Kolloidal gümüş, gümüş partiküllerinin suda çok küçük boyutlarda (nanometre büyüklüğünde) dağıtılması sonucu oluşan bir tür kolloidal çözeltidir. Kolloidal gümüş, antibakteriyel özellikleri nedeniyle sağlık ve hijyen alanında kullanılır.

Konuyu daha iyi anlayabilmek için Kolloid nedir? yazımızı inceleyebilirsiniz.

Gümüş partiküllerinin küçük boyutu, bakterilerin duvarını penetre etmesine ve bakteriyel hücrelerin içindeki enzimleri bozmasına neden olur. Böylece kolloidal gümüş, bakteriyel ve fungal enfeksiyonları önler veya tedavi eder. Ayrıca, gümüş partiküllerinin suda dağıtılması, gümüşün toksik olmamasına da neden olur.

Kolloidal gümüş çözeltileri, gümüş partiküllerinin üretimi için elektroliz yöntemi kullanılır. Bu yöntem, gümüş iyonlarının suya dağıtılmasını ve kolloidal bir çözelti oluşmasını sağlar. Kolloidal gümüş çözeltileri, gümüş partiküllerinin konsantrasyonlarına göre değişir. Daha yüksek konsantrasyonlar, daha etkili antibakteriyel özelliklere sahip olabilir ancak daha fazla gümüş miktarı nedeniyle de daha pahalı olabilir.

Kolloidal gümüşün faydaları nelerdir?

Kolloidal gümüş, alternatif tıp uygulamalarındaki bazı hastalıklarda veya sağlık sorunlarında faydalı olabileceğine dair çok ciddi bilgiler bulunsada, geleneksel tıpta halen araştırmalar sürmektedir. Elbette bu alanda daha fazla araştırma yapılmalı ve araştırma sonuçlarına göre kanıta dayalı sonuçlara itibar edilmelidir.

Kolloidal gümüşün faydaları arasında şunlar bulunabilir:

• Enfeksiyonlar: Kolloidal gümüş, enfeksiyonları önlemeye veya tedavi etmeye yardımcı olabileceğine dair iddialar bulunmaktadır.
• Bağışıklık sistemi: Kolloidal gümüş, bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve vücudun hastalıklara karşı direncini artırmaya yardımcı olabileceğine dair iddialar bulunmaktadır.
• Yanıklar ve deri sorunları: Kolloidal gümüş, yanıkların ve deri sorunlarının iyileşmesine yardımcı olabileceğine dair iddialar bulunmaktadır.

Bunların yanında kolloidal gümüşün beyin fonksiyonlarına dair pek çok faydaları olduğu iddiaları bulunmaktadır. Bu faydalar arasında;

• Stres ve uyku kalitesi: Kolloidal gümüş, stresi azaltmaya ve uyku kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabileceğine dair iddialar bulunmaktadır.
• Nörolojik hastalıklar: Kolloidal gümüş, beyin fonksiyonlarını desteklemeye ve nörolojik hastalıklarda tedavi etmeye yardımcı olabileceğine dair iddialar bulunmaktadır.
• Hafıza: Kolloidal gümüş, hafıza güçlendirmeye yardımcı olabileceğine dair iddialar bulunmaktadır.

Kolloidal gümüşü nasıl elde edebiliriz?

Kolloidal gümüş elde etmek için elektroliz yöntemi kullanılır. Kolloidal gümüş elektrolizi, gümüş elektrotun destil suya (veya demineralize suya) elektroliz yapması sonucu oluşan bir reaksiyondur. Elektroliz sırasında, pozitif yüklü anod tarafından suya verilen elektronlar gümüş iyonlarının (Ag+) oluşmasına neden olur. Bunun sonucunda, gümüş iyonları suda dağılır ve kolloidal gümüş (gümüş iyonları ve elektronlarının suda dağılmış hali) oluşur.

Elektroliz reaksiyonu şu şekildedir:

Ag(s) + H2O (l) → Ag+ (aq) + e- + H2O (l)

Burada, Ag(s) gümüş elektrotu temsil eder, H2O (l) destil suyu veya demineralize suyu temsil eder, Ag+ (aq) gümüş iyonlarını, e- elektronları ve H2O (l) suyu temsil eder.

