Boyun Fıtığı Nedir?
Boyun fıtığı, omurgayı oluşturan kemiklerin arasındaki diskin zamanla zayıflamasıyla disk içeriği dışarıya doğru fırlar. Fıtıklaşma sonucu sinir kökü ya da omuriliğin üzerine baskı oluşabilir. Sinir kökü sıkışması ile kola ve ele yayılan şiddetli ve yanıcı ağrı, uyuşma, karıncalanma, ileri olgularda da el veya kolda kas güçsüzlüğü görülebilir.
Hastaların yaşam kalitesinde hızla düşüşe neden olan hastalıklardan biri de boyun fıtığıdır. Boyun fıtığı, kişinin önce omuzlarında daha sonra sırtında ağrılara neden olur. İlerlemesi durumunda el parmaklarında uyuşukluğa kadar gidebilen fıtık, ağrılı bir rahatsızlık olduğu için ciddi sorunlar teşkil etmektedir. Tedavi edilmediğinde ise kısmi felç ya da ayak kontrolünü yitirme gibi sonuçlar doğurabilir. Boyun fıtığı kuvvette azalma, denge kaybı, huzurlu uyuyamama gibi pek çok sorunu da beraberinde getiriyor.
Boyun fıtığı ciddiye alınarak, en hızlı şekilde doktor müdahalesi gerektiren hastalıklardandır. Bilhassa bilgisayar başında çalışan kişilerde gözlenen hastalığın, yük kaldıran bireylerde de sıkça görüldüğü bilinmektedir.
Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir ?
Boyun fıtığı hiç bir belirtiye yol açmadan ilerleyebilir. Başlangıç aşamasındaki fıtık ya da fıtıklar çevredeki kas ve sinirlere baskı yapmayabilir. Ancak fıtık ilerledikçe hafif ağrılar başlar, bilgisayar başında çalışmak zorlaşabilir, alışveriş poşeti ya da herhangi bir yük taşındığında boyun bölgesi ve sırtın üst bölümünde ağrılar görülebilir.
Bu aşamada önlem alınmazsa disk yuvasından iyice çıkarak sinirlere ve kaslara baskıyı arttırır. Bu durumda boyun tamamen kitlenebilir ve vücudu hareket ettirmek bile boyun bölgesinde şiddetli ağrılara neden olabilir.
Boyun fıtığının yol açtığı ağrılar sadece boyunda değil, baskıya maruz kalan sinirin takip ettiği yoldaki kol, el, sırt, bel, omuz gibi bölgelerde de görülebilir.
Sinir üzerindeki baskı nedeniyle ellerde, kollarda güç kaybı yaşanabilir ve uyuşma meydana gelebilir.
Başlangıç aşamasındaki boyun fıtığının genel belirtisi sık sık yaşanan “boyun tutulması”dır.
Herhangi bir zorlama olmadan ya da hava koşullarına bağlayamadığınız boyun tutulmaları yaşıyorsanız bunun nedeni boyun fıtığı olabilir.
Boyun fıtığının yol açtığı ağrılar başı sağa ve sola çevirmeyi, arkaya doğru yatırmayı zorlaştırır. Bu hareketleri yaparken bıçak gibi giren ağrılar hissedebilirsiniz.
Boyun Fıtığı Tedavisi
Boyun fıtığında uygulanan tedavi fıtığın seviyesi-derecesine göre değişir.
Boyun fıtığı tedavisi konusunda; boyundaki diskin ya da disklerin ne kadar yer değiştirdiğine bağlı olarak; boyun egzersizlerinden boyun fıtığı ameliyatına kadar farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
Boyun fıtığı tedavisi; Ameliyatsız Tedavi yöntemleri ve Cerrahi (Boyun Fıtığı Ameliyatı) yöntemler olarak iki grupta incelenebilir.
Boyun fıtığı tedavisi yaklaşık yüzde 90-95 oranında ameliyatsız yapılabileceği belirtiliyor. Tedavi yöntemine doktorunuzun muayene bulguları ve tanı aşamasını müteakip karar verilir.
