Sırt ve bel ağrılarının önemli sebeplerinden biri olan kifoz, özellikle çocukluk çağında kendini gösteren, skolyoz dışında görülen bir diğer önemli bir omurga eğriliği veya bozukluğudur.
Halk arasında kamburluk olarak bilinen hastalık dorsal ve lomber olmak üzere iki tipi vardır.
Kifoz Nedir?
Halk arasında kamburluk olarak bilinen hastalığa tıp dilinde kifoz denilmektedir. Kifoz belde bulunan eğrilerin 50 derecenin üzerine çıkması sonrasında oluşur. Hastanın duruşu öne doğru eğitir. Kişinin yürümesinden, ayakta durmasına ve karşıda ki kişilere bakması oldukça zor olur. İlerlemiş olan kifozlar da ağrılarda kendisini gösterebilir. İnsanların vücudunda 26 tane sıralı kemik vardır. Buna omurga kemikleri diyoruz. Omurgalarımız bizlerin duruşunda etkilidir. İskelet sistemi önden bakıldığında düz yandan bakıldığında ise S harfine benzer. Bu durumda bozulma yaşanır ve düz duruşta eğilme yaşanırsa buna kifoz denir. Sırt omurlarında görülür. Sırt kısmında şişme şeklinde oluşur. Kifoz hastalığı dört başlıkta incelenmektedir.
Postüral Kifoz: Duruş bozukluğu olduğu zaman bu ifade kullanılır. Duruş bozukluğu zaman içerisinde kalıcılık kazanır ve bunun adına da Postüral Kifoz denir. Ergenlik döneminde sık rastlanmaktadır. Belirli bir zaman içinde tedavi edilmez ise bu hastalık kalıcı hal alır. Sürekli eğik oturmak, omuzları düşük oturuş biçimine sahip olmak bu hastalıkta etkilidir. Ergenlik dönemlerinde duruş bozuklukları daha sık rastlanır. Kendilerinden utanan ve değişim geçiren gençler de duruş bozuklukları yaşanır.
Doğumsal Kifoz: Bebek anne rahminde gelişme gösterirken sırt omurgaları yanlış kaynama gösterebilir, yapısı bozuk şekilde oluşabilir. Bu sorun doğum ile birlikte kifoz oluşumunu da beraberinde getirir. Doğum ile oluşan kifozlar hızlı bir gelişme gösterir.
Scheuemann Kifoz: Bu tür kifozların sebebi tam olarak bilinememektedir. Danimarkalı bir bilim adamından bu ismi almıştır. Scheuermann skolyozu sırt omur kemiklerinde büyüme yaşanan kısmın dengesizliği sonucunda oluşur. Bu tür kifozlarda çok sık olmasa da bel kısmında ki omurlarda da görülür. Genel olarak 8 – 12 yaş arasında ki çocuklarda görülür.
Osteoartrite Bağlı Gelişen Kifoz: Bu tür kifozlar genellikle ileri yaşta ki kişilerde görülmektedir. Sırt bölgesinde ki omurlarda kemik erimesi yaşanır, yorgunluk ve romatizma kökenli sebeplerle gövdenin içinde oluşum gösterir.
Kifoz Neden Olur?
Kifoz çok nadirde olsa anne karnında iken bebeklerde görülmektedir. Anne karnında olan bebeklerde ilk üç ayında omurganın oluşması nedeniyle ortaya çıkacaktır. Omurganın büyümesi sırasında ortaya çıkmakta olan bu anormallikler bebeklerde kamburluk olmasına neden olacaktır. Omurganın deforme olması neticesinde kamburluğa bir zemin oluşturacaktır. Yenidoğanlarda kifoz belirtileri daha çok anormal kol ve bacaklarda oluşacaktır. Çocuklarda eşit olmayan omuzlar ve orantısız bir gövdenin oluşmasına neden olur.
