Raynaud (Reyno) Hastalığı Nedir?
Daha çok sinirli genç kadınlarda görülür. Önce parmakların beyazlaşması sonra morarması daha sonrada kırmızılaşması ,uyuşma ve karıncalanma şeklinde belirti verir. Başlangıçta kan akımı azaldıkça parmaklar solar ve beyazlaşır. Bir süre sonra parmaklar morarır. Raynaud hastalığının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Soğukta ve streste damarlarda spazm normalde herkeste olur.
Raynaud hastalığı, el ve ayak parmakları, burun ve kulaklardaki damarları etkileyen bir hastalıktır. Sözü edilen bölgelerdeki damarlarda ani daralmayla ortaya çıkan ataklarla seyreder. Tek başına bir hastalık olabileceği gibi, başka hastalıklara da eşlik edebilir, bu durumda Raynaud sendromu olarak adlandırılır. Raynoud sendromu en sık bağ doku hastalıkları ile birlikte oluşur. Bu hastalıklar, damar duvarında kalınlaşmaya yol açarak damarların çok çabuk büzülmesine neden olurlar. Atardamar bozuklukları, bazı tansiyon ve migren ilaçları Raynaud sendromuna yol açabilir.
Toplumda görülme sıklığı %5-10 arasındadır ve en çok 15-40 yaş arası kadınlarda ortaya çıkar. Soğuk iklimli yerlerde görülme sıklığı artar. Hastalarda ataklar çoğunlukla soğuğa maruz kalmakla bazen de stresle ortaya çıkar. Genellikle el ve ayak parmakları etkilenir. Ancak bazen burun, dudaklar ve kulaklarda da belirtiler oluşur.
Normalde soğukla karşılaşıldığında, vücut, ısısını koruyabilmek için ısı kaybını azaltmaya çalışır. Bunun için yüzeydeki damarlar büzülür. Raynaud hastalığı olanlarda bu yanıt çok ani ve şiddetlidir. Ve sonuç olarak vücudun uç noktaları olan el ve ayaklara kan akışı ciddi biçimde azalır.
Atak başladığında el ve ayak parmaklarında önce beyazlaşma ardından morarma ve kızarıklık oluşur. Ancak tüm hastalarda bu klasik sıradaki renk değişikliği oluşmayabilir. Beyazlaşma parmaklardaki küçük atardamarların ani kapanmasına morarma damarlar kapandığı için oksijenden zengin kanın dokulara ulaşamamasına bağlıdır. Bu sırada parmaklarda hissizleşme ortaya çıkabilir. Damarlar açılıp kan akışı düzelince renk kırmızıya döner. Atak geçtikten sonra parmaklarda karıncalanma hissi olabilir. Atakların uzunluğu birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişebilir. Tekrarlayan ataklarla doku beslenmesi bozulduğu için parmak uçlarında ciltte ülser ve kangrenler oluşabilir.
Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Mümkünse ılıman iklimli bölgelerde yaşanması uygundur. Soğuk iklimlerde raynaud hastaları günlük yaşamlarını sürdürmede sıkıntı yaşayabilmektedirler
Soğuk havalarda muhakkak eldiven kullanılmalıdır. Bilekleri de saracak şekilde uzun eldivenler giyilmeli, sıcak tutan ve terletmeyen malzemeler tercih edilmelidir
Pamuk, kalın çoraplar giyilerek ayakların üşümesi önlenmelidir. Kullanılan ayakkabının yerden biraz yüksek topuklu olarak seçilmesi soğuğu engelleyecektir. Mümkün olduğunca sıcak ayakkabılar tercih edilmeli ve ev ortamında da aynı şekilde kalın çoraplar giyilmeli ve terlik kullanılmalıdır
Soğuk su kullanımından kaçınılmalıdır. Özellikle ev işlerinde ılık su kullanımı tercih edilmeli ve soğuğu az da olsa engellemek adına eldiven giyilmelidir
Sigara tamamen bırakılmalıdır. Sigara kullanımı damarların daralmasına neden olur ve hastalığınızı tetikler
Stresten uzak durulmalıdır. Yaşam biçimi değiştirilebilir günlük egzersizler, edinilecek bir hobi stresten uzaklaşmanıza yardımcı olacaktır
Kafeinli gıdaların tüketimi en aza indirilmelidir.
Eğer siz de raynaud hastalığınızın olduğunu düşünüyorsanız hiç geciktirmeden uzman doktorunuza başvurmalısınız.