Boyun fıtıkları küçük, orta ve büyük olarak üçe ayrılırsa; uzmanlar küçük ve orta grup boyun fıtıklarında cerrahi (boyun fıtığı ameliyatı) planlanmayacağını, ameliyatsız boyun fıtığı tedavi yöntemleri uygulanacağını belirtiyorlar.
Uzmanlar boyun fıtığı ameliyatını en son başvurulacak seçenek olarak görmektedir ve mümkün olduğunca cerrahi müdahale dışındaki yöntemlerden (Ameliyatsız Boyun Tedavisi) sonuç alma yoluna gitmektedir. Ancak cerrahi tedavisi (boyun ameliyatı) yapılması zorunlu hale gelmiş boyun fıtıkları da vardır ve bu durumda cerrahi tedavi geciktirilmeden yapılmalıdır.
Fıtıklar da derece derecedir; fıtık tedavisinde asıl mesele fıtığın derecesi, hastaya verdiği sıkıntı ile muayene bulgularının iyi analiz edilmesidir.
Ameliyatsız Boyun Fıtığı Tedavisi Yöntemleri
Boyun Fıtığı hastalığın da; ileri düzeyde olmayan boyun fıtıklarının tedavisinde büyük bir çoğunlukla cerrahi dışı tedavi yöntemleri (ameliyatsız tedavi) ile başarı sağlamak mümkündür. Ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi; hastanın tetkikleri değerlendirilerek, hastaya cerrahi müdahele gerekmeyen durumlarda (Boyun fıtığı ileri düzeyde değilse) uygun ameliyatsız tedavi yöntem/veya yöntemleri belirlenir.
Boyun fıtıkları küçük, orta ve büyük olarak üçe ayrılırsa, genelde ilk iki düzeyde cerrahi (ameliyat) planlanmamakla beraber,boyun cerrahisi (boyun fıtığı ameliyatı) gerekliyse (Boyun fıtığı ileri düzeyde ise) bunu da geciktirmemek gerekir.
Ameliyatsız Tedavi olarak; İlaç tedavisi, hareket kısıtlaması, dinlenme, fizik tedavi programları ve boyun bölgesi kaslarında ağrılı merkezlere tetik nokta enjeksiyon tedavileri ve epidural enjeksiyonları, paravertal kas spazmının çözülmesine yönelik tedaviler (kuru iğne tedavisi), bağ ve tendonların güçlenmesine yönelik tedaviler (proloterapi ve PRP) uygulanabilir.
Boyun fıtığı tedavisi sürecinde başvurulan ameliyatsız yöntemlerden birisi; boyun kaslarının güçlendirilmesi suretiyle omurgaya binen yükün hafifletilmesine yönelik egzersizlerdir.
-
Boyun fıtığı kaynaklı akut ağrıları hafifletmek için doktorunuz ağrı kesici ilaç önerebilir.
-
İlaçla birlikte boyun kaslarını rahatlatan kas gevşetici merhemler kullanılabilir.
-
Boyun bölgesine enjeksiyon uygulamaları yapılabilir.
-
Eğer ağrılar ilaç tedavisi ile azalmıyorsa ve boyun hareketleri kısıtlanmaya devam ediyorsa fizik tedavi seçeneği değerlendirilebilir.
-
Fizik tedavi ile ağrıların görüldüğü bölgeler güçlendirilir ve fıtığın sinirlere yaptığı basıncın azaltılması hedeflenir.
-
Boyun fıtığı kaynaklı ağrılar yalnızca boyunda değil, baskıya maruz kalan sinirlerin dağıldığı yollardaki omuz, kol, el, sırt bölgelerinde de görülebilir.
-
Hatta baş ağrısı, çene eklemi ağrıları görülebilir.
-
Yoğun kas spazmı fıtığın olmadığı aralıklarda bulunan sinirlerin sıkışmasına sebep olabilir.