Evde kolloidal gümüş elde etmek için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir:

• Temiz bir kap (örneğin cam bir şişe) ve temiz bir elektrot (örneğin gümüş elektrot) hazırlayın.
• Elektrotu kap içine koyun ve kapın içine yeterli miktarda destil su (veya demineralize su) ekleyin.
• Kapı ve elektrotu elektroliz cihazına bağlayın. Cihazın pozitif ucunu elektrota, negatif ucunu ise suya veya bir başka elektrota bağlayın.
• Elektrolizi başlatın ve belirli bir süre boyunca sürdürün. Yüksek volt kullanarak yapılan elektrolizlerde genellikle 1-2 saat yeterlidir. Ancak düşük volt ile uzun süre yapılan elektroliz tercih edilmektedir.
• Elektroliz tamamlandıktan sonra, oluşan kolloidal gümüş suyunu iyice karıştırın.
• Kolloidal gümüş suyunu filtre edin veya centrifuge edin ve temiz bir kap içinde saklayın.

Bu adımları takip etmeniz durumunda, evde kolloidal gümüş elde edebilirsiniz. Ancak, elektroliz sırasında doğru teknik ve güvenli bir şekilde çalışmanız gerektiğini ve elektroliz cihazının doğru kullanımı konusunda uygun bir eğitim almanız gerektiğini unutmayın.

Kolloidal gümüş ne renk olur?

 Kolloidal gümüş, genellikle renksiz veya açık sarımtırak bir renktedir. Kolloidal gümüşün renk kalitesi, partikül büyüklüğü, konsantrasyonu ve üretim süreci gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Aşağıda farklı konsantrasyonlar için renk değişimini görebilirsiniz.

Ancak aşağıdaki renkler bir referans gibi anlaşılmamalıdır. Zira partikül boutu büyüdükçe, renk sarıya doğru gider. En tercih edilen form, rengin şeffaf olduğu, yani partikül boyutunun daha ufak olduğu formdur. Bir şağıdaki başlıkta yer alan elektroliz örneklerinde de görebileceğiniz üzere, düşük voltajda yapılan uzun süreli üretimde (örnek2) renk saydam elde edilmiştir.

Kolloidal gümüş elektroliz ile üretimi için en uygun voltaj ve süre nedir?

Kolloidal gümüş elektroliz yöntemi ile üretimi için en uygun voltaj ve süre, üretilecek kolloidal gümüş konsantrasyonunu ve istenen ürün kalitesini belirleyecektir. Ancak, genel olarak, elektroliz süresi genellikle 2-17 saat arasında değişebilir ve voltaj 4-36 volt arasında değişebilir. Bu aslında tamamen sizin düzeneğiniz, kaç ppm ürün hedeflediğinizle alakalıdır. Üretim süresi ve voltajının aynı anda değişebilmesi, kolloidal gümüş partikül büyüklüğünü ve konsantrasyonunu etkileyecektir. Ürün kalitesi, partikül büyüklüğü, elektroliz süresi ve voltajı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Aşağıda bazı deneysel sonuçları sizinle de paylaşıyorum:

Örnek 1: 18V ile başlayıp, 1 ppm e ulaştığında gerilimi (volt) düşürelim.Hher 15 dk da bir (sonradan 10 dk da bir) elektrotları temizleyelim. Volt 7 Volta kadar kademe kademe düşürülebilir. Bu durumda, 14-17 saat sürede, 12 ppm e ulaşılabilir.

Örnek 2: 9V ile başlandı, 20 dk sonra ilk temizleme ve 2 saat boyunca her 10 dk da bir temizleme yapılarak 1 ppm e ulaşıldı. 9V ile devam edilerek 19-20 saatte toplam 9 ppm elde edildi. Elde edilen kolloidalin rengi saydam oldu.

Örnek 3: 12 V ile başlayıp ilerleyen saatlerde kademe kademe volt  9 V a kadar düşürüldü. Toplamda 17 saatte ulaşılan değer 14 ppm oldu.

Örnek 4: 48 V ile sabit gerilimde toplamda 3 saatte ulaşılan değer 21 ppm oldu.

