Meme Kanseri Nedir?

Meme kanseri göğüs dokusunda başlar. Göğüs dokusunda gelişen tümörlerin çoğu benign (kanserli değil) dir. Bazı göğüs tümörleri kanserlidir ancak henüz vücudun diğer bölgelerine yayılmamıştır. Bu tip meme kanseri "in situ" olarak adlandırılır ve hemen hemen her zaman tedavi edilebilir. Göğüs kanserinin en ciddi türü invazivdir, yani kanserli tümörlerin vücudun diğer bölgelerine yayılmış olması durumudur.

Meme kanseri, kadınlarda en yaygın ikinci kanserdir (cilt kanserinden sonra). İyi haber ise, meme kanserinden ölüm oranının son birkaç yıldır düşüş göstermesidir. Bunun nedeni muhtemelen tedavinin en çok yararı olabileceği erken dönemde daha fazla tümör bulunmasıdır. Düzenli tarama mamografileri ve göğüs muayeneleri (hem kendi muayeneleriniz hem de doktor tarafından yapılan muayeneler) meme kanserlerinin erkenden bulmasına yardımcı olabilir.

Sebepler ve Risk Faktörleri

Meme kanserinin nedeni nedir?

Meme kanserine neden olan faktörler tam olarak bilinmiyor, ancak hastalığa yakalanma şansını artıracak bazı risk faktörleri vardır. Meme kanseri vakalarının yaklaşık % 10'unun kalıtsal olduğu tahmin edilmektedir. Bu vakaların çoğunda, bir kişi, mutasyon geçiren (normal biçiminden değişen) bir geni anne ve babasından miras olarak alır. Bu mutasyona uğratılmış gen, kişinin meme kanseri olmasına neden olur.

Hangi genler meme kanserini kalıtsal hale getirir?

Herkesin BRCA1 ve BRCA2 adlı iki geni vardır. Normalde, bu genler kanser tümörlerinin büyümesini önlemeye yardımcı olur. Ancak bazen bir kişi ailesinden anormal (mutasyona uğrayan) bir BRCA1 veya BRCA2 formu devralır. Bu kişinin meme kanseri olma ihtimali artar. Aşkenaz Yahudi ailelerinden gelen kadınların, diğer kadınlara göre anormal BRCA1 ve BRCA2 taşıması daha olasıdır. Bu genlerdeki mutasyonlar da yumurtalık kanseri ile bağlantılıdır.

BRCA1 ve BRCA2'nin yanı sıra, kişinin meme kanseri olma riski daha olası hale gelebilecek başka mutasyona uğrayan genler de vardır. Bilim adamları bu genlerden bazılarını bilmektedir ve bu genleri tanımlamak için çalışmalar devam etmektedir.

Ailemin geçmişi, meme kanseri riski taşıdığımı gösterebilir mi?

Birinci dereceden, 2. Dereceden veya daha fazla dereceden akrabasında meme kanseri, BRCA1 veya BRCA2'nin mutasyona uğramış halinin ailenizde olabileceğinin işaretidir. Birinci derece akrabalar arasında ebeveynleriniz, kardeşleriniz ve çocuklarınız bulunur. Meme kanseri riski altındaki başka bir işaret ise 50 yaşından önce meme kanseri olan birinci sınıf bir akrabadır. Örneğin, yumurtalık kanseri olan biri ile birinci derece akraba iseniz, bunun anlamı başka bir mutasyona uğramış gendir.

Aile bireylerinde meme kanseri olan bireyler bu mutasyona uğramış genlere sahip mi?

Hayır. Ailenizdeki birisi hastalığı olmasına rağmen, meme kanseri genini miras alma riskiniz çok yüksek değildir. Birçok kişide, anne-babalar, kardeşler veya çocuklarda BRCA1 veya BRCA2 mutasyona uğramış bir form taşımayan meme kanseri görülür. Birinci derece akrabaları meme kanseri olan herkes artmış bir risk altında olmasına rağmen, çoğu insan kalıtsal meme kanseri türlerini almaz.

Meme kanseri ailemde var, ne yapmalıyım?

Aile geçmişiniz hakkında doktorunuzla konuşun. Örneğin, doktorunuz meme kanseri geçirmiş olan aile üyesiyle nasıl bir ilişkiniz olduğunu öğrenmek isteyecektir. Doktorunuz meme kanseri teşhisi konduğunda akrabalarınızın kaç yaşında olduğunu da bilmek isteyecektir.

Meme kanseri geni taşıyıp taşımadığımı öğrenmek için bir test yaptırmalı mıyım?

Seçim sizin ve doktorunuzun olacaktır. Doktorunuz, bir gen testinin sizin için yararlı olup olmayacağına karar vermenize yardımcı olabilir. Ayrıca, testi kabul etmenin artı ve eksilerini tartışabilirsiniz. Genetik danışman ile konuşmak da yardımcı olabilir.

