Göz Kuruluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? - Sağlık

Sağlık

Göz Kuruluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? _18.05.2018

Göz Kuruluğu Nedir?

Göz kuruluğu sık görülen göz hastalıklarından biridir. Gözyaşının yeterli salgılanmaması ya da gözyaşı kalitesinin bozuk olması “kuru göz sendromuna” neden olabilir. Özellikle akşam saatlerinde artan, yanma, batma, kaşıntı, yabancı cisim hissi, kızarıklık, aşırı yaşarma ve bulanık görme şikâyetiyle ortaya çıkar. Sağlıklı bir gözde, göz yüzeyi sürekli nemli kalmalıdır. Böylece gözkapaklarının kolay açılıp kapanması ve göz yüzeyinin korunması sayesinde kaliteli bir görüş sağlanır. Göz çevresindeki gözyaşı bezleri tarafından salgılanan, ve göz kapaklarının kırpılması ile göz yüzeyine yayılan gözyaşı, yine göz kırpma ile gözkapaklarındaki küçük kanalcıklar (punktumlar) ve daha sonra nasolakrimal kanal yardımıyla burun içine yönlenerek gözü terk eder. Gözyaşı tabakası, hemen göz üzerine yayılan bir mukus tabaka, ortada sulu (aköz) tabaka ve en dışta yağlı (lipid) tabakalardan oluşur. Bu üç tabakadan herhangi birinin eksikliği veya bozukluğu, kuru göz şikayet ve bulgularının ortaya çıkmasına neden olur.

Göz kuruluğunun temel oluşum nedeni gözyaşı eksikliğidir. Gözyaşı; su, yağ asitleri ve mukus karışımı bir bileşene sahiptir. Bu karışım gözün yüzeyini yumuşatmaya ve temizlemeye yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda bu karışım, gözü enfeksiyon oluşumlarından da korumaktadır. Bazı insanlarda gözyaşı üretiminin azalmasına bağlı olarak gelişen göz kuruluğu, bazen de gözyaşında bulunan maddelerin buharlaşması ya da bu maddelerde dengesizlik yaşanmasından dolayı gelişmektedir.
Gözyaşının yeterli miktarda üretilememesi sonucu oluşan göz kuruluğunun nedeni tıptaki özel tanımı ile; keratokonjonktivit sika şeklindedir.

Diğer Yandan, Gözyaşı Miktarının Azalma Sebepleri Şu Faktörlere Bağlıdır;

Yaşlanma

Bazı ilaçların etkileri (diyabet, romatizmal eklem iltihabı, lupus, skleroderma, Sjogren sendromu, tiroid sorunları ve A vitamini eksikliğinde kullanılan ilaçlar),

Antihistamin ilaçlar, dekonjestan ilaçlar (kan toplanmasını gideren ilaç), hormon tedavisi, antidepresan ilaçlar, tansiyon ilaçları, doğum kontrol hapları, akne ilaçları ve parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar.

Lazerli Göz Ameliyatı

Gözyaşı bezlerinin iltihap ya da radyasyon nedeni ile zarar görmesi.
Göz kuruluğunun artan gözyaşı buharlaşmasına bağlı olarak oluşmasının da birtakım sebepleri vardır.

Bu faktörler şu şekildedir;

Rüzgar, Duman ya da Kuru Hava

Çok az sıklıkla göz kırpma ve gözleri kırpmadan sabit bir şekilde, kitap okumak, bilgisayar başında durmak ya da araç kullanmak,

Göz kapağı sorunları (göz kapaklarının dışa dönük olması-ektropiyon- ve göz kapaklarının içe dönük olması-entropion- gibi sorunlar).

Bir de gözyaşı bileşiminde dengesizlik sorunundan dolayı göz kuruluğu oluşmaktadır. Buna göre gözyaşının bileşiminde bulunan yağ, su ve mukus miktarlarından herhangi birinde azalma olması, göz kuruluğu oluşmasına neden olmaktadır. Özellikle göz kapaklarında meydana gelen iltihaplar, gözyaşı bileşimini bozmaktadır.

Göz Kuruluğunun Belirtileri Nelerdir?

