Vücudumuz tarifi zor olan bir makine. Öyle bir mekanizma ile işliyor ki dışarıdan bir saldırı olduğunda kendini savunmak için maddeler üretiyor. Bu dış etkenlere karşı ilaçlardan önce kendi geçiyor savunmaya ve ürettiği maddeler ile düşmanla savaşır gibi bakteriler, mikroplar ve virüslerle savaşıyor. CRP de tam olarak bu savaşçılardan aslında. CRP, c-reaktif protein anlamına gelir. Karaciğer tarafından iltihaplanmaya yanıt olarak üretilen bir madde. Kandaki yüksek CRP seviyesi vücutta iltihap olduğu sinyalini verebilir. Hatta bu tablo, enfeksiyondan kansere kadar çok çeşitli sebeplerden de kaynaklanıyor olabilir.

CRP değeri nasıl ölçülür?

CRP değeri ölçmek için laboratuvarda kan örneğiniz alınır; kan serumunuzdaki CRP konsantrasyonu ölçülür. Açlık ya da tokluk durumundan etkilenen bir kan testi değildir. Gün içerisinde değerlerde açlığa ya da tokluğa göre bir oynama olmaz yani. Genelde yanında başka testler de istendiği için aç olarak yapılır. CRP proteinin ölçülmesi istenen durumlardan bazıları şunlardır; iltihap, tümör varlığı ya da tümör metastazı, kalp krizi ve inme riski gibi durumlar.

CRP’nin değeri nedir?

CRP’nin normal değeri şu şekilde olur. Genelde yeni doğanlarda düşüktür, birkaç gün sonra yükselir ve yetişkinlerin değerine erişmiş olur. Sağlıklı kişilerde serum CRP düzeyi ortalaması 1,0 mg/L olarak kabul edilir. Yaşlanmanın etkilerini CRP düzeyinde görürüz; yaş aldıkça 2,0 mg/L’ye çıkabilir. Sağlıklı bireylerin %90’ında CRP düzeyi 3,0 mg/L’nin altında olabilir. CRP değerleri eğer 3,0 mg/L’nin üzerinde ise bu pek normal karşılanmaz ve net olarak bir hastalık tablosu olmasa da mutlaka altında yatan nedenler araştırılmalıdır.

CRP yüksekliği neden olur?

C-reaktif proteinin yüksek olduğu durumları genellikle şu şekilde söyleyebiliriz;

• Enfeksiyonlar
• Kalp krizi
• Menenjit
• İnme
• Eklem romatizması ya da enflamatuvar bağırsak hastalığı

CRP yüksekliğinin belirtileri nelerdir?

Kan değerindeki bazı yükselmeler bazen belirti vermez bazen de varlığını çeşitli sinyallerle belli eder. Sinsi ilerleyen hastalıklarda bazı belirtileri önceden sezmek zordur ancak CRP yüksekliği gibi kan değerini etkileyen yükseklikler bazı belirtiler verebilir. Bunları kesin olmamakla birlikte şu şekilde tanımlamamız mümkün olabilir. Açıklanamayan bitkinlik hali, ağrı, kaslardaki sertlik ve kas ağrısı, yine aynı şekilde kasların zayıf düşmesi, vücut sıcaklığının normalin altında seyretmesi, titreme ile gelen baş ağrısı, bulantı, iştahsızlık ya da yemeklerden sonra hazımsızlık sorunu, uykuya dalmada zorlanma ve ciddi uykusuzluk, diyet yapılmamasına rağmen açıklanamayacak şekilde vücudun hızla kilo kaybetmesi. Bu ve bunun gibi nedenler, vücutta CRP yüksekliğini işaret edebilir. CRP değeri çok yüksek olan kişilerde akut bakteriyel enfeksiyona sahip olunması muhtemeldir.

Kanda CRP değeri nasıl düşürülür?

CRP değerinin yüksek oluşu, yukarıda da belirtiğimiz gibi bazı hastalıkların sinyali olarak karşımıza çıkar. CRP değerinde düşmenin sağlanması için öncelikle sözü edilen hastalıkların kaynağı araştırılmalıdır. Teşhisin ardından tedavi planlaması hekiminizin uygun gördüğü şekilde gerçekleşir. CRP değerine doğrudan etki eden bir ilaç yoktur ancak yüksekliğin nedeni belli olduktan sonra bu nedene yönelik yapılan tedavi ile CRP değeri düşecektir. Yaşam alışkanlıklarında yapılan bazı değişimler ve tedbirlerle biz de kendimize yardımcı olabiliriz. Bunun için yapılması gereken şeylerden birkaçını şu şekilde listeleyebiliriz;

• Her sağlık sorununun temelinde yatan nedenlerden biri fazla kilolardır. Eğer fazla kilolarınızdan kurtulursanız, değerleriniz normale düşecektir. Sadece CRP değil her hastalık için geçerlidir bu.
• Sigara dumanına maruz kalmak bile hastalığa yol açar. Bu nedenle sigarayı bırakmakla kalmayıp sigara dumanına bile maruz bırakmamanız gerekir kendinizi.
• Alkol tüketiminde aşırıya kaçmayarak sadece kan değerleri için değil yaşamsal fonksiyonlarınız için de kendinize bir iyilik yapmış olursunuz.
• Yüksek kalorili gıdalar ve doymuş yağlar sağlığınız için büyük tehditlerden. Bu nedenle bu gıdaların tüketiminden uzak durmanızda yarar olacaktır.
• Zeytinyağı gibi bitkisel gıdalar, sağlığınıza iyi gelecektir.
• Omega-3 zengin bir besindir. Vücudun da şifası. Omega -3 bakımından zengin gıdalar ile beslenebilirsiniz.
• Gıdaları pişirme şeklinizin de en az beslenmeniz kadar önemli. Kızartma ve kömür ateşinde pişirmek yerine haşlama, fırında pişirme ya da ızgara gibi yöntemleri tercih edebilirsiniz.
• Düzenli olarak egzersiz yapın.
• Süt ve süt ürünleri kalsiyum için güzel bir zenginliktir ancak bunlarda kendi içinde zararlı olabilir. Yani bu ürünleri seçerken yarım yağlı ya da yağsız olmalarına dikkat etmenizde yarar var. Tam yağlı ürünler kardan çok zarar getirebilir malum.

Önemli not: En doğru bilgi için doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.