Epitel Hücre Nedir?  

Yunanca epi (üstte, üzerinde) ve theleos (örtü) sözcüklerinden oluşmuştur. Epitel dokuyu oluşturan hücrelere epitel hücreleri denir. Epitel hücreleri, gelişmekte olan embriyonun üç germinatif tabakası olan ektoderm, endoderm ve mezodermden köken alır ve epitel hücrelerde mitoz bölünme görülür.

Epitel hücrelerinin  şekil ve boyutları çeşitlidir. Yüksek prizmatikten kübik epitele ve alçak yassı epitele değişirken bütün ara formları da değişir. Hücre çekirdeklerinin şekli, kabaca hücre şekline uyar. Kübik hücreler yuvarlak çekirdeklere, yassı hücreler düzleşmiş eliptik çekirdeklere sahiptirler. Çekirdeğin uzun ekseni daima hücrenin esas eksenine paraleldir.
Epitel doku, organizmada yaygın bir dağılış gösterir. Vücudun tüm yüzeylerinin içini ve dışını döşer, salgı bezlerinin büyük çoğunluğunu oluşturur.

Ektoderm ve endoderm, epitel özelliktedir ve vücudun epitel kökenli organlarının çoğu da bu tabakadan köken alır. Örneğin, vücudun her tarafını örten derinin epidermisi ve kornea epiteli ektodermden gelişir. Epitelin içeri çöküp (invaginasyon) çoğalmasıyla (proliferasyon) derinin bez yapıları (terbezi, yağbezi, sütbezi) oluşur. Sindirim kanalı, karaciğer, pankreas, mide bezleri ve bağırsak bezleri, embriyoda invaginasyon, proliferasyon ve ilkin bağırsak örtüsünün epitel çıkıntılarının özelleşmesiyle oluşur. Erginlerdeki her bir ekzokrin bez bir iç boşluk veya dış yüzeyle, embriyonik yaşam sırasında oluştuğu dış ve iç yüzey tabakanın epiteline açılan kanallar yoluyla ilişki kurar. Endokrin bezler ise, köken aldıkları yüzey epiteli ile ilişkilerini çoğu zaman kaybederler. Mezodermden köken alan epitelden oluşmuş organlar; böbrek, erkek ve dişi üreme kanallarının örtüsüdür. Periton, pleura, perikart boşluklarının örtüsü, kan ve lenf damarlarının örtüsü de mezoderm kökenlidir. Bu tipik epitellerden kan ve lenf damarlarının örtüsüne endotel(yum), seröz boşlukların (periton, pleura, perikart) örtülerine ise; mezotel(yum) denir.

İdrarda Epitel Hücre Görülmesinin Nedenleri

Menopoz

Östrojen seviyesinin düşmesi nedeniyle menopoza giren kadınların idrarında olgunlaşmamış epitel hücrelerine rastlanabilir.

Cerrahi Operasyonlar

Böbrek ve alt karın bölgesini etkileyen ameliyatlar sonucunda iyileşme süreci tamamlanana kadar idrarda fazla sayıda epitel hücre görülebilir. İyileşme tamamlandığında epitel sayısı normal seviyesine iner.

Bakteri ve Parazitler

Bakteri, maya ve parazitlerden kaynaklanan enfeksiyonlar nedeniyle idrarda epitel sayısı yükselir. Bunu önlemek için bol miktarda su içmek, topluluğa açık tuvaletleri kullanmaktan kaçınmak, iç çamaşırının temizliğine özen göstermek gereklidir.

Metaplazi

Aşırı sigara ve alkol kullanmak, radyasyona maruz kalmak, kimyasal ürünler kullanmak, sentetik uyuşturucu maddeler kullanmak nedeniyle idrardaki epitel yapısında bozukluk görülür.

Nefrotik Sendrom

Böbreklerde idrarın süzülmesi sırasında su sızıntısına neden olan rahatsızlık, nefrotik sendrom olarak adlandırılır. Bu hastalık nedeniyle idrar tahlilinde büyük çekirdekli, yuvarlak şekilli epitel hücreler görülür.

Hamilelik

Hamilelikte idrarda epitel hücre görülmesi oldukça sık rastlanan bir durumdur. Hormonel değişimler, belin kalınlaşması, vücudun ödem tutması nedeniyle gebelikte idrarda yassı epitel olması kaçınılmaz hale gelir. Gebeliğin ardından yaklaşık olarak bir yıl içerisinde epitel sayısı normal seviyesine iner.

Kirlilik

İdrarda yassı epitel yüksekliği nedenlerinden biri de kirliliktir. İdrar tahlili yapan kişinin bir sağlık sorunu olmamasına rağmen kir bulaşması nedeniyle verdiği idrar örneğinde epitel hücre sayısı fazla çıkabilir. Kirlilik idrar tahlilinin sonucunun güvenilirliğini etkiler. Bu sebeple idrar tahlili vermeden önce kişi kendi vücut hijyenine özen göstermeli ve tahlili yaptıracağı sağlık kuruluşunun temizliğine de dikkat etmelidir. Kirliliğin aşağıdaki gibi nedenleri olabilir:

• 
  Genital bölgenin yeterince temiz olmaması


• 
  İdrarın dışarı atıldığı bölgede bedensel kirlerin olması, tahlilden önce gerekli bedensel temizliğin yapılmaması


• 
  İdrar testi için kullanılan tüplerin kirliliği.


• 
  Test tüplerine idrar örneği verilmeden önce veya daha sonra çıplak elle dokunulması, tüplerin üzeri açık olarak bekletilmesi

İdrar Yolu İltihabı

İdrar yolunda başlayan iltihaplar idrar torbasına doğru ilerler. İltihabın idrar torbasına ulaşmasıyla birlikte torbanın iç yüzeyindeki epitel hücreler dökülür. Bu durum da idrar tahlilinde yüksek miktarda epitel hücre görülmesine yol açar.

Böbrek Hastalıkları

Böbrekte tübül adı verilen ufak borucuklar bulunur. Bu borucuklar idrar üretiminde ve kanın süzülmesinde görev alır. Tübüllerin kopmasıyla idrarda fazla miktarda epitel hücre görülür. Bu durum çoğunlukla böbrek hasarı ve renal tüp bozukluğundan kaynaklanır.

İdrarda Epitel Hücre Tedavisi

İdrarda Bol Epitel, İdrar tahlilinde görülen az epitel hücre bir soruna ve rahatsızlığa neden olmaz. Ancak bol miktarda görülen epitel hücresinin altında yatan neden mutlaka tespit edilip tedavi şekli ona göre ayarlanmalıdır. tedavi sürecinde hijyene ve temizliğe önem verilmelidir. Bol bol su tüketilmelidir. Bol miktarda su tüketerek idrar yollarının temizlenme süreci hızlanır. Ayrıca sürekli idrara çıkmak için yaban mersini suyu içmekte çok faydalıdır. İdrarda bol miktarda epitel hücresi olması ağrıya sebep olmaktadır. Ağrıyı dindirmek için sıcak uygulama çok etkilidir. Kahve ve baharatlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Çünkü idrar torbasının daha çok tahriş olmasına neden olarak idrar torbasının üst yüzeyinde bulunan epitel doku hücrelerinin dökülmesine neden olur. İdrar tahlilinde bol miktarda epitel hücresi görüldüğünde böbrekte oluşan iltihap dan kaynaklandığı anlaşıldığında hemen antibiyotik tedavisine geçilir. Ancak antibiyotik tedavisinin etkisini görebilmek için doktorun tavsiye ettiği güne kadar ara vermeden dikkatlice tedaviye devam etmek gerekir.