Lipom (Yağ Bezesi) Nedir?
Lipom veya halk arasındaki söylenişi ile yağ bezesi, vücudumuzun herhangi bir bölgesinde yumuşak doku içerisinde gelişebilen etrafı bir kapsülle çevrili iyi huylu yağ birikimidir yani iyi huylu bir tümör türüdür.
Daha doğru bir şekilde ifade etmek gerekirse vücudunuzun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkan kistlerin tamamı gerekli inceleme ve tetkikler yapıldıktan sonra şayet tümör değilse yani tümör özelliği taşımıyorsa yağ bezesi (lipom) olarak adlandırılır.
Lipomlar çoğunlukla cildin altindaki yağ dokusundan gelişirler ve ele gelmeye başlarlar fakat Karın içerisi dahil yağ dokusu olan her yerde gözlenebilir. Tanı genellikle bu kitlelerin elle hissedilmesi ile olur veya ciltte kabarıklık şeklinde ortaya çıkarlar. Bu kitleler genellikle etraflarındaki dokuyu sıkıştırarak etraflarında bir kapsül oluştururlar ve etrafa yani yüzey de ki cilde veya derindeki dokulara yapışma eğilimi göstermezler. Elle tuttuğumuzda yumuşak kıvamdadır ve hareketlidirler.
Ellerimizle üzerlerine doğrudan baskı uyguladığımızda sağa ve sola doğru belirli ölçülerde hareket etmektedirler. Ancak üzerine bastırdığımızda ise gömülmezler.
Lipom adı verdiğimiz yağ bezeleri genellikle 20-40 yaş arasında görülürler. Bunlar genelde ağrısızdırlar ve cok fazla büyüdüklerinde ağrı yapmaya başlarlar. Bir kaç kiloya varan dev büyüklüklere ulaşabilirler. Sebep olarak en çok kalıtımsal yatkınlık etkili görünmektedir. Bazi ailelerde yağın vücutta eşit olarak dağıtılamamasi ve bölgesel toplanmalar lipomu olusturan asıl sebeptir. Kollesterol veya trigliserid gibi kan yağlarının seviyelerindeki bozukluk diğer bir sebep olarak gösterilebilir. Göz çevresindeki yağ bezeleri acilen müdahale edilmesi gereken bir rahatsızlıktır.
Yağ bezeleri vücudun belli yerlerinde bulunduğunda ağrılara sebep olabilmektedirler. Bu bölgeler sinir uçlarının bulunduğu yerlerdir. Baskı uygulandığında sinirlere değerek bazen dayanılmaz ağrılara sebep olabilmektedirler.
Lipomlar bir çok hastalıkla karıştırılabilir. Kötü huylu yağ dokusu yani liposarkomlar ise nadir olmakla beraber görülebilir, burada normalden hızlı bir büyüme ve etrafa yapişma eğilimi ile kapsülünün olmamasi yani oynatılamaması şüphe yaratmalıdır. Bunlar içi beyaz peynir gibi bir madde ile dolu olan sebase kistler, iyi ve kötü huylu diğer dokulardan çıkan kitle türleri ve lenf dügümleri olabilir.
Tanı koyarken düzgün sınırlı ve yumuşak olması, etrafa yapışmamasına dikkat edilir. Ultrasonografi ve MR yapılabilir fakat kesin tanı kitle çıkarılarak patolojiye yollandıktan sonra konabilir. Bu tür kitlelerden çıkarmadan önce küçük bir parça almak yerine tamamının bir kerede çıkarılıp tümünün patolojiye yollanmasi tercih edilmelidir. Lipomlar hemen hemen hiç bir zaman kötü huylu bir kitleye dönmez fakat enfekte olarak çok ağrılı ve hassas bir hal alabilir veya üzerine kireç dökerek sertleşebilir.
Yağ Bezesinin( Lipom) Sıkça Karşılaşıldığı Yerler
Boyun
Omuzlar
Karın bölgesi
Baldırlar
Sırt
Saçlı deri (saçlı derideki beze şeklinde değil kist şeklindedir.
Kalça
Lipom Neden Oluşur?
Birçok hastalık gibi kesin nedeni bilinmemektedir. Fakat bilim adamlarının üzerinde durduğu ortak nokta öncelikle genetik olduğu yönündedir. Yani anne ya da babasında lipom olan çocuklar olmayanlara göre daha risklidir.
