WBC
WBC genellikle kan tahlili sonuçlarında görebileceğiniz İngilizce, “White Blood Cells” yani “Beyaz Kan Hücresi”nin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Tahlil raporunda “Beyaz Hücre Sayımı”, “Akyuvar Sayımı” veya “Lökosit Sayımı” olarak da geçebilir.
WBC sayımı genellikle tam kan sayımının bir parçası olarak yapılır.
WBC testi başta enfeksiyon olmak üzere alerjiden lösemiye kadar pek çok hastalığın belirlenebilmesi için kullanılan bir kan testidir. Kas ağrıları, baş ağrısı, ateş, titreme ve diğer bazı belirtiler nedeniyle gittiğiniz doktorunuz enfeksiyon ihtimaline karşı WBC sayımı isteyebilir.
WBC (beyaz Kan Hücresi); vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır.WBC miktarı birçok sağlık durumundan etkilenebilir.
Kanın en temel işlevi vücudun bütün bölümlerine oksijen ve gerekli besinlerin taşınmasıdır. Üç tip kan hücresi vardır: Bunlar kırmızı kan hücreleri(alyuvar), beyaz kan hücreleri ve platelettir. Akyuvar olarak da adlandırılan WBC bağışıklık sisteminin temel hücreleridir. Bunlar bakteri ve virüs gibi vücudu işgal eden zararlı organizmalarla savaşır ve vücudu enfeksiyonlara karşı korur. WBC kemik iliğinde üretilir. Bunlar renksizdir ve şekilleri de asimetriktir. WBC birkaç gün ya da birkaç hafta gibi kısa ömre sahiptir. WBC değişik sağlık durumlarının teşhisinde önemli bir kriter olarak görülmektedir.
WBC (White Blood Cells-Leukocytes): Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir.
Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda yükselir. Ayrıca lösemi'de yükselir.
Çok düşükse lökosit yapımını bozan ciddi bir hastalık vardır. Örneğin bazı kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS'te lökosit miktarı (WBC) düşüktür.
* PNL: (Nötrofiller) Örneğin bakteriyel enfeksiyonlarda artar.
* Lymphocytes: (Lenfositler) Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar. AIDS'te düşer.
* Eosinophils: (Eozinofiller). Allerjide ve parazitik hastalıklarda yükselir.
Normal WBC Değerleri
Yetişkinlerde normal kabul edilen WBC değeri aralığı mikrolitre (mcL) başına 4500-11000 beyaz kan hücresidir. Sayım sonuçları kan tahlili raporunda milimetre küp olarak 4,50-11,00 K/mm3 şeklinde yer alabilir.
Mikrolitre başına 4000’den az beyaz kan hücresi WBC düşüklüğüne, mikrolitre başına 11000’den fazla beyaz kan hücresi WBC fazlalığına işaret eder. Ancak bazı kaynaklarda normal WBC değerleri mikrolitre başına 3500-10500 beyaz kan hücresi olarak verildiği için test sonuçları mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir.
WBC Değeri Neden Önemli?
Diğer adı lökosit olan beyaz kan hücreleri (WBC) bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Bu hücreler vücudun bakteri, virüs ve mikroplarla savaşmasında rol oynar. Nötrofil, lenfosit, eozinofil, monosit ve bazofil olarak 5 ana türü bulunan beyaz kan hücreleri kemik iliğinde üretilir ve kanla birlikte tüm vücuda yayılır.
Farklı beyaz kan hücrelerinin bağışıklık için farklı görevleri bulunur ve bunlar kısaca şöyledir;
Monositler: Diğer beyaz kan hücrelerinden daha uzun ömürlü olan monositler bakterilerin ortadan kaldırılmasında kullanılır. Normal monosit değeri %2-%8 aralığıdır.
Lenfositler: Bakteri, virüs ve diğer potansiyel zararlı istilacılara karşı vücut direncini artırmak için antikor üretirler. Normal lenfösit değeri aralığı %20-%40’tır.
