlılığa Bağlı Işitme Kayıplarının Tedavisi
 
Prespiakuzi de denilen yaşlılığa bağlı işitme kayıplarında tedavi, işitme cihazları ile sağlanmaktadır. 
Doğumsal işitme kayıpları: Konjenital işitme kayıpları da denilen doğumsal sağırlık tedavisi, işitme cihazları ve koklear implant denilen biyonik kulak ile gerçekleştirilmektedir. Ancak biyonik kulak daha çok ileri derecede işitme kaybı olan kişilere uygulanırken, hafif ve orta derecede işitme kayıplarında işitme cihazları tercih edilmektedir.

İşitme Kaybı Doğal Çözümler

Elma Sirkesi

 Elma sirkesi; magnezyum, potasyum, çinko ve mangan açısından zengindir. Bu minerallerin herhangi biri eksik olduğunda da işitme kaybı oluşabilir.
 Magnezyum tedavisi geçici ya da kalıcı gürültüye bağlı işitme kaybı insidansını azaltır. Bu nedenle elma sirkesi de işitme kaybında son derece etkili bir tedavi şeklidir.
 Aynı zamanda elma sirkesi serbest radikallerin olumsuz etkisini azaltan güçlü antioksidanlar içerir.  1 tatlı kaşığı elma sirkesi bir bardak suya eklenir. İçerisine 1 tatlı kaşığı bal da eklenerek günde 3 kez tüketilir. Mide ekşimesine neden oluyorsa daha az kullanılmalıdır.

Soğan

Soğan da içerdiği antioksidanlar ile koklear hasar ve işitme kaybı için kullanılan çözümlerden biridir. Kalıcı ve geçici işitme kaybında kullanılmaktadır.
Kulaklardaki hücre kaybını engelleyen güçlü antioksidanlar ile sorunun azalmasını sağlar.
Soğan kulak sorunlarına neden olan travma ve kulak zarı patlamaları ya da hava basıncı değişikliklerinde de etkilidir.
300 gr soğan bir litre suyun içinde 12 saat boyunca bekletilir. Bu suda her gün 3 bardak içilir.
Çocuklarda orta kulak iltihabı (otitis) tedavisi için etkilenen kulağa soğan suyu da uygulanabilir.  Soğan düzenli olarak tüketildiğinde ya da kullanıldığında kulak ile ilgili sorunlarda önemli ölçüde azalma sağlanır.

Sofra Tuzu

Kulak ağrısı ve kulak enfeksiyonu için başka bir çözüm de tuz lapasıdır.
Tuz mikrodalgada ya da bir tavada 3 4 dakika kadar ısıtılır. Bir bez üzerine sıcak tuz yayılır. Bez sızıntı geçirmeyen sağlam bir kumaş olmalıdır.
Bu bez 5 ya da 10 dakika kadar etkilenen kulağa yerleştirilir. Tuz lapası verdiği ısı ile kulaktaki sıvının boşalmasına yardımcı olur. Bu da ağrının kısa sürede geçmesini sağlar.
 Gün boyunca işlem birkaç kez tekrar edilebilir.