Gözlerde Yanma ve Batma

Gözyaşı miktarının azalması sonucu kuruyan gözyaşı kanalları, tüm gözün olumsuz etkilenmesine sebep olmaktadır. Bu durumda gözlerde yanma, acı hissi ve batmalar yaşanmaktadır. Gözyaşının bileşiminde bulunan su, yağ ve mukus miktarının azalmasına sebep olan göz kuruluğunda, gözlerin yanması ve batması durumu çok sık gözlenmektedir.

Gözlerde Kaşıntı ve Kuruma

Gözyaşı, bir miktar su, yağ asitleri ve mukus muhteva etmektedir. Aslında gözyaşı gözleri dış etkenlerden korumaya olanak sağlayan ve genel göz sağlığı ile göz aktivitesini destekleyen bir vücut sıvısıdır. Bu sıvının yani gözyaşının miktarı ya da kalitesi düştüğünde gözlerde kuruma, buna bağlı olarak da kaşınma meydana gelmektedir. Çünkü gözyaşı kanalları kurumaktadır.

Işığa Karşı Hassasiyet

Birçok göz hastalığında olduğu gibi göz kuruluğunun belirtilerinden biri de, ışığa karşı aşırı derecede hassasiyet göstermektir. Bunun nedeni de gözyaşı bileşiminde gerçekleşen değişimlerdir. Gözyaşı oranının azalması da, gözü savunmasız bıraktığı için, gözler ışığa karşı kendini koruyamaz ve bu durum sonucunda gözler ışık karşısında rahatsız olur.

Gözlerde Kızarıklık

Gözlerin beyaz kısımlarında meydana gelen kızarıklıklar ve kırmızı lekeler, gözyaşı kuruluğundan kaynaklanan durumlardır. Gözyaşı kanallarının kurumasından kaynaklanan bu durum, bazen gözlerin beyaz kısmının tamamının kızarmasına da neden olmaktadır. Gözyaşı kanallarının kuruması gözleri besleyen küçük damarları da olumsuz etkilediği için bu durum yaşanabilmektedir.

Gözlerde Sulanma

Göz kuruluğunda yaşanan ve gözlerin kaşınmasına sebep olan kuruluk, gözlerin savunma mekanizmasını devreye sokmaktadır. Çünkü gözyaşları normalde gözleri koruyan bir vücut sıvısıdır. Bu sıvının azalması durumunda göz ekstradan çalışarak fazla miktarda gözyaşı üretmeye çalışmaktadır. Bundan dolayı gözlerde sulanma yaşanmaktadır.

Bulanık Görme

Bulanık görme ya da görüş yeteneğinde yaşanan bazı sorunlar, göz kuruluğunun bir belirtisidir. Yeterli olarak korunamayan gözler, zamanla işlevinde bazı azalmalar yaşayacaktır. Yani gözyaşı, göz sağlığı için sanılandan çok daha önemlidir. Gözyaşının eksikliğinden dolayı tüm bu semptomlar ortaya çıkmaktadır.

Göz Kuruluğunu Tetikleyici Durumlar ;

Kadın Olmak: Gözyaşı eksikliği genellikle kadınlarda daha yaygındır. Özellikle, hamilelik, doğum kontrol hapları ya da menopoz gibi hormonel sorunlara yol açan durumlarda kadınlarda gözyaşı üretimi azalmaktadır. Bundan dolayı kadınlar risk grubundadır.

A Vitamini Eksikliği: Ciğer, havuç ya da brokoli gibi A vitamini bakımından zengin besinleri tüketmemek göz kuruluğu riskini artırmaktadır.

Omega 3 Yağ Asitleri: Balık, bitkisel yağlar ve ceviz gibi omega 3 yağ asitleri bakımından zengin besinleri tüketmemek, göz kuruluğu riskini artırmaktadır.

Göz Kuruluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Mühim olan hastanın şikayetidir. Eğer hasta yanma, yabancı cisim hissi, sulanmadan şikayet ediyorsa tedavi verilir. Hastanın şikayeti yoksa testler ne gösterirse göstersin tedavi
gerekmez.

