Kalp Krizi Nedir? 

Kalp krizi, kalp enfarktüsü ya da akut myokard enfarktüsü (Sıklıkla MI (Myocardial infarction) veya AMI(acute myocardial infarction) şeklinde kısaltılır), kalbin koroner arterlerinde gerçekleşen bir bozukluk sonrası (sıklıkla koroner arterlerdeki tıkanıklık sonucu kalp kasının ilgili bölümünün beslenememesi ve oksijensiz kalması ile) meydana gelen yetersizlik sonucu şiddetli göğüs ağrısıyla ortaya çıkan ve ölümle sonuçlanması olası patolojik duruma denir. Her 5 ani ölümün biri kalp krizinden dolayı gerçekleşmektedir. Kalp krizi yetişkinlerdeki ani ölümün başlıca nedenlerinden biridir. Dünyada en başta gelen ölüm sebeplerindendir.
Kalp, insanlarda dinlenme ânında dakikada 60-80 kez tüm vücuda kan pompalayan güçlü bir pompadır. Tüm vücudun kan ihtiyacını karşılarken kendisinin de beslenmesi için kan kullanması gerekir. Kalbin kendini besleyen damarların (koroner arterler) dolaşım bozukluğunda koroner yetersizlik meydana gelir. Koroner yetersizlik durumları koroner damarlardaki darlıkların tipine, derecesine ve yerine göre değişir. Bazıları anjina seviyesinde kalırken diğerleri krize dönüşebilir. Ölümle sonuçlanabilir.
Genelde fiziksel aktivite sırasında ortaya çıkan ve dinlenmekle geçen göğüs ağrıları (anjina) ilk uyarılardandır. Eforlu EKG ile kalp damarlarının fonksiyonelliği değerlendirilebilir. Anjinasız da kalp krizleri sık görülmektedir. Kalp damarları ânî olarak tıkanırsa kalp krizi ortaya çıkar.
Kalbi veya beyni besleyen damarlar; kolesterol (kan yağları), diğer yağlar, kalsiyum ve kandaki bazı maddelerin birleşerek oluşturdukları tabakalar (plaklar) yüzünden daralabilir. Kalp krizi, bu daralmaların zaman içinde tam bir tıkanıklığa dönüşmesiyle oluşabilir.
Aynı zamanda,koroner damarların dışında başka damarlarda oluşabilecek plaklardaki kırılmalar sonucu kana karışan parçalarda pıhtı oluşturarak kalp damarlarını tıkayabilir

 Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?

Göğüs Rahatsızlığı

Göğüs rahatsızlığı kalp krizinin çok yaygın bir belirtisi olup genelde kalp bölgesinde sıkışma olarak meydana gelir. Arterler tıkalı ise veya kalp krizi geçiriyor iseniz birtakım acılar, sıkılık ve göğsünüzün üzerinde baskı hissedebilirsiniz. Bu konu hakkındaki belirtileri, kalp krizi yaşayan herkes farklı bir şekilde ifade etmektedir. Bu tabirlerden biri de kalpte yanma hissinin meydana geldiğidir. Bu semptom genelde birkaç dakika kadar sürmektedir. Bu belirtinin görülmesi için dinleniyor olmanız ya da fiziksel bir aktivite yapıyor oluşunuz herhangi bir fark yaratmayacaktır. Her koşulda meydana gelebilir. Kısa süreli bir ağrı olmasına rağmen o bölgeye eliniz ile dokunduğunuzda ağrı verecektir. Bu tip yanma kalp krizinin belirtisidir. Böyle bir durumda hemen ambulansı aramanızı tavsiye ediyoruz.

Çeşitli Ağrılar

Kalp krizi belirtileri çeşitli ağrılar şeklinde gerçekleşebilir. Bunlar mide ağrısı, kalp yanması, sindirim sorunu ve mide bulantısıdır. Bazı kişiler kalp krizi esnasında istifra edebilir. Bu semptomların özellikle kadınlar üzerinde gerçekleştiği bilinmektedir. Ancak mide yanması ve ağrısı gibi belirtiler pek çok sebepten kaynaklanabilir. Bu yüzden bu semptomlar zehirlenmeniz ya da yediğiniz bir şeyin dokunması ile de gerçekleşmiş olabilir. Bu yüzden her mide ağrısı ya da bulantı kalp krizi belirtisi anlamına gelmez. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta daha vardır. Kalp krizinin asıl belirtilerinden biri de sol tarafta uyuşma meydana gelmesidir. Uyuşma, kalp sol tarafta yer aldığı için sol tarafta meydana gelir. Kalp ağrısı sol kolunuzdan omzunuza kadar bir uyuşma ile meydana gelebilir. Çok dikkat edilmesi gereken bir husustur. Hemen ardından kalp krizi meydana gelebilir. Yine aynı şekilde ambulansı aramanız gerekebilir.