Yağ Bezlerinin Kontrolsüz Büyümesi ile Ortaya Çıkar: Sorunun yapısını aktarmak gerekirse deri altında bulunan yaz bezlerinin kontrolsüz şekilde büyümesi halidir. Büyüme sürekli olacağı için tedavi olmadığınız her an şişlik daha büyük ve daha dikkat çekici hale gelmektedir.
Travma ve Yaralanmalar: Bunun dışında çeşitli travma ve yaralanmalar olabilmektedir. Vücudunuza aldığınız bir darbe ilerleyen zamanlarda o noktada istenmeyen sonuçların gelişmesine neden olabilir.
Lipoma Neden Olan Hastalıklar ;
Dercum Hastalığı (Adiposis Dolorosa): Yağ bezesi normalde ağrı yapmamaktadır. Sizde ki sorun ağrıya neden oluyorsa onun altında yatan neden Adiposis Dolorosa olarak da bilinen Dercum Hastalığı ile kaynaklı olabilir. Özellikle fazla kilolu orta ve ileri yaş kadınlarda sık görülen bir hastalıktır. Yapılan incelemede kalça ve diz bölgelerinde ağrılı lipomlara neden olmaktadır.
Cowden Sendromu: Yağ bezesini tetikleyen hastalıklardan biride Cowden Sendromu dediğimiz hastalık olup, ciltte ve mukozalarda lezyonlara neden olmaktadır. Polip ve et benlerinin fazlaca olduğu hastalarda sık görülmektedir. Aynı şekilde Tiroid ve meme kanseri olan kadınlarda da görülmektedir. Dilde oluşan papillomlar yine aynı riski akla getirri. Bu nedenle basite alınmaması gerekir.
Gardner Sendromu: Lipom riskini artıran hastalıklardan biri de Gardner Sendromu olup, cilt ve yumuşak dokuda tümör anlamına gelmektedir. Sorunun nedeni büyük ölçüde genetik olarak bilinmektedir. Tedavi edilmemesi halinde başta kolorektal kanser riskini artırmaktadır.
Madelung Deformitesi: Şüphelilenilen bir diğer hastalık ile Madelung’s Disease olarak bilinen deformitedir. Sorunun kaynağı el bileğinin gelişim bozukluğu ile alakalı olup, özellikle kollarda görülen lipom ile ilişkilendirilmektedir.
Lipom( Yağ Bezesi) Tedavi Yöntemleri ;
Yağ bezesi tedavisi, yağ bezesi genellikle kendiliğinden geçmeyen bir yapıdadır. Bu oluşumların kendiliğinden iyileşme olasılıkları % 1 kadardır. Bunların mutlaka belirli bir süre tedavi edilmesi gerekir. Bezeler için uygulanacak tedavi için bir dermatoloğa başvurmak daha faydalıdır. Çünkü vücudun her yerinde yağ bezesi oluşabilir. Bunlar yerleşim yerine ve özelliklerine göre farklı tedavilerle yok edilmeye çalışılır. Dermatolog tarafından belirlenecek yöntemler en idealidir.
Yüzdeki Yağ Bezelerinin Tedavisi
Yüzde çıkan yağ bezeleri için, dermatolog kontrolünde cilt bakımı uygulanarak, cilde buhar verilerek gözeneklerin genişletilmesiyle yağ kistlerinin temizlenmesini içeren bir tedavi programı uygulanabilir. Bu yağ kistlerinin çapları büyükse ya da sayıca fazlaysa lazer tedavisi kullanılarak kistlerin yakılması daha uygun olabilir. Bazı kişilerdeki yağ bezeleri için, dermatoloğun önerisiyle bu oluşumları azaltan cildin üst tabakasını tazeleyen kremler kullanılabilir. Bazen de cilde sürülen asitlerle üst tabakanın yenilenmesi hedeflenebilir.
Göz Çevresindeki Yağ Bezelerinin Tedavisi
Göz çevresinde oluşan yağ bezeleri, bu bölgenin hassasiyeti nedeniyle özel bir tedaviye gerek duyarlar. Bunun için plastik cerrahiden destek alınabilir. Bu yağ bezeleri teker teker kesilerek, küçük bir dikişle ortadan kaldırılabilir.
