Öyle bir sistemin içerisindeyiz ki… En ufak bir protein eksikliği tüm düzenimizi bozarken en ufak bir enzim yüksekliği hayatımıza kast edecek kadar önemli. İnsan vücudu tam bir makine. Fazla gelen her yağ makinelerin teklemesine yol açıyor. Her daim bakım istiyor, ilgi istiyor. İhmale gelemiyor, ihmal edildi mi muhakkak bir arıza çıkıyor ve soluğu ilgili hekimin muayenehanesinde alıyoruz. Bu makinaları korumak bizim elimizde biliyoruz ancak bazı durumlar bizden bağımsız da gelişiyor olabilir. Biz günlük yaşamımıza devam ederken, bazı enzimler, hücreler ya da kanımız kendine göre birtakım değişikliklere uğrayabiliyor. Bunlar kimi zaman halsizlik, yorgunluk, yüksek ateş, sürekli hastalanma, mide ve bağırsak sorunları olarak kendini belli ediyor kimi zaman da sinsice ilerliyor. Sinsince ilerleyen hücrelerin yarattığı sorunlar başka bir yazımızın konusu olsun. Vücudumuzda neler olup bittiğini öğrenmenin en etkili yollarından biri kan tahlili. Kan tahlilleri ile pek çok hastalık teşhis edilebiliyor. Sadece hastalıklar değil farkında olmadığımız bazı protein eksiklikleri de apaçık karşımıza çıkıyor. O proteinlerden birini konuşacağız bugün sizinle. Aslında çoğumuzun bildiği, deneyimlediği ve etkileri ile bazı günler mutsuz uyandığı eksikliklerden biri; ferritin. Önce ferritin nedir bunu açıklayarak başlayalım…

Ferritin nedir?

Ferritin için kısaca vücudun demir deposudur desek hiç de yanlış bir anlatım olmaz. Ferritin bir protein çeşidi. Vücutta üretiliyor. Vücuda alınan demirin %70’e yakını hemoglobine gidiyor, geri kalan kısmı ise ferritinde depolanıyor. Ferritin kemik iliği, dalak ve iskelet kaslarında da bulunuyor. Kanda bulunan ferritin eksikliği veya ferritin düşüklüğü demir eksikliğinin en büyük belirtisi olarak karşımıza çıkıyor. Vücuttaki demir miktarını göstermesi için ferritin testi yapılıyor.

Ferritin düşüklüğü nedir?

Ferritin, demirin depolanmasından ve salınımından sorumlu bir protein. Ferritin protein miktarının normal değerlerin altında olması, vücutta yer alan demir depolarının boş olduğuna işaret eder. Halk arasında kansızlık olarak bilinen demir eksikliği işte bu ferritin proteininin eksikliğinden kaynaklanır. Ferritin vücutta az olursa alyuvar üretimini olumsuz etkiler ve böylece demir eksikliği anemisi oraya çıkar. Ferritin düşüklüğü neden olur sorusunun yanıtını da şöyle verebiliriz. İlk ve en önemli nedenlerinden biri aslında bir keyif anımızın neticesi. Nedir bu, çay! Aşırı çay ve kahve tüketimi, düzensiz beslenmenin de etkisi ile demir düşüklüğüne neden olur. Ayrıca gecelik dönemi, emzirme dönemleri ve adet dönemlerinde de ferritin eksikliği görülebilir. Bunların yanı sıra aşağıdaki nedenlerden dolayı da ferritin eksikliği görülebilir.

• Aşırı pişirilmiş et tüketmek
• İşlenmiş et ürünlerini sıkça tüketmek
• C vitamini eksikliği
• Mide ve bağırsak sorunları
• Kronik hastalıkların olması
• Kan kaybı
• Düşük yapmak ya da sık sık doğum yapmak
• Kanser ya da polip gibi hastalıkların varlığı

Ferritin düşüklüğü belirtileri nelerdir?

Ferritin düşüklüğü beraberinde bazı belirtileri getirir. Bunlardan en dikkat çekenlerini şöyle sıralayabiliriz; halsizlik, uyku hali, uyuşuk olmak, iştah kaybı, baş ağrısı, unutkanlık, üşüme hissi, kulak çınlaması, baş dönmesi, ciltte kuruluk, tırnaklarda kendini belli eden çizgili bir görünüm, bacaklarda ağrı, nefes darlığı, cinsel isteksizlik, huzursuz bacak sendromu olarak bilinen rahatsızlık, sinirlilik ve kaşıntı. Bu gibi şikayetlerin varlığı ferritin proteinin eksik olduğunu işaret ediyor olabilir. Ferritin düşüklüğü tehlikeli midir sorusunun yanıtını da verelim bu arada. Ferritin düşüklüğü, pek çok ciddi hastalığa neden olabilir ancak zamanında teşhis edilir ve tedavisi gerçekleştirilirse ölümcül sonuçlar doğurmaz. Belirtilerin hemen arından doktora görünmek ve tedavi olmak kısa sürede çözüm yaratır ve vücuttaki olası tahribatın önüne geçer.

Ferritin düşüklüğü tedavisi

Öncelikle demir depolarındaki düşüklüğün nedeni araştırılır. Ferritin düşüklüğü herhangi bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa ya da adet dönemi gibi bir döngünün içinde olunduğu için düşük çıkmışsa hekimin önerileri doğrultusunda tedavi başlar. Ferritin ilacı önerilir yanı sıra şurup, damla, kapsül gibi farklı formlarda olan oral demir takviyesi verilir. Bazı durumlarda ek demir takviyesi yeterli olmaz o zaman da hekim diyet önelerebilir. Bu diyet genelde C vitamini ve B12 vitamini bakımından zengin beslenme ile gerçekleşir. Ayrıca yumurta, tavuk, balık, kırmızı et, yeşillik, susam, pekmez, üzüm, fındık, fıtık, kayısı ve dut tüketiminin de arttırılması önerilebilir. Tabi tüm bunlar kişiye göre değişir.

Ferritin yüksekliği nedir?

Düşüklüğü kadar ferritin yüksekliği de görülebilir. Bu, vücutta fazla demir mineralinin depolandığı anlamına gelir. Ferritin yüksekliği, ciddi organ fonksiyonlarına etki eder. Birtakım fonksiyon bozuklukları görülebilir yanı sıra kalp ve damar sorunlarına yol açabilir. Ferritin yüksekliği tedavisi hekimin önereceği ilaç ile kontrol altına alınabilir. Ayrıca kalsiyum bakımından zengin besinler tüketilmesi de önerilebilir. Kan bağışı da vücutta depolanan demirin azalmasını sağlayabilir.