Suni Göz Yaşı Damlaları: Gerçek gözyaşına benzeyen, gözün nemli kalmasını sağlayan suni gözyaşı damlaları tedavide oldukça etkilidir.
Suni gözyaşı damlaları eczanelerden temin edilebilir. Farklı çeşitlerde suni gözyaşı damlaları vardır, bunlardan bir kaçını deneyerek kendiniz için en uygun olanını kullanabilirsiniz.
Eğer koruyucu maddelere karşı alerjiniz varsa, bu maddeleri içermeyen suni gözyaşı damlalarını tercih etmeniz uygun olacaktır.
Bu damlaları ihtiyacınız olduğu oranda kullanabilirsiniz, günde birkaç kez kullanabileceğiniz gibi saatte birkaç kez de kullanmanızda bir sakınca yoktur. Restasis, Depores adlı göz damlaları da kuru göz tedavisinde kullanılan önemli ilaçlardır.

Punktum Tıkacı (Göz Yaşı Kanalı Tıkacı): Gözyaşı küçük bir kanaldan burnumuza akar (Bu nedenle ağladığımız zaman burnumuz da akar ). Göz kuruluğu olduğunda gözyaşı azalmıştır ancak tamamen yok değildir. Mevcut olan gözyaşının gözde daha fazla kalmasını sağlamak için gözyaşını buruna akıtan kanalın girişine minik tıkaçlar konulduğunda kişinin kendi gözyaşı gözü daha fazla nemlendirir ve şikayetler azalır. Punktum tıkaçları geçici ve kalıcı olabilir. Geçici olanlar birkaç ay sonra eriyip kaybolur, kalıcı olanlarsa daha uzun süreler etkili olur. Punktum tıkaçlarının kullanımı ülkemizde yaygın değildir ancak özellikle Amerika’da kuru göz olduğunda ilk akla gelen tedavi şeklidir. Bilinmediği için hastalar tıkaçları bir ameliyat gibi düşünmekte ve çekinmektedirler. Halbuki bu tıkaçlar çok minik olup göz doktoru tarafından basit bir şekilde muayene odasında yerleştirilirler. Eğer kuru göz şikayetiniz varsa öncelikle geçici punktum tıkacı taktırınız eğer şikayetlerinizde azalma olur ve memnun kalırsanız isterseniz kalıcı punktum tıkacı için başvurabilirsiniz. Kaşkaloğlu Göz Hastanesinde kalıcı ve geçici tıkaçlar hastalara uygulanmaktadır.

Uygulanabilecek Diğer Metotlar;

Gözyaşı da diğer sıvılar gibi buharlaşır. Buharlaşmayı azaltmak için alınacak tedbirler ile gözün daha uzun süre nemli kalması sağlanabilir. Örneğin, kışın bulunduğunuz ortamda ısıtıcılar havayı kurutucu etki yaratırlar, radyatörün üzerine koyacağınız bir miktar su havanın nemli kalmasına katkıda bulunabilir. iyi ısıtılmış evlerde veya sürekli kilmalı ortamlarda yaşayanlarda kuru göz şikayetleri dha sıklıkla görülür. Doğal ortamda şikayetlerinizin daha az olacağını farkedebilirsiniz. Kullandığınız gözlük çerçevelerinin kenarlarının kapalı olması gözlerinizi rüzgarın kurutucu etkisinden koruyabilir.

Kuru göz hastası olan kişi kuruluğa sebep olabilecek her şeyden kaçınmalıdır, çok sıcak bir oda, saç kurutma makinesi veya rüzgar bunlara örnek olarak verilebilir.
Kuru göz hastalığı olan kişilerin bazılarında sabah kalktıklarında şiddetli kaşıntı, bulanık görme olabilir. Bu yakınmayı azaltmak için yatmadan önce suni gözyaşı jelleri veya yoğun suni göz yaşı damlaları kullanılabilir. Ancak jeller görme bulanıklığına neden olabileceği için mümkün olan en az oranda kullanılmalıdır. Omega3 kapsülleri kullanımının kuru göz hastalarında faydalı olduğu bilinmektedir.

Alınabilecek Önlemler

Göz kuruluğu için alınacak önlemler şu şekildedir;