Nötrofiller: Nötrofiller bakterileri öldürerek sindirir. Sayısı olarak diğer beyaz kan hücrelerinden daha fazladırlar ve vücudun enfeksiyona karşı savaşında ilk olarak nötrofiller kullanılır. Normal nötrofil değeri %40-%60 aralığıdır.
Bazofiller: Bu hücrelerin görevi kanda enfeksiyon görüldüğünde bağışıklık sistemine haber vermektir. Örneğin alerjik bir reaksiyon sırasında histamin salgılanmasını sağlayarak bağışıklık sistemini vücutta istenmeyen bir madde olduğu konusunda uyarır. Normal bazofil değeri %0.5 ile %1 arasıdır.
Eozinofiller: Eozinofil hücrelerinin ana görevi parazitleri öldürmek ve alerjiye bağlı olarak gelişen iltihabı önlemektir. Kanser hücrelerinin yok edilmesinde de kullanılırlar. Normal eozinofil değeri %1-%4 arasındadır.
Doktorunuz tahlil raporundaki WBC değerlerini tam kan sayımında yer alan kırmızı kan hücresi, hemoglobin, hematokrit ve trombosit değerleriyle karşılaştırarak sizin için normal WBC değerinin ne olduğunu değerlendirecektir.
15 yaş altı çocuklar ve bebekler için normal WBC değerleri ise şu şekildedir;
Prematüre: 9,00-30,00 K/mm3
0-1 ay: 9,40-34,00 K/mm3
2-12 ay: 5,00-19,50 K/mm3
1-3 yaş: 6,00-17,50 K/mm3
4-5 yaş: 5,50-15,50 K/mm3
6-15 yaş: 4,50-13,50 K/mm3
Yüksek WBC Miktarı Neden Kaynaklanır?
Yüksek beyaz kan hücresi miktarı ya da lökositoz, anemi, enfeksiyonlar, alerjiler, sistemik hastalıklar, romatoid artrit gibi iltihaplı hastalıklar, yanıklardan dolayı zarar görmüş dokular, lösemi ve fiziksel ya da duygusal stresten dolayı meydana gelir.
Heparin, kortikosteroid, kinin ilaçlar ve nöbet önleyici ilaçlar da WBC’ yi yükseltebilir. Yeni doğmuş bir bebek doğduğu gün 9000 ile 30000m/mm3 aralığında yüksek beyaz kan hücresine sahiptir. İki hafta içinde, bu miktar normal yetişkin oranına düşer. Lökositoz hamilelik sırasında da çok yaygındır.
Düşük WBC Miktarı Neden Kaynaklanır?
Düşük beyaz kan hücresi miktarı ya da lökopeni kemoterapi, radyoterapi, aplastik anemiden ve lupus, dalak hastalığı, karaciğer hastalıkları ve viral enfeksiyon gibi otoimmum hastalıklardan kaynaklanabilir. Vitamin ve bakır ve çinko gibi mineral eksiklikleri de lökopeniye yol açabilir. Lökopeni myelodisplastik sendromu gibi bazı kemik iliği hastalıklarının sonucu olabilir. Bağışıklık sistemini baskılayan (immunosupresif) ilaçlar, bazı antibiyotikler, antitiroid ilaçlar, diyüretik (idrar söktürücü) ilaçlar ve kemoterapi ilaçları da lökopeniye sebep olabilir.
Düşük kan hücresi miktarı vücudu bakteriyel, viral ve mantarsal enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakarak, zayıf düşmüş bir bağışıklık sistemine neden olur.
Lökosit (WBC) Düşüklüğü Tedavisi
Tıbbi İlaçlar
Eğer lökosit miktarınız sürekli düşüyorsa doktorunuz veya sağlık uzmanı tedavi yöntemlerini size önerecektir. Genellikle doktorlarınız ilaç tedavisi önerecektir ve örneğin; her kemoterapi tedavisinden sonra kullanılan ilaçlar sayesinde kandaki lökosit miktarınız çok fazla düşmez. Filgrastim, sargramostim ve pegfilgrastim bu yöntemlerde kullanılan ilaçlardır.
