Gribal Enfeksiyon Nedir?
Gribal enfeksiyon (influenza) viral bir enfeksiyondur. İnsanlar genellikle “gribal enfeksiyon” terimini, grip benzeri belirtileri olan soğuk algınlığı veya mide virüsü gibi hafif hastalıkları tanımlamak için kullanmaktadır. Ancak gerçek gribal enfeksiyon bu hastalıklardan biraz farklıdır. Gribal enfeksiyon belirtileri genellikle soğuk algınlığı belirtilerinden çok daha kötü ve şiddetlidir. Gribal enfeksiyon genellikle yetişkinlerde kusma veya ishale neden olmamaktadır.
Çoğu gribal enfeksiyon vakası sonbaharın son günlerinde ve kış aylarında gerçekleşmektedir. Belirtiler birkaç güne kadar başlayacağından ilk günler enfeksiyona sahip olduğunuzu bilmeden başka insanlara da yayabilirsiniz.
Gribal enfeksiyon genellikle A ve B influenza virüslerinden kaynaklanmaktadır. Gribal enfeksiyon virüsünün her yıl farklı türleri de ortaya çıkmaktadır.
Gribal enfeksiyon, ateş, vücut ağrıları, baş ağrısı, kuru bir öksürük ve boğaz yanması ya da boğaz ağrısı gibi belirtilere neden olmaktadır. Gribal enfeksiyon olan kişi kendisini her zamankinden daha yorgun ve daha az enerjik hissedebilmektedir. Belirtiler genellikle ilk 3-4 gün içinde en kötü halini almaktadır. Ancak, tamamen iyileşmek 1 ile 2 hafta kadar sürebilmektedir.
Gribal enfeksiyon, her ne kadar soğuk algınlığı belirtileri ile benzer belirtilere sahip olsa da ikisi de farklı hastalıklardır. 100’den fazla farklı virüs soğuk algınlığına neden olabilirken, gribal enfeksiyon A, B ve C gribal enfeksiyon virüsleri nedeniyle oluşmaktadır.
Tip A ve B virüsleri mevsimsel salgınlara neden olmaktadır. Tip C genellikle hafif solunum yolu belirtileri ile sonuçlanır. Gribal enfeksiyon aşısı sizi A ve B tiplerinden korumaya yardımcı olabilirken, C tipi virüs için aşı etkisiz kalmaktadır.
Tip A gribal enfeksiyon virüsü, ördekler, tavuklar, domuzlar, balinalar, atlar ve foklar gibi birçok farklı hayvanda da bulunmaktadır. B tipi virüsler ise yalnızca insanları etkilemektedir.
Gribal Enfeksiyon Nedenleri Nelerdir?
Enfeksiyon Salgını
Salgınlar iki şekilde gruplandırılmıştır:
Epidemiler belli bir alanda meydana gelir.
Pandemi dünya çapında bir ölçekte görülür.
Yapılan araştırmalarda, kış salgınlarının her yıl 300.000 ile 600.000 kişiyi etkilediği belirtilmiştir. Yaklaşık 200.000 kişi hastaneye kaldırılmaktadır ve 3000 ile 49.000 arasında ölüm gerçekleşmektedir.
Kış Mevsimi
Gribal enfeksiyonun kış mevsiminde çok daha sık yaşanmasının bazı nedenleri bulunmaktadır:
Virüs, kışın daha uzun süre içeride yaşar, çünkü hava dışardan daha az nemlidir.
Virüs canlı iken havada olması insanların içe çekmesi ya da gözler, burun ve ağız yoluyla vücut içine alması daha kolaydır.
Kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirildiği ve yakın temasların daha çok olması nedeniyle kış mevsiminde gribal enfeksiyon daha çok insanı etkilemektedir.
Gribal enfeksiyon belirtileri başladıktan 7 gün sonraya kadar kişi virüsleri diğer insanlara yayabilmektedir. Virüs mukusta da yaşayabilir. Kendinizi kötü hissetmeye başlamanız 24 sonra başlayabilir. Bu, belirtilerin başlamasından bir tam gün önce hastalığı başkalarına bulaştırabileceğiniz anlamına gelir.
Küçük çocuklar, gribal enfeksiyon hastalığın ikinci haftasına kadar bile virüsü yayabilmektedir.
Gribal Enfeksiyon Belirtileri Nelerdir?