Koterizasyon denilen yöntemle elektrikle yakılarak yok edilebilir. Bu tedavide ciltte oluşan küçük yara bir hafta kadar sürede iyileşir. Lazer tedavisi de bu türde yağ bezeleri için iyi bir tedavi seçeneğidir.
Vücuttaki Yağ Bezelerinin Tedavisi
Vücutta gövde kısmında yani omuzlarda, sırtta, göğüste oluşan yağ bezeleri için cerrahi yöntemlere başvurulabilir. Ameliyat edilerek bu yağ bezeleri kapsülüyle birlikte alınabilir. Hastalara lokal anestezi altında uygulanan bu küçük operasyon sonucunda, bölgede fazla iz kalmadan iyileşme olur. Yağ bezeleri büyük çapta olursa, hastaya genel anesteziyle operasyon yapılabilir. Bazı yağ bezeleri için kimyasal maddeler kullanılabilir. Bunlar fazla etkili olmasa da, yağ bezesine enjekte edilen kimyasallarla oluşumların küçülmesi hedeflenir. Bu şekilde bezenin kapsülü bölgede kaldığından, her zaman tekrarlama riski taşımaktadır. Bu nedenle bu tarz yağ bezelerinde en iyi tedavi cerrahi olarak çıkarılmalıdır.
Lipom (Yağ bezesine) Bitkisel Çözümler ;
Buhar: Buhar, ısı ve nem yağ bezesinin yumuşamasına yardımcı olur. Yumuşayan yağ bezesinin kendi kendine boşalma ihtimali artar. Yeterli ısı ve buharı sağlamak için sık sık sıcak suyla duş alabilirsiniz. Bir diğer yöntem ise bir havluyu buharda ısıtarak veya sıcak suyla ıslattıktan sonra iyice sıkarak bezenin üstüne kompres yapmaktır. Sıcak kompresi gün içinde 20-30 dakikalık sürelerde 3-4 defa uygulayın.
Çay Ağacı Yağı: İltihabı önleyici ve bakterileri temizleyici özelliği bulunan çay ağacı yağı sivilcelerde olduğu gibi yağ bezeleri tedavisinde de önerilen doğal yağlar arasında yer alıyor. Çay ağacı yağını gün içinde 2-3 kez direkt yağ bezesinin üstüne ve çevresine sürebilirsiniz. Bu uygulama bezenin iyileşme süresini kısaltırken bakterileri temizleyerek enfeksiyon riskini önemli oranda azaltır.
Aloe Vera: Aloe vera jeli yağ bezesini yumuşatır, boyutunu küçültür ve iyileşme süresini kısaltır. Bir miktar jeli her gün düzenli olarak bezenin üstüne sürün. Aloe veranın anti bakteriyel özelliği de vardır ve bakterileri temizler.
Hintyağı: Yağ bezesine düzenli olarak hintyağı sürmek bezenin daha kısa sürede boyutunun küçülmesini sağlar. Hintyağını uygulamak için küçük bir parça pamuklu kumaşa veya bir parça pamuğa 4-5 damla hintyağı damlatıp bezenin üstüne yerleştirin. Daha sonra yağın etkisini göstermesi için üzerine sıcak havlu koyun ve 30 dakika kadar bekletin. Bunu gün içinde 2-3 kez tekrarlayabilirsiniz. Not: Hintyağını ağız yoluyla tüketmeyin.
Sirke: Sirke özellikle enfeksiyon riski yüksek yağ bezesini temizlemek ve küçültmek için oldukça etkili bir çözümdür. Sirkeyi beze üzerinde sürdükten sonra gazlı bezle veya beze çok küçükse yara bandıyla kapatın. 3-4 gün bu şekilde beklettikten sonra yara bandını çıkarın ve bir parça pamuğu ılık suyla ıslatıp sirkeyi temizleyin. Bu uygulamayı beze iyice temizlenene kadar tekrarlayın.
Bal: Cilt yüzeyinde kullanıldığında yaraların iyileşme sürecini hızlandıran bal yağ bezesi tedavisinde de kullanılabilir. Balı yoğun bir merhem kıvamına gelinceye kadar buğday unuyla karıştırın. 1 çay kaşığı bal için 1 çay kaşığı un yeterli olacaktır. Daha sonra bu karışımı beze üzerine sürün ve üzerini kapattıktan sonra 1 gece bekletin.