Doğuştan olan kifoz da anne karnındaki bebeğin gelişiminin hızlı olması ve omurların fazla büyümesi sonucunda buradaki sinirlerin işlevlerini kaybetmesi sonucunda ortaya çıkacaktır. 10 ile 15 yaş arasında ergenlik döneminde olan çocuklarda kifoza yakalanma riski bulunmaktadır. Bu dönemde çocuklar hızlı gelişme çağında olmaktadır. Çocukta duruş bozukluğu olması sebebi ile ortaya çıkacaktır. Bu durum sadece ergenlik dönemi içerisinde olmayacak ve duruş bozukluğu yaşamakta olan yetişkinlerde de meydana gelebilir. Bebeklik döneminde kifoza yakalanma riski erkek bebeklerde daha fazla iken, yetişkinlik dönemi içerisinde kifoza daha çok kadınlar yakalanmaktadır. Doğuştan var olan kifozda bebeklik döneminde hasta yakalandığı için tedavisi oldukça güç olmaktadır.
Kifozun belirtileri arasında kişinin çıplak gözle bakıldığı zaman kambur bir duruşunun olmasıdır. Bu kamburluğun ortaya çıkmasında kişi öne doğru eğildiği zaman sırt bölgesinde kamburluğun oluşmasıdır. Bu bölge içerisinde yuvarlaklık son derece belirgin olacaktır. Ayrıca kişi kendisini çok yorgun hissedecektir. Omurgaların eğilmesinin en büyük nedenleri arasında kişi eskiden yaptığı herhangi bir aktiviteyi artık yaparken daha da yorulacaktır. Ayrıca kişi öne doğru eğildiği zaman ya da hareket ettiğinde sırt ağrısının yanında bir de acı hissedecektir. Kifoz hastalığı ilk başlarda hafif bir sırt ağrısı ile başlayacak ve daha sonraları da hızla ilerleyecek bir hastalık olmaktadır.
Kifoz Tedavisi
Doğru Duruş (Uygun Postür)
Otururken, yürürken, ayakta dururken, müzik aleti kullanırken, bilgisayar karşısında iken, eşya kaldırırken veya taşırken; kısacası her pozisyon veya hareket için uygun olan duruş (postür) yakalanmalıdır.
Egzersiz
Aşağıdaki egzersizler, birçok kifoz vakasında başka bir tedaviye gerek bırakmamaktadır:
Y Hareketi
Yüz üstü uzanın. Arkadan bakan birine göre “Y” şeklini alacak şekilde kollarınızı açın. Kollarınızı olabildiğince yukarı doğru kaldırın. Omuzlarınız yükselmesin.
T Hareketi
Yüz üstü uzanın. Kollarını yana açarak T şeklini alın. Kollarınızı olabildiğince yukarı kaldırarak 10 saniye bekleyin. Omuzlarınız yükselmesin. Egzersizi ilerleterek süreyi 60 saniyeye çıkarın.
Brugger Egzersizi
Bir sandalyenin ucuna dik pozisyonda oturun. Kollarınızı hafifçe geriye alarak avuç içinizi dışa bakacak şekilde çevirin. Kürek kemiklerinizi bitiştirin, aşağı doğru indirin.
Top Kullanın
Yere büyükçe bir top bırakın. Kalçanız yere temas etmeden sırt üstü topun üzerine uzanın. Top kaburgalarınızın altına, üst sırtınıza denk gelsin. Başınızı desteklemek için ellerinizi ensenizde birleştirebilirsiniz. Bu pozisyonda 30 saniye bekleyin.
Kifoz Korsesi
Kifoz korsesi özellikle Scheuermann hastalığında sık önerilen bir tedavi yöntemidir. Kifoz (kamburluk) korsesi, duruş bozukluğundan kaynaklanan kifoz için önerilmez. İlerleyici vakaları durdurarak cerrahi müdahalenin önüne geçebilir, ağrının azalmasını sağlayabilir.
Hafif kifoz vakalarında ibuprofen veya parasetamol gibi ağrı kesiciler de sırt ağrısının kaybolması için kullanılabilir.
Cerrahi Müdahale
Aşağıdaki kifoz vakalarında cerrahi müdahale gerekli olabilir:
Kamburluk çok belirgin olduysa
Ağrı kesici ile kontrol altında alınamayan kalıcı ağrı varsa
Nefes darlığı veya sinirsel problemler baş gösterdiyse
Ameliyat olmaması durumunda kifoz hızla ilerleyecekse
Ameliyat esnasında sırtta açılan küçük kesiler açılarak metal çubuk, vida, kanca yardımı ile eğim düzeltilir. Kemik greftler kullanılarak omurga yerine kaynatılır.