Yukarıdaki derğler süzme yapmadan önce elde edilen deeğrlerdir. Süzme yapılıp bekledikten sonra değerler düşecektir.

Kolloidal gümüşün kimyasal yolla elde edilmesi

Kolleidal gümüş kimyasal indirgeme esaslı bir çok yolla elde edilebilir. Aşağıda 2 adet elde edilme metodu bulunmaktadır:

Yeşil Yaprak Ekstratı ve Gümüş Nitrat ile Kolloidal Gümüş Elde Etmek

Taze yeşil yaprakları saf su ile uygun şekilde yıkayın. Yaprakları küçük parçacıklara ayırın.
100 ml saf su içine, 25 gr yaprak parçacıklarını atın ve 80C suda yeşilimsi renge dönünceye kadar bekletin.
Elde ettiğimiz yaprak ekstratını süzerek, konik bir şişe içine alın.
Bir beher içine 50 ml saf su içinde 10 mg gümüş nitrat çözün.
50 ml'de saf su içinde 10 mg gümüş nitratı çözün ve sıcaklığı 6C0-70C arasında bir sıcaklıkta tutun.
Şimdi yeşil yaprak ekstraktımızı renk açık sarıya dönünceye kadar yavaş yavaş ekleyin.

Zerdeçal Tozu ve Gümüş Nitrat  ile Kolloidal Gümüş Elde Etmek

7 gr zerdeçal tozunu 100 ml saf suda çözerek 80C suda 10 dakika ısıtın.
Bu sıvıyı 5000 rpm hızda 10 dakika santrifüj edin.
Elde ettiğimiz yaprak ekstraktını süzerek, konik bir şişe içine alın.
Bir beher içine 25 ml saf su içinde 4 mg gümüş nitrat çözün.
Oda sıcaklığında Gümüş nitrat çözeltisi içine 5 ml zerdeçal ekstraktı ekleyin.
12 saat sonra çözelti kırmızı kahvereng bir renge dönecektir.
Bu proses sonunda büyüklükleri 10-20 nm olan gümüş kolloidalleri elde edilmektedir.

Kolloidal gümüşün zararları nelerdir?

Kolloidal gümüşün zararları denildğinde ilk akla gelen, mavi adam olarak ünlenen Paul Karason'dur. Kendisi bir cilt hastalığına iyi geleceğini düşünerek, bilinçsiz bir şekilde kollidal gümüş yapmaya çalışmış ve elektroliz sıvısına tuz ekleyerek bu işlemi yapmıştır. Bu sebelede gümşün atomik yapıda sıvı içerisinde bulunması gerekirken daha büyük partiküller şeklinde blunmuştur. Bu yanlış kullanım sonucuda gümüş sıvısı (kolloidal olmaması sebebi ile) fayda yerine zarar vermiştir. 

Kolloidal üretiminde bilinçli ve dikkatli olmak çok önemlidir. Bu olduğu takdirde, kolloidal gümüşün insan sağlığına zararı yoktur ve fazlası vücuttan atılabilir. Ancak bir çok tıp uzmanı bu konuya mesafeli yaklaşmaktadır ve fazla tüketimi önermemektedir. Kolloidal gümüşün zararlı olmadığını iddia edenler ise bu olay dışında hiç bir örnek gösterilememesini ve fazlaca tüketen insanlarda hiç bir problem görülmemesini delil olarak sunmaktadır. Elbette her zaman ihityatlı olmanız sizin menfaatinize olacaktır.

Olası problemlerin öününe geçmek için tüketimde tavsiye edilen şunlardır;

• Gümüş partiküllerinin 10 nanaometreden küçük çapta olmalıdır.
• Güvenli aralık olarak 5-10 ppm ve 50 ml üstünde tüketim yapmamak tercih edilmelidir.

Yine de kullanım amacına göre miktar ve yoğunluğun, tecrübeli bir doktor tarafından tavsiye edilmesi en sağlıklısı olacaktır.

Konu hakkında daha detaylı bilgi istiyorsanız "Kolloidal gümüş hakkında doğrular ve yanlışlar" yazımızı okuyabilirsiniz.