Kas ağrısı
Ekstremite veya eklem ağrısı
İshal veya abdominal (karın) ağrı
Mide bulantısı ve kusma
Boğaz ağrısı
Hapşırma
İştah kaybı
Uyku zorluğu
Ani bir ateş – 38 C veya daha yüksek bir ateş
Kuru ve göğüsten gelen bir öksürük
Baş ağrısı
Yorgunluk ve zayıflık
Titreme
Yorgunluk
Ateş
Öksürme
Burun akması
Burun tıkanıklığı
Genel olarak keyifsiz olma hissi
Genel olarak daha şiddetli belirtiler
Yüksek ateş
Halsizlik ve terleme
Vücut ağrıları
Gribal enfeksiyon salgını sırasında oluşan hastalık
Acil Yardım Gerektiren Belirtiler
Başka bir hastalığınız yoksa ve gribal enfeksiyon belirtileri yaşamaya başladıysanız genelde doktora gitmeye gerek yoktur. Daha iyi hissetmek için pek çok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Aşağıdaki faktörler ve belirtiler durumunda doktora başvurmalısınız:
65 yaş ve üstündesiniz
Hamileyseniz
Diyabet, kalp hastalığı, akciğer hastalığı, böbrek hastalığı veya nörolojik hastalık gibi uzun süreli tıbbi bir durumunuz varsa
Zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa (örneğin, kemoterapi görüyorsanız ya da HIV varsa)
Göğüs ağrısı, nefes darlığı veya kanlı öksürmeye başladıysanız
Belirtileriniz zamanla kötüye gitmişse veya bir hafta sonra bile düzelme yoksa
Bu gibi durumlarda gribal enfeksiyon virüsünün komplikasyonlarını önlemek veya tedavi etmek için ekstra tedavi gerekebilir.
Gribal Enfeksiyon Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Gribal Enfeksiyon Evde Tedavisi
Eğer başka bir sağlık probleminiz yoksa evde bol bol dinlenmek, kendinizi sıcak tutmak ve susuz kalmayı önlemek için bol miktarda su içmekle iyileşme sürecini hızlandırabilirsiniz.
Kendinizi iyi hissetmiyorsanız ve ateşiniz varsa, ateşi düşürmek ve ağrılarınızı hafifletmek için parabetamol veya ibuprofen gibi antiinflamatuar ilaçları kullanabilirsin. 16 yaşın altındaki çocuklara aspirin verilmemelidir.
Kendinizi iyi hissettirene kadar işyerinden veya okuldan uzak kalmaya çalışın. Çoğu insan için, hastalık süresi yaklaşık bir hafta sürmektedir. Belirtileriniz bir haftadan daha uzun sürdüyse veya kötüleştiyse doktorunuza başvurun.
Antiviral İlaç Tedavisi
Antiviral ilaçlar, gribal enfeksiyon virüsünün vücutta çoğalmasını durdurarak çalışmaktadır. Bu ilaçlar gribal enfeksiyonu tedavi etmeyecektir, ancak hastalığın süresini biraz azaltmaya ve belirtilerin bir kısmını hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
Yapılan son araştırmalara göre, bazı antiviral ilaçlar gribal enfeksiyon komplikasyonları riskini azaltmada etkili olamayacağı gibi bazı yan etkilere de sebebiyet verebilmektedir. Araştırmacılar, tüm doktorların antiviral ilaç önermesi gerektiğini kabul etmediklerini ileri sürmektedir.
Ancak, gribal enfeksiyon nedeniyle hastaneye yatırılan hastalarda antiviral ilaçların ölüm riskini azaltabileceğine dair kanıtlar da bulunmaktadır.
Antibiyotik Tedavisi
Bakteriyel göğüs enfeksiyonu gibi gribal enfeksiyon komplikasyonu gelişmediği sürece antibiyotikler virüs üzerine herhangi bir etkisi olmadıklarından gribal enfeksiyon için reçete edilmez.
Gribal Enfeksiyondan Korunma Yöntemleri
Dünyadaki sağlık uzmanları ve devlet kurumları, gribe karşı korumanın en iyi yolunun her yıl aşı yaptırmak olduğunu söylemektedir.
İki çeşit aşı bulunmaktadır, bunlar gribal enfeksiyon aşısı ve burun spreyi gribal enfeksiyon aşısıdır. Gribal enfeksiyon aşısı, genellikle kola bir iğne ile uygulanır. Sağlıklı kişiler ve kronik sağlık koşulları olanlar da dâhil olmak üzere, 6 aylıktan büyük herkes için onaylanmıştır. Nazal sprey gribal enfeksiyon aşısı ise, hastalığa neden olmayan, canlı, zayıflatılmış gribal enfeksiyon virüsüyle yapılmış bir aşıdır.
Yapılan gribal enfeksiyon aşısı üç influenza virüsünü içerecektir:
İnfluenza (H3N2) virüsü
İnfluenza (H1N2) virüsü
B virüsü
Koruma, aşı yapıldıktan yaklaşık 2 hafta sonra başlamaktadır.
Bazı bireyler gribal enfeksiyon aşısına başlamadan önce doktorlarıyla görüşmelidir:
Tavuk yumurtalarına karşı şiddetli alerjisi olan kişiler
Geçmişte gribal enfeksiyon aşısına şiddetli tepki gösteren kişiler
Gribal enfeksiyon aşısı alındıktan sonra 6 hafta içinde Guillain Barre Sendromu geliştiren kişiler
6 aylıktan küçük çocuklar
Ateşi orta ile şiddetli bir hastalık geçiren bireyler, aşı olmadan önce düzelene kadar beklemelidir