Yorulma ve Horlama

Kalp hastalığına sahip olan ve kalp krizi geçirme potansiyeli olan kişiler genelde çabuk yorulurlar. Herhangi bir iş yaparken ya da merdiven çıkarken ani bir şekilde yoruluyor veya soluksuz kalıyorsanız ve daha önce bu tip bir sorun yaşamamışsanız derhal doktorunuza başvurmanız en iyi tercih olacaktır. Çünkü aniden soluksuz kalma ve bitkin düşme de kalp krizinin belirtilerinden biridir. Kalp damarlarında meydana gelen kısmi tıkanma, yavaş hareket etme durumlarında herhangi bir sorun çıkarmasa da nabız hızınızı arttıracak şekilde hareket ederseniz yeterli kan akışı gerçekleşmez ve ani bir şekilde yorulursunuz. Bu durum da kalp krizini tetikleyici unsurlardan biridir. Bir uzmana görülmeniz gerekebilir.
Ayrıca horlama da belirli bir şekilde kalp krizi öncüsü olabilir. Normal bir horlama kalp krizi tetikçisi değildir. Ancak içten gelen ve boğulma gibi sesler çıkarılan horlamalar uyku apnesinin bir belirtisidir. Hatta uyurken anlık nefes kesintileri gerçekleşebilir. Kısa anlarda olsa kalbinize ekstra stres yapar. Bu da kalp krizini tetikleyebilir.

Düzensiz Kalp Atışları

Ani bir şekilde sinirlendiğinizde ya da heyecanlandığınızda, düzensiz kalp atışları meydana geliyor ise bu da bir kalp krizi belirtisidir. Bu durum da kısa bir süre için, birkaç saniye süresince geçerlidir. Ancak bu durumu kesmenin önlemi de bulunmaktadır. Çoğu durumda kafeini azaltmanız ya da yeterli miktarda uyku uyumanız düzensiz kalp atışlarını, düzenleyici etki yapacaktır. Fakat bazı durumlarda atriyal fibrilasyon denilen bir olayın habercisi olabilir. Bu durumda derhal bir doktora danışmanız gereklidir.

Bacak ve Ayaklarda Şişme

Kalp krizinin bir diğer belirtisi de ayaklarda ve bacaklarda meydana gelen şişmelerdir. Bu durum kalpte meydana gelen bir sorundan dolayı meydana gelir. Kalp, kanı yeterli ve etkili bir şekilde olması gerektiği gibi pompalayamaz. Kalp, kanı yeterli güçte pompalayamaz ise, kan damarlarda birikir ve şişmeye sebep olur. Kalp yetmezliği de böbreklerin fazla su ve sodyumu atma görevini yerine getirememesini sağlar. Bu durumda da şişme meydana gelebilir. Çünkü atık maddeler istenilen oranda uzaklaştırılamaz ve birikir.

Terleme

Kalp krizi geçiren kişiler özellikle de kadınlar ani bir şekilde soğuk terler dökmeye başlar. Bu da kalp krizi için bir belirti olarak kabul edilmektedir. Bu terleme egzersiz sırasında ya da sıcak havada dışarıda vakit geçirmek ile oluşacak bir ter değildir. Bu terleme genelde strese bağlı olarak oluşur. Çünkü kalp krizi geçirileceği esnada vücuda yük biner ve stres miktarı artar. Ani bir şekilde bu belirtileri gösteriyor iseniz derhal bir doktora gitmeniz ve gerekli önlemlerin alınması gerekir. Aksi durumda kalp krizi riski artacak ve kötü senaryo düşünülecek olduğunda ölüm ile dahi sonuçlanabilir.
Kalp krizi her zaman bu belirtiler gözükerek kendini belli etmez. Bu belirtileri göstermeyen kişilerde de kalp krizi meydana gelebilmektedir. Bu yüzden yediğinize ve içtiğinize dikkat etmeniz, kalp krizi riski yaşamamak için ön koşuldur. Ağır ve yağlı gıdalar kolesterol yapar. Bu yüzden bu tür gıdalardan uzak durunuz. Eğer imkan var ise spor yapılması da tavsiye edilir. Çünkü spor damarları genişletir ve tıkanmalarını önler. Böylece kalp, kanı daha rahat bir şekilde pompalayacak ve zorlanmayacaktır. Böylece kalp krizi riski de düşecektir.

