Çok sık duyarız bu TSH değerini. En ufak bir şikayette ki bu bir kilo alıp verme de olabilir, ruh hali değişikliği de… TSH değeri, ilk bakılan kan testlerinden biridir. Madem bu kadar çok karşımıza çıkıyor o halde TSH nedir, buna bir değinmek lazım. Boynumuzun ön tarafında, gırtlağın hemen önünde yer alan iç salgı besine tiroid bezi denir. Bu bezler, tiroid hormonu salgılar. Tiroid hormonu vücudumuzda büyüme, gelişme, enerji üretme, aynı şekilde üretilen enerjiyi kullanma, vücut ısısının sağlanması ve devamlılığının olması gibi durumların gerçekleşmesini sağlar.
TSH nedir, kısaca…
TSH’nin açılımı ile başlayalım; Tiroid uyarıcı hormon. TSH, triodin fonksiyonunu etkileyen bir hormondur. TSH testi, tiroid bezinin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için yapılan bir kan testidir. Normal TSH aralığı, her 1 litre için 04-5,0 mil arasındadır. Eğer bu seviyeler daha yüksek ya da düşükse o zaman bir uzmana görünmeniz gerekecektir.
TSH testi neden yapılır?
Bazı hastalıklar sinsice ilerler, hiçbir semptom göstermediği için farkına bile varmayız hatta. Bazı hastalıklar ise sinyallerini verir. Bu sinyalleri hissettiğimiz ya da farkına vardığımız an uzmana gideriz. Uzman şikayetlere göre olası sorunu çözmek için kan testi ister. TSH de bu kan testlerinden biridir. Genellikle aşağıdaki belirtiler üzerine, hekim tarafından kontrol edilmek istenir;
- Sebepsiz yere kilo alımı, aşırı üşüme ve soğuğa dayanamayacak duruma gelme ve saç dökülmesi ile kendini belli eden tiroid bezinin az çalışması
- Uyku sorunları, titreme, terleme, kalp çarpıntısı, diyet yapılmadığı halde kilo verme gibi belirtileri olan tiroid bezinin fazla çalışması
- Tiroid bezleri az ya da çok çalışan hastaların tedavi süreçlerinin izlenmesi
- Genel olarak tiroid bezinin çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi gibi durumlarda hekiminiz TSH testi yaptırmanızı önerebilir.
- Kan testi sonuçlarına göre TSH yüksekliği ya da TSH düşüklüğü çıkması durumunda tedavi süreci başlar. TSH yüksekliğinin nedenlerini şu şekilde sıralayabilirz;
- Hipofiz bezinin alınması
- Tiroid hormon direnci
- Hashimoto tirioid
- Kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi
- İçeriğinde lityum olan ilaçlar
- İyot yetersizliği
- Kullanılan antidepresanlar ya da kolesterol düşürücü ilaçlar
- Normalin üzerinde kalsiyum ya da demir takviyesi almak
- Doğum kontrol hapı kullanmak
TSH yüksekliği tedavisi nasıl olur?
TSH yüksekliği için hangi doktora gidilir sorusunun yanıtı ile başlayalım söze. TSH yüksekliği için hastanelerin endokrinoloji bölümlerine gidilir. TSH değeri yüksek ise hipotiroidi tedavisi uygulanır ve değerler düşük tutulmaya çalışılır. TSH değeri yüksek olan hastalarda sık görülen belirtiler genelde şu şekilde olur; el ve ayaklarda üşüme hissi, aşırı halsizlik hali, ses kısılması, el-yüz-gözde şişkinlik meydana gelmesi, cildin kuruması, saç ve deride döküntüler, kilo artışı, uyku bozuklukları ve depresyon hali, çok fazla terlememe ve dikkat dağınıklığı… B12 vitamin eksikliği gibi belirtiler de görülebilir. Hastalığın tedavisinde öncelikli hedef, TSH yüksekliğinin düşürülmesidir. TSH değerinin düşük olması için iyotlu tuz tüketimi iyi olabilir. Ancak mutlaka öncesinde doktora danışmanız gerekir elbette. Turp, lahana, brokoli, ıspanak, yer fıstığı, mısır, böğürtlen, şeftali gibi tiroid bezleri üzerinde etkili olan sebze ve meyvelerin tüketilmesi de önerilenler arasındadır. Ancak şunu unutmamak gerekir ki her hastanın tedavisi kişiye özgü olur. Bir hastaya iyi gelen, öteki hastada farklı durumların gelişmesine neden olabiliri. Bunu önlemek için mutlaka doktorunuzun onay ve görüşlerine göre hareket edin.