Test sonuçları, anormal bir BRCA1 veya BRCA2 geni taşıdığınızı gösteriyorsa ve meme kanseri riskiniz varsa nasıl hissedeceğinizi düşünün. Bazı insanlar, mutasyona uğramış genlerden birine sahip olup olmadıklarını bilmek ister. Meraktan ziyade, meme kanseri riskiyle baş etmelerine yardımcı olur bu bilgiye sahip olmak. Mutasyon geni taşıyan kişiler ve doktorlarıyla birlikte, kanserin erken belirtilerini daha yakından izleyebilir. Ancak bazı insanlar anormal genlere sahip olup olmadığını bilmek istemezler. Çünkü başa çıkmak onlar için zor olabilir. Duygularınız hakkında doktorunuzla konuşun. Mutasyon geçirmiş bir BRCA1 veya BRCA2 geniniz olsa bile, meme kanseri geliştirme şansınızın hala çok düşük olduğunu bilmeniz gerekir.

TEŞHİS VE TESTLER

Meme kanserini erkenden nasıl fark ederim?

Göğüsteki yumruları bulmak için iki yol vardır:

Bütün bunları yapmak size en kısa zamanda kanser teşhisi şansı verir. Meme kanseri erken teşhisi , tedaviyi çok daha kolay ve etkili hale getirir.

Düzenli mamografi yaptırmanız gerekir (genellikle 50 yaşından itibaren her 2 yılda bir, 50 yaşının altındaysanız; normal mamografi taramalarının sizin için uygun olup olmadığına karar vermek için aile öykünüzle birlikte doktorunuza danışarak, meme kanseri risk faktörleriniz hakkında bilgi alın).

Mamografi nedir?

Meme kanserini erkenden teşhis etmenin en etkili yolu mamografidir. Mamografi, göğüslerinizin filmini çeken özel bir röntgen türüdür. Röntgen filminde kullanılan radyasyon miktarı çok küçüktür ve zararlı değildir.

Mamogram kanseri tespit eder, çünkü kanser memenin normal kısmından daha yoğundur (daha kalındır). Bir radyolog, kanser belirtileri veya diğer meme sorunlarıyla ilgili olarak X ışınlarına bakacaktır.

Göğsünüz bir rafta durur ve röntgen makinesi basınç hissettirene kadar göğsünüze yavaşça basacaktır. X-ışını 1 veya 2 dakika sürer ve tüm işlem genellikle yaklaşık 20 dakika sürer.

Mamogramlar acıtır mı?

Mamogramlar rahatsız edici olabilir. Ama çok uzun sürmez. Regl döneminiz bittikten kısa süre sonra mamografinizi planlamanın daha az rahatsız edici olabileceğini görebilirsiniz.

Ne sıklıkla mamografi çektirmeliyim?

50 yaş ve üstü kadınlar her 2 yılda bir mamograf çektirmelidir. Meme kanseri aile geçmişi gibi meme kanseri için risk faktörleriniz varsa, doktorunuz sizin daha sık mamografi çektirmenizi veya daha erken yaşta mamografiye başlamanızı isteyebilir.

Göğsümde bir değişiklik olduğunda ne zaman doktoruma danışmalıyım ?

Göğsünüzü kendi kendine muayene etmeniz meme kanserini önlemeye yardımcı olabileceğine dair bir kanıt olmamasına rağmen göğüslerinizin normalde nasıl hissettiğini öğrenmenize yardımcı olabilir. Böylece değişiklikleri daha kolay fark edebilirsiniz. Aşağıda listelenen değişikliklerden herhangi birini fark ederseniz doktorunuzla iletişime geçiniz.

Göğüslerinize baktırmanızı gerektirecek değişiklikler;

- Herhangi bir yeni yumru (ağrılı veya fark edilebilir büyüklükte)

- Göğüslerinizin olağandışı kalınlaşması

- Memelerinizden yapışkan veya kanlı akıntıların gelmesi

- Memelerinizin veya göğüslerinizin derisindeki herhangi bir değişiklik

- Bir memenin boyutunda alışılmadık bir artış

- Bir göğsünüzün diğerinden sıra dışı olarak küçük olması

Doktorunuza Sorabileceğiniz Sorular

- Meme kanseri riskim var mı?

- Meme kanseri genim olup olmadığını öğrenmek için genetik test yaptırmam gerekir mi?

- Meme kanseri genim var. Ailenizin üyelerini de teste tabi tutup, onlarda bulunup bulmadıklarını öğrenmem gerekir mi?

- Göğsümü kendi kendime muayene yaptığımda bir şeyler buldum. Şimdi ne yapmalıyım?

- Ne sıklıkta mamografim bulunmalı?

- Meme kanserim var. Tedavi seçeneklerim neler?

- Ne sıklıkta meme muayeneleri yapmalıyım?

- Meme kanserim var. Kızımın da meme kanseri olması muhtemel mi?