Trans Yağ 

Trans yağ, trans-izomer (E-izomer) doymamış yağ asitlerine verilen yaygın isimdir. Terim çift karbon-karbon bağının konfigürasyonuna işaret ettiğinden trans yağlar bazen tekli bazen de çoklu doymamış yağ olabilir, ama hiçbir zaman doymuş yağ olamaz.

Trans yağlar, gerekli yağ asitlerinden değildir. Trans yağların tüketimi LDL  kolesterol düzeyini arttırıp "iyi" HDL  kolesterol düzeyini azalttığından  kalp hastalığı  riskini artırır.  Dünya çapında sağlık otoriteleri trans yağlarının tüketiminin eser miktarlara azaltılması gerektiğini önermektedir. Kısmî hidrojenleşme ile oluşan trans yağlar, doğal olarak oluşan trans yağlardan daha zararlıdır. Alberta Eyaleti Besi Hayvanı ve Et Ajansı  ve Kanada Günlük Süt Üreticileri  tarafından desteklenerek Kanada'da yapılan iki araştırma sonucunda, et ve süt ürünlerinde bulunan doğal trans yağ vaksenik asitin aslında hidrojenleştirilmiş sebze ya da domuz ve soya yağı karışımının aksine toplam ve LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerini azaltarak sağlığa yararlı etkisi olduğunu göstermiştir.

Doymamış yağ karbon  atomları arasında bir ya da daha fazla çift bağ  bulunan yağ molekülüdür. Karbon atomları birbirlerine çift bağlı olduğu için hidrojen ile daha az bağı vardır dolayısıyla da daha az hidrojen atomu bulunur ve bu nedenle "doymamış" adı verilir. Cis ve trans terimleri çift bağ yapan karbon atomlarına bağlı olan iki hidrojen atomunun oryantasyonunu belirtir. Cisoryantasyonda hidrojen atomları çift bağın aynı tarafındadır. Trans oryantasyonunda ise hidrojen atomları çift bağın karşılıklı taraflarındadır.

Hidrojenleşme  süreci doymamış yağlara hidrojen atomu ekleyerek çift bağları ortadan kaldırmak ve yağları kısmî ya da tamamen doymuş yağ hâline getirmektir. Ancak enzimsel olmayan kimyasal kısmî hidrojenleşme cis-izomerleri hidrojenleştirmek yerine trans-doymamış yağa çevirebilmektedir. Trans yağlar doğal olarak birkaç durumda ortaya çıkabilir: Trans yağ içeren vaksenil  ve konjuge linoleil  (KLA), gevişgetirenlerin et ve süt ürünlerinde doğal hâlde eser miktarda bulunabilir.

Trans Yağların Zararları Nelerdir?

Bilimsel çalışmalarda yapay olarak üretilen trans yağların hiçbir faydasının olmamasının yanında bu yağların sağlık için birçok zararları olduğu ortaya çıkmıştır. Trans yağların bilinen zararları şunlardır:

İyi Kolesterolü Azaltır

İyi kolesterol olarak bilinen ve fazla kolesterolü karaciğere göndererek damarların temizlenmesini sağlayan yüksek yoğunluklu lipoproteinin miktarını azaltır.

Trigliseriti Artırır

Damar sertleşmesine neden olan trigliserit yağ asitlerinin miktarını artırır. 

Şeker Hastalığını Tetikler

Trans yağlar yüksek yoğunluklu lipoproteini ya da kötü kolesterolü artırarak diyabeti (şeker hastalığını) de tetikler.

Kötü Kolesterolü Artırır
Kötü kolesterol olarak bilinen düşük yoğunluklu lipoproteinin (LDL) miktarını artırır. Kötü kolesterol arterlerde (atardamarlarda) birikerek anormal plak oluşumuna neden olur ve damarlardaki kan akışını bloke eder. Bu da damar sertleşmesine neden olur.

Toplam kolesterol miktarını herhangi bir yağ çeşidine göre çok daha fazla artırır.

Kalp Hastalıklarını Artırır

Doymuş yağlar kolesterolü artırır fakat kalp hastalıklarına neden olmaz. Fakat trans yağlar kötü kolesterolü artırıp iyi kolesterolü azalttığı için doğrudan kalp hastalıklarına neden olur. Yani burada önemli olan nokta yüksek kolesterolün tek başına kalp hastalıklarına neden olmadığıdır. Örneğin 1920’lere kadar Amerika’da kalp hastalıkları çok nadir görülen hastalık türüydü. Fakat 1920-30’lardan sonra özellikle Büyük Buhran olarak literatüre geçen ve tüm dünyayı etkileyen derin ekonomik kriz döneminde margarin tüketimi de artmış (çünkü insanlar büyük oranda fakirleştiği için tereyağı gibi nispeten daha pahalı yağları tüketemiyordu) ve kalp hastalıkları da zirve yapmıştır.

Damarlara Zarar Verir

Damarlarda enflamasyona neden olarak damarların yıpranmasına yol açar. Bu da ciddi kan pıhtılaşmalarına neden olarak kanın akışını engeller ve kalp krizi ve felç riskini artırır. Ayrıca iç kanama yoluyla yoğun kan kayıplarına hatta ölüme neden olabilir.

Omega 3 Yağ Asitlerinin İşlevini Bozar

Vücudumuz ve özellikle beyin için son derece önemli olan omega-3 yağ asitlerinin yapısını ve üretimini engeller. Bunun yan etkisi olarak bebeklerde beyin gelişimi olumsuz etkilenir ve çocuklarda dikkat bozukluğu, hiperaktivite ve otizm gibi hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.

Ceninin Büyümesini Yavaşlatır

Anne karnındaki ceninin büyümesine etki ederek düşük kilolu doğumlara neden olur.

Hücre Yapısını Bozar

Çok miktarda trans yağ tüketimi hücre zarının seçiciliğini azaltır. Bu da alerjenlere, sindirilememiş besinlere, virüslere ve potansiyel kanserojenlere davetiye çıkarır.