-
Sinir üzerindeki baskı ise el ve kolda güç kaybı, uyuşma, karıncalanmalara neden olabilir.
-
Paravertebral kas spazmını çözmede ve kas kısalığını gidermede kuru iğne tedavisi başarılıdır.
-
Bağ ve tendonların güçlendirilmesi için proloterapi ve PRP uygulamaları faydalıdır.
-
Ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi sürecinde, hastanın durumuna ve boyun fıtığının seviyesine göre yukarıda belirtilen ameliyatsız tedavi yöntemleri kombine edilerek uygulanabilir.
Boyun Fıtığı Ameliyatı ;
Cerrahi tedavinin amacı; omurilik ve sinir dokusuna olan basıyı kaldırarak hastanın, ağrısının geçmesi, uyuşma-kuvvetsizlik gibi bulgulardan kurtulması sağlanır.
Cerrahi tedavi (Boyun ameliyatı) seçeneği; ameliyatsız tıbbi tedaviye yanıt alınamayan, güç kaybı olan, belirgin omurilik ve/veya sinir kökü basısı saptanan hastalara konunun uzman doktorları tarafından önerilir. Boyun fıtığı ameliyatı, cerrahi dışı tedavilerden yanıt alamayan ya da ileri derecede fıtığı olan kişilerde çözümdür.
Boyun fıtığında aynı bel fıtığında olduğu gibi fıtıklaşma, omurlar arası disk denilen yapılardan olur. Fıtık, omuriliğe ve/veya sinir köklerine bası yapar, durumdadır.
Günümüz teknolojisinde en çok uygulanan boyun fıtığı ameliyatı yönteminin ”Servikal Mikrodiskektomi” olduğu belirtilmektedir. Bazı hastalarda mikrodiskektomi ile beraber, çıkartılan kıkırdağın yerine vücuttan alınan bir kemik veya sentetik protezler de uygulanır.
Konunun uzmanları, gelişen teknoloji ile boyun fıtığı ameliyatlarının oldukça kolaylaşmış olduğunu belirtiyorlar.
Boyun fıtığı ameliyatı yöntemlerinden Kontralateral mikro diskektomi olarak adlandırılan yöntemde boyun fıtığı temizlendikten sonra oluşan boşluğa hastanın cilt altından alınan “yağ grefti” uygulaması yapılır.
Boyun fıtığı ameliyatı kararı verilmiş bir hastada hastanın yaşı, genel durumu, fıtığın yeri ve tipi gibi faktörlere bağlı olarak en doğru yöntemi seçmek gerekir.
Boyun Fıtığında Diğer Cerrahi Yöntemler:
Laser Diskektomi: Lokal anestezi altında fıtığa ısı uygulanarak küçültülmesi yöntemidir. Uygun hastalarda tercih edilebilir. Başarı oranı %40-50 dir.
Endoskopik Diskektomi: Endoskopik olarak (ciltten mesafeye gönderilen aparat ile) fıtığın temizlenmesidir. Her bel-boyun fıtığına uygun bir yöntem değildir. Uygun hastalar seçildiği taktirde uygulanabilir. Endoskopik diskektomi yönteminin avantajı; cilt kesisi gerektirmemesi, ameliyat esnasında doku zedelenmesi daha az olduğu için hasta daha erken mobilize edilebilir.
Nukleoplati: Skopi eşliğinde fıtığa girilerek radyofrekans ile çok az miktarda küçültülmesidir. Basit bel ve boyun fıtıklarında tercih edilebilir.
Boyun Fıtığı Ameliyatı Ne Zaman Zorunlu Hale Gelir?
-
Yürüme bozukluğu,
-
Elden cisimleri düşürme,
-
Dengesizlik,
-
Gece uyandırıcı ağrı,
-
Kol kaslarında erime
Kolda güç kaybı veya yürüme bozukluğu başlamışsa, muayenede omurilik ile sinirlerine ait kayıplar da saptanmışsa, zaman kaybetmeden cerrahi tedaviye başvurmak gerekiyor.