Kalp Krizi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Balon Anjiyoplasti

Hasta uyanıkken tıkalı damarı açmak için yapılan bir tedavi girişimidir. İnce, uzun ve elastik bir tüp olan özel tasarımlı anjiyoplasti kateteri ile daralmanın olduğu damara girilir. Daha sonra hekim, kılavuz teli kateter yolu ile darlığın bulunduğu bölgeye gönderir. Balon kılavuz telin üzerinden geçirilerek tıkanma bölgesine yerleştirilir. Balon kontrollü olarak şişirilir. Daha sonra düzelmeyi görebilmek için tekrar görüntü alınır. Balon çıkarılır ve bu şekilde tıkalı bölgeden tekrar kan akımı sağlanmış olur. İşlem genellikle 30 dakikadan daha kısa sürer ve uzun süreli ilaç verilmesi gerekmeyen hastalar genellikle ertesi gün taburcu edilir.

Stent Yerleştirilmesi

Koroner stent yerleştirme işlemi, damarlarda balon anjiyoplasti ile yeterli açıklık sağlanamadığında ve/veya damar içinde çatlama/yırtılma gibi durumlar oluştuğunda, bu tür zorlukları gidermek ve damarda daha iyi bir kan akımını sağlamak için geliştirilmiş bir tedavi yöntemidir.
Stent çoğunlukla paslanmaz çelikten yapılmış rulo şeklinde bir tel kafestir. Stentler, balon üzerine yerleştirilir ve damar içinde balonun şişirilmesi ile açılarak damar iç duvarına monte edilmiş olur.
Yalın metal stentlerde haftalar, ilaçlı stentlerde ise aylar içinde bu stentlerin üzeri endotel tabakası ile kaplanır ve stent yaşam boyu damar duvarında kalır. Yeni geliştirilen eriyebilir stentler ise 6-8 ay sonra tamamen kaybolmaktadır. Balon ve stent uygulamasında başarı oranı %95’ten fazladır. 

Bypass Ameliyatı

Vücudun kol, bacak gibi diğer bölümlerinden alınan damarlar, tıkalı kalp atardamarlarına tekrar kan akımını sağlamak için kullanılır. Böylece bu damarların beslediği kalp krizi bölgelerine yeterli kan akımı sağlanır. Bypass ameliyatı sonrası hastanede birkaç gün kalınır.

Kalp Krizi Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Kalp krizi geçiren bir kişinin tekrar kriz geçirme riski, hiç geçirmeyen bir kişiye göre daha fazladır. Bu nedenle doktorun verdiği yaşam tarzı değişikliklerine uyulması, doktor kontrollerinin aksatılmaması ve ilaçların eksiksiz kullanması hayati önem taşır.
İlaçlarınızı tarif edilen şekilde kullanmanız çok önemlidir. Bu nedenle önerilen ilaçları doktorunuza danışmadan asla bırakmayınız ve değiştirmeyiniz. İlaçlarınızı kesmeniz hayatınızı tehlikeye atabilir.

Önerilen ilaçlar sizde herhangi bir yan etkiye yol açtıysa vakit kaybetmeden doktorunuza bilgi veriniz.
Kontrollerinizi zamanında yaptırınız ve kontrole gelirken ilaçlarınızı yanınızda bulundurunuz.
Taburcu edildikten sonra devam eden sorunlar yoksa 1-2 hafta istirahat sonrasında işinize ve normal yaşantınıza dönebilirsiniz. Ancak ağır efor gerektiren bir işte çalışıyorsanız bu durumu doktorunuzla görüşmelisiniz.
1-2 hafta sonra uçakla yolculuk yapabilirsiniz.
Herhangi bir yakınmanız olursa (göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi) gecikmeden doktorunuza başvurunuz.
Durumu kontrol altına alınan hastalar, kalp krizi geçirdikten 15 gün sonra normal cinsel yaşamlarına dönebilirler. Ancak bu konuda bir sorununuz olursa doktorunuzla paylaşmalısınız. Eğer cinsel temas sırasında göğüs ağrınız olursa doktorunuza bildirmeniz gerekir. Bu durum cinsel hayatınızın bitmesi anlamına gelmez. Kalpte ek soruna işaret eder ve tedavisi gerekir.
Cinsel işlev bozukluğunda kullanılan ilaçların kalp ilaçları ile birlikte kullanımı ciddi sorunlar yaratabilir. Bu yüzden, her ilaç gibi bu grup ilaçlar da doktorunuza danışılmadan alınmamalıdır.