Tedavi sürecinde bağışıklık sistemi normal olması şekilde çalışmaz. Bu durum özellikle kanser hastalarında görülür. Bağışıklık sisteminin normal düzey altında çalışması enfeksiyonların çeşitli türlerine yakalanma riskini artırır ve doktorunuz bunu engellemek amaçlı asiklovir, sulfamethoxazole, itrakonazol, flukonazol gibi antimikrobiyal ilaçlar verecektir.
Diyetinize Dikkat Etmek
Şuşi gibi pişmemiş etlerden bakteri içerdikleri için kaçınmak gerekir. Sebze ve meyveleri iyice yıkamaya özen gösterilmelidir. Süt ürünleri pastörize olanlardan seçilmelidir.
Takviye Besinler Almak
Zakkum Özü
Yapılan klinik incelemelerde bitkisel zakkum takviyeleri kan değerlerindeki lökosit miktarını %100 arttırdığı tespit edilmiştir ve bundan dolayı bağışıklık sistemini de HIV/AIDS gibi hastalıklara karşı çok iyi korumaktadır.
Astragalus (Geven) Kökü
Bu takviye lökosit sayısını artırırken ayrıca vücudu organizmalara karşı koruyor ve interferon üretiminin artmasını sağlayıp, virüslere karşı etkili doğal bir karışımdır.
Mineraller
Çinko
Bağışıklık sistemi için katalizör görevi görür ve vücudun yabancı cisimlerle mücadelesinde tetikleyici bir unsurdur.
Selenyum
Lökositlerin hareketliliğini artırıp gelişiminin sağlanmasına fayda sağlar.
C Vitamini
C vitamini, bağışıklık sisteminin gelişimini sağlar ve lökositlerin gücünü üst düzeye çıkarmasına yardım eder. Ayrıca bağışıklık sisteminin tehditleri karşı tepki vermesini hızlandırır.
Diğer Takviyeler
Sibirya ginsengi ve Asya ginsengi, bağışıklık sistemini destekler. Ekinezya , lökositlerin koruyucu özelliğini tetikler ve bağışık sisteminin uyarılmasını sağlar. Ayrıca yeşil çay, lökosit sayısının artmasını sağlar.
Şekerden Uzak Durun
Şeker, lökosit hücrelerinizin tam gücüne ulaşmasını engeller.
Sağlıksız Yağlarla Beslenmeyin
Mısır veya ayçiçek yağı gibi çoklu doymamış yağ asitleri bağışıklık sisteminizi zayıflatır.
Zayıflayın
Aşırı kilolu ya da obezite insanlarda kilonun bağışıklık sistemi üzerindeki negatif etkisinden dolayı enfeksiyonlara karşı koyma gücü zayıftır.
Bol Bol Su İçin
Günlük yeterli miktarda su içmek toksinlerin dışarı atılmasında yardımcı olurken bağışıklık sistemini güçlendirir.
Düzenli Egzersiz Yapın
Düzenli yapılan egzersizde bağışıklık sisteminizi güçlendirir. Fakat aşırı derece egzersiz yapmak bağışıklık sisteminizi çökertip diğer hastalıklara açık hale gelmenize neden olabilir.
Stresi Azaltın
Stres aslında içinizdeki en sessiz katildir. Çünkü zaman geçtikçe yavaşça bağışıklık sisteminizi çökertir.
Gerekli Miktarda İstirahat Edin
Çalışmaktan yorulmuş vücudunuzun dinlenmesine ve zayıflayan bağışıklık sisteminizin tekrar düzelmesine yetecek kadar istirahat etmeye önem verin. Özellikle lökosit seviyesi düşük olanlar bu konuda daha da dikkatli olmalıdır.
