Narkolepsi, karşı konulamaz gündüz uykuları ve ani uyku atakları ile karakterize edilen kronik bir uyku bozukluğudur. Narkolepsi hastası koşullar uygun olmasa bile belli bir süre uyanık kalmakta zorlanmaktadır. Narkolepsi kişinin günlük hayatına oldukça müdehale edebilmektedir.
Bazen, narkolepsi hastalığına Katapleksi de eşlik edebilmektedir. Bu durumda, kas kontrolünde güçsüzlük ve kayıp yaşanmaktadır. Katapleksi genellikle kahkaha gibi güçlü bir duygu tarafından tetiklenmektedir.
Görülen Narkolepsi Tipleri ;
Tip 1 Narkolepsi: Katapleksi ile birlikte yaşanan narkolepsi olarak da adlandırılmaktadır. Kişinin beyin hormonlarındaki düşük oreksin seviyelerine ve katalepsi belirti yaşamasına bağlı olarak teşhis edilmektedir. Bu tip narkolepsi sahibi olan kişi aşırı gündüz uykusu ihtiyacı duymaktadır.
Tip 2 Narkolepsi: Katapleksi ile birlikte yaşanmayan narkolepsi olarak da bilinmektedir. Bu tip narkolepsi sahibi olan kişi aşırı gündüz uykusu ihtiyacı duymaktadır, ancak kas kontrolsüzlüğü herhangi bir duygudurum değişimi sonucu tetiklenmemektedir. Bu kişilerin beyindeki oreksin hormonu seviyeleri normaldir.
Narkolepsi, tedavisi olmayan kronik bir durumdur. Bununla birlikte, ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri belirtilerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilmektedir. Aile, arkadaşlar, işveren, öğretmenler gibi çevresinde bulunan insanlar, kişinin narkolepsi ile baş etmesinde ona destek olabilmektedir.
Narkolepsi Belirtileri Nelerdir?
Gündüz Uykuları
Narkolepsi durumunda görülen başlıca belirti aşırı gündüz uykusudur. Kişi bütün gece uyumuş olsa da, gün boyunca kendisini yorgun hissedebilmektedir. Bu uykuya karşı koymak oldukça zordur ve gün içinde değişiklikler gösterebilmektedir. Kısa bir uykudan sonra, daha uyanık hissedilse de, uykudan bir veya iki saat sonra tekrar uyku saldırısı gelebilmektedir.
Halüsinasyonlar
Narkolepsi olan bazı hastalar uyku başlangıcında canlı halüsinasyonlar görebilmektedir. Bu hipnagojik halüsinasyon genellikle uykuya dalınan aynı odada gerçekleşmektedir. Kişiye oldukça gerçekçi gelen bu halüsinasyonlar aşırı korkuya da neden olabilmektedir. Sık yaşanan halüsinasyonlar arasında yangın çıkması ya da havada uçma bulunabilmektedir. Bu tecrübeler çoğunlukla görsel olmaktadır. Aynı zamanda ses, dokunuş, tat ve koku duyularını da içerebilmektedir.
Uyku Felci (Paralizi)
Kişi uyuduğunda veya uyandığında felç olmuş gibi hissedebilmektedir. Bu genellikle birkaç saniye veya dakika kadar sürmektedir. Oldukça korkutucu bir durum olsa da, nefes almayı engellemeye yol açmamaktadır. Uyku felci bazen halüsinasyonlarla bir arada yaşanabilir.
Rahatsız Gece Uykusu
Narkolepsi hastalarının yaklaşık yarısı geceleri düzenli uyku uyumada sorun yaşamaktadır. Kişi sıkça uykudan uyanabilmekte ya da uykuya dalmakta güçlük çekebilmektedir.
Hafıza Sorunları
Düzensiz uyku ve yorgunluk narkolepsi hastası olan kişilerde hafıza kaybına yol açabilmektedir. Üzerine çok düşünülmesi gerekmeyen güçlük aktivitelerde bile kişi hafıza sorunları yaşayabilmektedir.
Katalepsi
Bu sadece katapleksi ile birlikte yaşanan narkolepsi durumunda ortaya çıkmaktadır. Katalepsi, uyku saldırısının öfke ya da kahkaha gibi güçlü bir duygu tarafından tetiklenmesi durumudur.
Katapleksi ile birlikte yaşanan narkolepsi sıklıkla kilo artışı ve bazı durumlarda obeziteyle bağlantılı olabilmektedir. Uyku apnesi veya REM uyku davranışı bozukluğu gibi başka bir uyku bozukluğu ile birlikte narkolepsi yaşanması da mümkündür.
Katalepsi aniden yaşanabilmekte ve kas kontrolünün kaybedilmesine yol açabilmektedir. Genellikle, bacaklarda görülmektedir. Bu saldırılar, birkaç saniye ile 30 dakika arasında sürebilmektedir. Bazı insanlar günlük olarak katapleksi yaşarken, diğerleri ise bu saldırılara yılda sadece bir veya iki kez maruz kalmaktadır. Katapleksi belirtileri yaşla birlikte gelişebilmektedir.
Narkolepsi Bitkisel Tedavisi
Arnavut Biberi
Arnavut biberi kişinin uyanık ve aktif hissetmesine yardımcı olabilmektedir. Bu nedenle, narkolepsi durumunda yaşanan aşırı uyku halinden kurtulmak için etkili olabilmektedir. Arnavut biberini sıcak içecekler, çorbalar ya da soslara ekleyerek tüketebilirsiniz.
Gotu Kola
Gotu Kola, narkolepsi ile mücadele etmeye yardımcı olduğu bilinen popüler bir bitkidir. Ilımlı bir uyarıcı olan bu bitki kişiye ayrıca enerji de vermektedir. Gotu Kola, vücuttaki bağ dokularının işleyişini de güçlendirmektedir. Böylece, beyindeki kan akışı desteklenmektedir.
Ginkgo Biloba
Ginkgo biloba, sinir sistemini aktive eden ve insanda enerji seviyesini yükselten bir bitkidir. Vücudun dolaşımını iyileştirmekte ve beynin kan dolaşımına yardımcı olmaktadır. Bu bitkide bulunan terpenoidler ve flavonoidler, narkolepsi hastalığından muzdarip bir kişinin iyileşmesinde oldukça etkilidir.
Sarı Kantaron
Sarı kantaron, sinirleri yatıştırabilen oldukça güçlü bir bitkidir. Aynı zamanda, gece uykusunun kalitesini de arttırmaktadır. Narkolepsi sahibi olan kişi, hafif uyku evresini geçirmeden derin uykuya dalmaktadır. Sarı kantaronun ise normal uyku düzenini teşvik ettiği düşünülmektedir.
Biberiye
Biberiye hafıza problemlerini tedavi etmek için kullanılan bir bitkidir, ancak bununla birlikte, narkolepsi olan kişinin kan dolaşımını artırmakta ve uyarıcı olarak da görev görebilmektedir. Böylece, zihni uyandırmakta ve gündüz uykularını önlemektedir.
Ginseng
Ginseng bitkisi narkolepsi gibi uyku bozukluklarını tedavi etmeye yardımcı olabilmektedir. Hem gece hem de gündüz düzensiz olan uyku problemlerini yaşayan hastalarda oldukça etkilidir.
Hipertansiyon probleminiz varsa, narkolepsi tedavisi için ginseng kullanmayın.
Guarana
Bu bitki narkolepsi tedavisine yardımcı olan kafein benzeri xanthine alkaloidler içermektedir. Narkolepsi hastalığına ilaveten, depresyon ve zihinsel yorgunluk gibi problemlerine tedavisine de destek olmaktadır. Aşırı uykulu olma ya da uyku saldırılarına karşı koymayı sağlayabilmektedir.
Elma Sirkesi
Alkali özelliğiyle bir evde tedavi yöntemi olan elma sirkesi, narkolepsi belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilmektedir. Bir bardak suya balla beraber ekleyerek sabahları içebilirsiniz. Kahvaltıdan sonra tüketmemeye özen gösterin.
Su
Her gün vücudun ihtiyacı olan suyu tüketmek genel sağlık için oldukça önemlidir. Vücut ne kadar nemli tutulursa, sağlık açısından tehlikelere karşı o kadar güçlü olabilmektedir. Su tüketimi düzenli ve verimli bir uyku için de son derece gereklidir. Susuzluk kişiyi çabuk yormakta, konsantre olmasını zorlaştırmakta ve uyanık kalmasını engellemektedir.
Omega 3
Omega 3 yağ asidi eksikliğinin özellikle çocuklar ve gençlerde narkolepsi belirtilerini kötüleştirdiği düşünülmektedir. Omega 3 yağ asidi takviyeleri bilişsel işlev ve performansı artırmak için kullanılmaktadır.
Narkolepsi ile mücadele etmek için omega 3 yağ asidini somon, sardalye, uskumru, sığır eti ve süt gibi gıdalardan almak mümkündür.
Vitaminler
Vitaminler, doğru ve sağlıklı bağışıklık sistemi için gerekli besleyici maddelerdir. A, B, C, D gibi vitaminlerin gerekli seviyelerde vücuda alınması oldukça gereklidir. Vitamin B kompleksi, düzenli uyku döngülerini kontrol etmeye yardımcı olmakta ve uyku bozukluklarının tedavisinde kullanılmaktadır.
Diyet
Protein açısından zengin olan gıdaları tüketmeyi tercih edebilirsiniz. Aynı şekilde, karbonhidrat açısından fazla olan gıdalardan uzak durmak da daha doğru olacaktır. Her gün diyetinize taze meyveleri, sebzeleri, kepekli tahılları ve az yağlı etleri ekleyebilirsiniz. Uyumadan veya önemli bir etkinliği gerçekleştirmeden önce ana öğünleri tüketilmekten kaçınmalısınız. Alkol ve nikotin alımı da tamamen önlenmelidir.